ལེའུ་གཉིས་པ། རྩོམ་རིག་གི་གྲུབ་ཆ་གཙོ་བོ་འགའ་བཤད་པ།

 

གཅིག བརྗོད་གཞི་བཤད་པ།

 

༡། བརྗོད་གཞིའི་གོ་དོན།

རྩོམ་ཡིག་གང་གི་དངོས་ཤུགས་ལས། བསྟན་པའི་བརྗོད་བྱའི་གཙོ་དོན་ནི།

བརྗོད་གཞི་འམ་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོ་སྟེ། རྩོམ་གྱི་གྲུབ་ཆའི་བླ་སྲོག་ཡིན།

སྙན་ངག་མེ་ལོང་མར། སྙན་ངག་མཁན་བསམ་དགོངས་པ་སྟེ། ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན། བརྗོད་གཞི་ཞེས་པ་ནི་རྩོམ་ཡིག་གང་གི་ནང༌། བསྟན་བྱའི་གཙོ་བོ་དེ་ལ་ཟེར།

          དེ་ཡང་གོ་བདེར་བཤད་ན། རྩོམ་པ་པོའི་རྩོམ་འབྲིའི་དགོས་དམིགས་ཏེ། བསམ་ཚུལ་ཞིག་བསྒྲགས་འདོད་པ་དང། ཡང་ན་དོན་ཞིག་ངོ་སྤྲོད་པར་འདོད་པ། ཡང་ན་ལྟ་སྤྱོད་གང་ཞིག་ལ་ཐེར་འདོན་བྱེད་འདོད་པ། ཡང་ན་ཉམས་མྱོང་གང་ཞིག་སྤེལ་འདོད་པ། ཡང་ན་བརྩེ་དུང་ཞིག་མཚོན་པར་འདོད་པ་སོགས། མདོར་ན་དོན་གང་ཞིག་གསལ་བཤད་བྱེད་པ་འམ། ལྟ་ཚུལ་གང་ཞིག་མངོན་པར་བྱེད་པ། བསམ་འཆར་གང་ཞིག་མཚོན་པར་བྱེད་པ། ངོས་འཛིན་གང་ཞིག་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་འདོད་པ་སོགས་ཡིན།

           “གཙོ་དོན་ནི་རྩོམ་རིག་གི་རྣམ་ཤེས་ཡིན”ཞེས་གྲགས་པ་ལྟར། རྩོམ་ཡིག་ཅིག་གི་རིན་ཐང་གཙོ་བོ་དེ་བརྗོད་གཞི་ཡང་དག་དང་དོན་སྙིང་ལྡན་མིན་ལ་ཐུག་ཡོད། ཡང་དག་ཅེས་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་ཡུལ་གྱི་བྱ་དངོས་ཀྱིས་ངོ་བོ་དང་ཆོས་ཉིད་མཚོན་ཐུབ་པ་ཞིག་དང། དོན་སྙིང་ལྡན་པ་ནི་མི་རྣམས་ལ་སློབ་གསོ་དང་སྐུལ་སློང་བཟང་པོ་ཞིག་ཐེབས་སུ་འཇུག་པ་དང༌། ཤེས་བྱ་གསར་པ་དང་ནུས་རྩལ་སོགས་འདོན་སྤྲོད་ཐུབ་པ་ཞིག་ལ་ཟེར། དེས་ན་བརྗོད་གཞི་ནི་རྩོམ་རིག་ལ་བཀོད་འདོམས་བྱེད་པའི་བླ་སྲོག་ཡིན་ཏེ། རྩོམ་ཡིག་ཅིག་གི་བརྗོད་བྱ་སྤྱིའམ་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་ལ་ཁྱབ་པའི་བསམ་བློའི་སྙིང་བཅུད་ཅིག་ཡིན། གལ་ཏེ་བརྗོད་གཞི་སྟོང་བའི་རྩོམ་ནི་བེམ་རོ་དང་འདྲ་སྟེ། དོན་གྲུབ་རྒྱལ་གྱིས། “བེམ་པོའི་ལུས་ལ་སྲོག་ཞུགས་ཚེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ལྡན། བརྗོད་བྱེད་ཚིག་ལ་དོན་སྟོང་ཚེ། སྲོག་མེད་རྩོམ་གྱི་བེམ་པོ་ཉིད།”ཅེས་པ་ལྟར་རོ།

༢། བརྗོད་གཞི་ཇི་ལྟར་བྱུང་ཚུལ།

          གོར་ཅིས། “བརྗོད་གཞི་ནི་རྩོམ་པ་པོའི་ཉམས་མྱོང་ནང་ནས་བྱུང་བ་དང༌། འཚོ་བའི་ཤུགས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་བསམ་བློ་ཞིག་རེད”ཅེས་གསུངས་པ་བཞིན། འཚོ་བ་དངོས་ཀྱི་མྱོང་ཚོར་སྣ་ཚོགས་པའི་བག་ཆགས་ཆེ་ཤོས་རྣམས་ཀྱིས་གསར་རྩོམ་གྱི་ལས་ཀར་འཇུག་པའི་ཀུན་སློང་བསྐྱེད་ཅིང། དེ་ནས་སླར་ཡང་འཚོ་བ་ལ་ཟབ་འཇུག་གིས་རང་གི་ལྟ་བ་མཚོན་པའི་བརྗོད་གཞི་གཏན་འཁེལ་གྱིས་དངོས་སུ་རྩོམ་འབྲྀའི་ལས་ལ་འཇུག་དགོས།

          དེ་བས་ན། དེ་ནི་འཚོ་བ་དངོས་ལས་ཚད་མཐོ་བ་དང། གཅིག་སྡུད་ཀྱི་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་འཚོ་བའི་སྙིང་པོ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན་པས། བརྗོད་གཞིར་ཕྱི་རོལ་ཡུལ་དང་རང་ངོས་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཉིས་ཚང་དགོས་ཏེ། དང་པོ་ནི་འཚོ་བ་དངོས་དང་རྩོམ་གྱི་རྒྱུ་ཆའི་ནང་དོན་གནད་བཏུས་དག་དང༌། གཉིས་པ་ནི། རང་གི་འཇིག་རྟེན་ལྟ་ཚུལ་དང་བསམ་བློའི་འཁྱེར་སོ་རྣམས་ལ་ཟེར།

          མདོར་ན། དོན་དངོས་ཀྱི་འཚོ་བ་དང་རྩོམ་པ་པོའི་བསམ་བློས་ལས་སྣོན་གཉིས་ལས་བྱུང་བའི་ཐོན་དངོས་ཤིག་ཡིན། འཚོ་བའི་གཞི་རྟེན་གང་ཡང་མེད་པའི་རྩོམ་ཡིག་མེད་ཅེས་ཟེར། དེ་བས་འདིར་ཡང་རང་གྲོལ་གྱིས། “འཚོ་བའི་རླུང་གིས་མ་གཡོས་པའི། རྩོམ་གྱི་མཚོ་མོའི་རླབས་ཕྲེང་ནི། བརྒྱ་ལམ་ཙམ་ན་མཆིས་སྲིད་ཀྱང། ཝུ་བ་བཞིན་དུ་ག་ལ་རྟག”ཅེས་སྨྲས་པ་ལྟར་རོ།

༣། བརྗོད་གཞི་ཇི་ལྟར་མཚོན་ཚུལ།

           “བརྗོད་དོན་གཙོ་བོ་ནི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བ་མངོན་པར་མཚོན་པའམ། སྒྱུ་རྩལ་གྱི་གཟུགས་བརྙན་གསར་བཟོ་བྱེད་པ་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་མཚོན།”ཞེས་པ་ལྟར་རྩོམ་རིག་ནི་དོན་དངོས་ཀྱི་འཚོ་བ་ངེས་ཅན་ཞིག་རྩོམ་པ་པོའི་སེམས་སུ་ཚུར་སྣང་བའི་ཐོན་དངོས་ཤིག་ཡིན་ལ། བརྗོད་གཞི་ནི་སྣང་ཚུལ་གྱི་ཐོན་དངོས་དེ་ལ་ལས་སྣོན་གྱིས་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་གཟུགས་བརྙན་སྣ་ཚོགས་ལ་བརྟེན་ནས་མཚོན་པར་བྱེད་དགོས། བརྗོད་གཞིའི་གྲུབ་ཆ་འདིས་རྩོམ་གྱི་གྲུབ་ཆ་གཞན་རྣམས་ལ་ཚོད་འཛིན་བྱེད་ཅིང། གྲུབ་ཆ་གཞན་རྣམས་ནི་གཙོ་བོ་བརྗོད་གཞི་མཚོན་ཕྱིར་དུ་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་དགོས། དེ་བས་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་བསམ་གཞིགས་ནི་བརྗོད་གཞི་མཚོན་བྱེད་ཅིག་ཀྱང་ཡིན།

          སྒྲུང་རྩོམ་གྱི་བརྗོད་གཞི་ནི་གཙོ་བོ་བྱུང་རིམ་དང་མི་སྣའི་གཟུགས་བརྙན་བཀོད་བྲིས་ལས་རང་ཤུགས་སུ་ཐོན་པ་ཞིག་ལས་རྩོམ་མཁན་གྱིས་གསལ་བཤད་བྱེད་པ་ཞིག་མིན་པར་བཤད། དེ་ཡང་ཨེན་ཀེ་སིས“བརྗོད་གཞི་ནི་ཡུལ་དུས་དང་བྱུང་རིམ་ནང་དུ་རང་ཤུགས་སུ་ཐོན་པ་ཞིག་ཡིན།”ཞེས་དང། ལི་ཨང་སའི་མི་ལི་ཨན་གྱིས“རྩོམ་པ་པོ་མང་པོ་ཞིག་གིས། སྒྲུང་གཏམ་ནི་རྩོམ་པ་པོས་དོན་ཆེན་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱེད་པ་མིན་པས། རྩོམ་པ་པོའི་ངོས་ནས་དོན་ཆེན་ལ་དཔྱད་འཇོག་བྱེད་རྒྱུ་མེད་པར། མི་སྣ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས། དོན་ཆེན་ལ་དཔྱད་འཇོག་བྱེད་དགོས་པའི་བཞེད་དགོངས་གནང་གི་ཡོད།”ཅེས་གསུངས།

          མཚོན་ཐབས་གཙོ་བོ་ཞིག་ནི། ཐོག་མར་རྩོམ་འབྲིའི་དགོས་དམིགས་ངེས་ཅན་ཞིག་གིས་གཞི་བཏིང་ནས་རྩོམ་འབྲིའི་རྒྱུ་ཆ་གང་ལེགས་གདམ་རྒྱུ་དེ་ཡིན། རྩོམ་གཞི་ཡག་པོ་ཞིག་མེད་ན། བརྗོད་གཞི་ཁ་གསལ་གཏིང་ཟབ་ཅིག་མཚོན་མི་ཐུབ། བྱེ་བྲག་ཏུ་ཐད་ཀར་མངོན་པར་བྱེད་པ་དང། གབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་མཚོན་ཚུལ་གཉིས་ཡོད། དང་པོ་ནི་ཁ་གསལ་གོ་བདེའི་རྩོམ་ཡིག་གླེང་གཞི་ལྟ་བུ་སོགས་དང། ཅིག་ཤོས་ནི་བསམ་གཞིགས་གང་འཚམས་བྱེད་དགོས་པ་བརྗོད་གཞི་ལྐོག་གྱུར་རམ་གབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་མཚོན་པའི་སྙན་དངགས་དང༌། སྒྲུང་རྩོམ་སོགས་སྒྱུ་རྩལ་རྩོམ་རིག་ཕལ་ཆེའི་རིགས་ཡིན། སྤྱིར་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་གི་བརྗོད་གཞི་དེ་ཐད་ཀར་གསལ་པོར་སྟོན་པ་ལས་སྒྱུ་རྩལ་ཐབས་ལམ་གྱི་རྒྱབ་ཏུ་གབ་ནས་ཡོད་ན། རྩོམ་གྱི་སྒྱུ་རྩལ་རང་བཞིན་དང་ནུས་པ་དེ་བས་ཤུགས་ཆེ་བར་ངོས་འཛིན་བྱེད།

          དེ་མཚུངས་ལས་དང་པོ་བ་ཚོས་སྐབས་འདིར་སྐྱོན་འགའ་རེར་ངེས་པར་གཟབ་དགོས་ཏེ། རང་གྲོལ་གྱིས། “དོན་མེད་ཚིག་གི་ཤིང་སྐམ་ལ། མདོ་མེད་ལོ་འདབ་བརྒྱ་བཏགས་པ། གཞན་ཕན་མེ་ཏོག་ལྟར་སྣང་ཡང། འབྲས་བུ་སྨིན་པ་སྲིད་ན་མེད།” ཅེས་གསུངས་པ་བཞིན་དོན་སྟོང་གི་བསྟོད་པ་དང༌། བཅོས་མའི་བརྩེ་དུང་སོགས་སྟོན་པར་ཚིག་རྒྱན་ཁོ་ན་ཧུར་ལེན་པའི་སྐྱོན་དང༌། གཞན་ཡང༌། རྗེ་ཤེས་རབ་རྒྱ་མཚོས། “ཚིག་མེད་དོན་ནི་བྱིས་པའི་གནའ་གཏམ་སྟེ། །དོན་མེད་ཚིག་སྤྱི་ནེ་ཙོའི་མ་ཎི་ཡིན། །ཚིག་དོན་ཕན་ཚུན་གྲོགས་སུ་བསྡེབས་པ་ཡིས། །སྐབས་ཀྱི་གནད་ལ་སྤོབས་པ་དགེ་པར་མཛོད།།”ཅེས་གསུངས་པ་བཞིན། བརྗོད་གཞི་དང་འབྲེལ་མེད་ཀྱི་ཚིག་ཚོགས་དང༌། བསྐྱར་ཟློས་གནད་ལ་མི་འཁེལ་བའི་ཚིག་སྐམ་ལ་སོགས་སྐད་ཆའི་སྒྱུ་རྩལ་མེད་པའི་ཚིག་རོ་དག་ལ་བརྗོད་བྱ་ཅི་ཡོད་ཀྱང་དེ་ནི་ཚིག་མེད་དོན་གྱི་བྱིས་པའི་གནའ་གཏམ་དང་འདྲ་བས་སྤང་དགོས།

          ཡང༌། ཚིག་སྦྱོར་མཛེས་པ་གཙོ་བོར་བྱས་ནས་བརྗོད་དོན་བརླགས་པའམ། བརྗོད་དོན་དངོས་གཞི་མི་གསལ་བའི་རྩོམ་ནི་དོན་མེད་ཚིག་སྤྱི་ནེ་ཙོའི་མ་ཎི་དང་འདྲ་ཞིང༌། ཕྱི་རྫིག་ནང་སྟོང་གི་སྐྱོན་དེར་གཟབ་དགོས། ཡང་ཚིག་དོན་ཙམ་ལེགས་ཀྱང་བརྗོད་བྱ་མང་ལ་རྗོད་བྱེད་གཅིག་ཏུ་མེད་པས་ཀློག་མཁན་གྱིས་བརྗོད་དོན་རྣམས་ལས་བརྗོད་གཞི་རྟོགས་མི་ཐུབ་པ་ནི་བརྗོད་གཞི་གཅིག་སྡུད་མེད་པའི་སྐྱོན་ཡིན།

          གཞན་ཡང། ཚིག་དོན་གཉིས་ཆ་མི་ལེགས་པའམ། བརྗོད་བྱ་སྣ་ཚོགས་འབྲེལ་མ་འབྲེལ་མཉམ་བསྲེས་ཀྱིས་བརྗོད་གཞི་གང་ཡང་སྟོན་རྒྱུ་མེད་པའི་སྐྱོན་བཅས་བཞི་པོ་དེ་ནི། བརྗོད་གཞི་ཁ་གསལ་གཏིང་ཟབ་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་གེགས་སུ་ཆེ་བས་ངེས་པར་དུ་གཟབ་དགོས་ཏེ། མེ་ལོང་མར་ཡང༌། དངོས་པོ་ཡི་ནི་ཚིག་རྣམས་ཀུན། །ཕན་ཚུན་ཕན་པར་བྱེད་པ་ཉིད། །དོན་དང་བྲལ་བའི་ཁྱད་པར་རྣམས། །མ་བྱས་གནས་སུ་བསྔགས་པ་དང༌། བརྗོད་རིམ་སྟོབས་ལས་དངོས་པོ་ནི། ཟབ་མོ་དག་ཀྱང་གསལ་བ་སྟེ། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ།

༤། བརྗོད་བྱའི་རེ་འདུན་ནམ་བླངས་བྱ་བཞི།

          ༡ ཁ་གསལ་དགོས་པ་སྟེ། རྩོམ་མགོ་མ་བཙུགས་གོང་ནས་རྩོམ་འབྲིའི་དམིགས་ཡུལ་ལམ་རང་གི་ལྟ་བ་གཏན་འཁེལ་དགོས་པ་མ་ཟད། དཔྱད་བརྗོད་རྩོམ་ཡིག་ནང་དུ་ལྟ་ཚུལ་རྣམས་ཁ་གསལ་འབྲི་དགོས། སྒྱུ་རྩོམ་རིགས་ལའང་དངོས་ཤུགས་ཅི་རིགས་ནས་གསལ་ཐུབ་པ་ཞིག་དགོས།

          ༢ གཅིག་སྡུད་དགོས་པ་སྟེ། རྩོམ་ཡིག་ཅིག་གི་ནང་དུ་བརྗོད་གཞི་གཉིས་སོགས་ཡོད་ཆོག་ཀྱང། དེ་རྣམས་ཀྱང་གཅྀག་སྡུད་ཀྱིས་བརྗོད་བྱའི་སྙིང་པོ་གང་ཞིག་སྟོན་ཐུབ་པར་གཞོལ་དགོས། གལ་ཏེ་བརྗོད་གཞི་དུ་མ་ཡོད་ལ་གཅིག་སྡུད་མེད་ན་བརྗོད་གཞི་གང་ཡང་མེད་པའི་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་ཆགས་སྲིད། སྤྱིར་ལྷུག་རྩོམ་དང་སྒྲུང་ཐུང་སོགས་རྩོམ་ཡིག་ཐུང་གྲས་ལ་བརྗོད་གཞི་གཅིག་ལས་མེད་ན་ལེགས།

          ༣ གཏིང་ཟབ་དགོས་པ་སྟེ། རྩོམ་གྱི་བསྟན་བྱའི་གཙོ་དོན་དེར་ངོས་འཛིན་གཏིང་ཟབ་དང། དབྱེ་ཞིབ་གནད་འཁེལ་བྱས་ནས་ཕྱི་ཚུལ་གྱི་རྣམ་པ་འདྲ་མིན་ཐོག་ནས་བྱ་དངོས་དེ་གསལ་རྟོགས་ཡོང་བར་བྱེད་པའི་བརྗོད་གཞི་ཡང་དག་ཅིང་དོན་སྙིང་ལྡན་པ་དགོས།

          ༤ དཔེ་གསར་དགོས་པ་སྟེ། གཞན་གྱི་ལད་ཟློས་མ་ཡིན་པའི་དཔེ་མཚོན་གསར་པའི་རང་བཞིན་ལྡན་དགོས། དེ་ནི་ཉི་ཟླ་པད་མ་སོགས་སླར་ཡང་དཔེར་འགོད་མི་འོས་པའི་དོན་མིན་པར་ཚིག་གི་རྒྱན་ནམ་སྐད་ཆའི་ཐབས་རྩལ་གསར་བ་དགོས་པའི་དོན་ཡིན། དེ་དག་གི་སྡོམ་ནི།

འཚོ་བ་དངོས་དང་སྒྱུ་རྩལ་གྱི། གཟུགས་བརྙན་བསྡེབས་ལས་མངོན་པར་མཚོན།

ཕྱི་རྫིག་ནང་འགལ་ཚིག་རོ་མང། བརྗོད་སྙིང་གཅིག་སྡུད་མེད་པ་དང།

བརྗོད་གཞི་མེད་པའི་སྐྱོན་བཞི་སྤོངས། ཁ་གསལ་གཅིག་སྡུད་གཏིང་ཟབ་དང༌།

དཔེ་གསར་བཅས་ནི་བླང་བྱ་བའོ། །

གཉིས། རྩོམ་གཞི་བཤད་པ།

 

༡ རྩོམ་གཞིའི་གོ་དོན།

བརྗོད་གཞི་མཚོན་ཕྱིར་ཉེར་མཁོ་བའི། བརྗོད་བྱ་རྣམས་ནི་རྩོམ་གཞི་སྟེ།

དངོས་གཞི་བརྒྱུད་གཞི་གཉིས་སུ་དབྱེ། དེ་ཡང་འཚོ་བའི་མཚོ་ལས་བྱུང།

 “རྩོམ་གཞི་ཞེས་པ་ནི་རྩོམ་པ་པོས་གདོད་མའི་དཔྱད་གཞིར་བླང་དོར་ཅི་རིགས་བྱས་ཐོག དེའི་ནང་ནས་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོ་མཚོན་བྱེད་དུ་མཁོ་བ་རྣམས། འདེམས་ལེན་གྱིས་རྩོམ་ཡིག་ནང་དངོས་སུ་འགོད་རྒྱུའི་གཞི་དེར་ཟེར།”ཅེས་པ་བཞིན་རྩོམ་ཡིག་ནང་ཡི་གེར་ཕབ་པའམ་བྲི་རྒྱུའི་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་རྒྱུའི་གཞི་འཛིན་སའི་བརྗོད་བྱ་རྣམས་སོ།

          རྩོམ་གཞིར་དངོས་གཞི་དང་བརྒྱུད་གཞི་གཉིས་ཏེ། གཅིག་ནི་རང་ཉིད་དངོས་ཀྱིས་འཚོ་བའི་ལག་ལེན་ལས་བྱུང་བའི་ཉམས་མྱོང་ཚོར་འདུ་དང༌། རྒྱུས་ལོན་བྱས་པའི་མི་དང་བྱ་དངོས་སོགས་ནི་དངོས་གཞིའི་རྩོམ་གཞི་སྟེ། དཔེར་ན། <<མི་དབང་རྟོགས་བརྗོད>>ལྟ་བུ་དང་རང་རྣམ་ལ་སོགས་པའོ།

          ཅིག་ཤོས་ནི་སྔོན་བྱུང་གི་གཏམ་རྒྱུད་དང་ལོ་རྒྱུས། དེབ་ནང་མཐོང་བའི་ཤེས་རྟོགས་དང། ངག་ལམ་ནས་རྒྱུས་ལོན་བྱུང་བའི་མི་སྣ་དང་བྱ་དངོས་སོགས་ནི་བརྒྱུད་གཞི་རྩོམ་གཞི་སྟེ། དཔེར་ན།<<མི་ལ་རས་པའི་རྣམ་ཐར>>ལྟ་བུའོ། དེས་ན་རྩོམ་གཞི་ནི་རྩོམ་པ་པོས་རྩོམ་འབྲིའི་ཐོག་མའི་དཔྱད་གཞི་སྟེ་འཚོ་བ་དངོས་བཤུ་འབྲི་བྱས་པའི་གདོད་མའི་རྒྱུ་ཆ་སྣ་ཚོགས་ལ་འདོར་ལེན་ལས་སྣོན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཞིག་ཡིན་པས། རྩོམ་གཞིའི་འབྱུང་ཁུངས་ཀྱང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བ་དངོས་ལས་མ་འདས་སོ།

          བརྗོད་གཞི་མཚོན་བྱེད་ལ་རྩོམ་གཞི་ངེས་པར་དགོས་ཤིང། དེ་ཡང་ཅི་ཙམ་མང་བ་དང་ཞིབ་ཚགས་པ། དཔེ་གསར་གྱི་རང་བཞིན་བཅས་དང་ལྡན་ན་རྩོམ་ཡིག་གང་ཞིག་གསོན་ཉམས་དང་ལྡན་པ་ཡོང་ཐུབ། གལ་ཏེ་རྩོམ་གཞི་མེད་ན་རྩོམ་འབྲི་བྱ་བ་ཡང་མེད་པས་རྩོམ་ཡིག་ལེགས་ཉེས་དེ་ཡང་སྨྱུ་གུ་འགུལ་རྗེས་མ་ཡིན་པར་སྨྱུག་རྩེ་མ་བཙུགས་གོང་གི་རྩོམ་གཞི་ལ་རག་ལུས་ཡོད། དེ་བས་རྩོམ་གཞི་མང་པོ་འཚོལ་དགོས་པ་ནི་རྩོམ་པ་པོའི་རྩ་བའི་ཆ་རྐྱེན་ཞིག་ཡིན། དཔེར་ན། མ་ཁེ་སིས། <<མ་རྩའི་རྣམ་དཔྱད>>འབྲི་བར་བརྟག་དཔྱད་ཞིབ་ཕྲ་མཛད་པ་མ་ཟད། གནད་བསྡུས་ཀྱི་དེབ་གྲངས་ཆིག་སྟོང་བརྒྱ་ལྷག་བྲིས་མྱོང་ཟེར་ལ། ཐོ་སི་ཐད་ཀྱིས་<<དམག་འཁྲུག་དང་ཞི་བད>>ཞེས་པ་འབྲི་པར། ལོ་རྒྱུས་གསུང་རྩོམ་བདུན་བརྒྱ་ལྷག་དཔྱད་གཞི་བྱས་ཟེར་རོ།

༢། རྩོམ་གཞི་འཚོལ་སྡུད་དང་འདེམས་སྒྲུག

          སྤྱི་ཚོགས་འཚོ་བ་ཧ་ཅང་རྒྱ་ཆེ་བས་རྩོམ་པ་པོ་ཞིག་གིས་རྩོམ་གཞི་འཚོལ་སྡུད་བྱེད་པ་ནི། དུས་ཐུང་ངང་ཐུང་གིས་ལས་སླ་པོར་རྙེད་ཐུབ་པ་ཞིག་མིན་པར། གསེར་སྒྲུབ་པ་བཞིན་ཡུན་བསྲིངས་ཏེ་འབད་བརྩོན་བྱེད་དགོས་པའི་ཐབས་ལམ་འགའ་ཡོད།

ཀ འཚོ་བར་ལྟ་ཞིབ་ཟབ་མོ་བྱེད་པ།

          དེ་ནི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དོན་དངོས་ལས་འགུལ་ནང་རྩོམ་པ་པོ་དངོས་སུ་ཞུགས་ནས་ལྟ་ཞིབ་བྱེད་དགོས་པ་དེ་ཡིན།

ཁ། འཚོ་བར་དབྱེ་ཞིབ་བྱེད་མཁས་པ།

          ལྟ་ཞིབ་ཙམ་གྱིས་མི་ཆོག་པར་བརྟག་དཔྱད་དང་དབྱེ་ཞིབ་གཏིང་ཟབ་བྱེད་ཐུབ་པ་དགོས། དེ་ལྟར་མ་ནུས་ན། སྨན་རྩ྄་མང་པོ་ཡོད་ཀྱང་སྡེབ་སྦྱོར་བྱས་ཚེ་ནད་གང་ཞིག་ལ་ཕན་པ་མི་རྟོགས་པ་བཞིན་དུ་འགྱུར།

ག དྲན་ཐོར་འགོད་དགོས།

          འཚོ་བར་ཞིབ་ལྟ་དང་བརྟག་དཔྱད་བྱས་པའི་དོན་གནད་སོགས་ཟིན་བྲིས་བཏབ་ནས་རྩོམ་གྱི་རྒྱུ་ཆ་གང་མང་གསོག་དགོས།

༣ རྩོམ་གཞི་འདེམས་པ།

          དེ་ནི་རང་ཉིད་ཀྱིས་རྟག་པར་སྤྱི་ཚོགས་འཚོ་བར་བརྟག་དཔྱད་དང་དེ་ལས་འཚོལ་སྡུད་བྱས་པའི་རྒྱུ་ཆ་རྣམས་ལས་བདམས་ཏེ། རྩོམ་ཡིག་ནང་དུ་འགོད་པ་དེ་ལ་ཟེར། རྩོམ་གཞི་འདེམས་བཀོད་ཐད་དོ་སྣང་བྱེད་དགོས་པ་འགའ་ཡོད།

          ཀ བརྗོད་གཞི་འམ་རྩོམ་ཡིག་གི་དགོས་མཁོ་ལ་དམིགས་ནས་འདེམས་པ་ནི་རྩོམ་གཞི་འདེམས་སྒུག་གི་རྩ་བའི་བླང་བྱ་ཡིན།

          ཁ དཔེར་མཚོན་འོས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་འདེམས་དགོས། དེ་ནི་བྱ་དངོས་ཀྱི་ངོ་བོ་གཏིང་ཟབ་དང་ཇི་བཞིན་མཚོན་པ་དང༌། ཚབ་བྱེད་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་ཡོངས་ཁྱབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ལྡན་དགོས་ལ། བློ་འགུག་གི་ནུས་པ་ཤུགས་ཆེན་ལྡན་ཡོད་པ་བཅས་ལ་ཟེར། དེ་བས་འདི་ལ་བཞི་ལས།

          ཀ ཕྱི་རོལ་ཡུལ་གྱི་བྱ་དངོས་དང་དེའི་འཕེལ་རྒྱས་ཆོས་ཉིད་དང་ནང་གི་འབྲེལ་བ་ཇི་བཞིན་མཚོན་པར་བྱེད་པ་དེ་ཡིན།

          ཁ། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བ་ཡོད་དོ་ཅོག་རྩོམ་དུ་འགོད་མི་ནུས་ཤིང། འགོད་ནའང་ཕན་ནུས་དེ་ཙམ་མི་ཐོན་ན་འཚོ་བའི་ནང་ནས་ཚབ་བྱེད་ནུས་པའི་རྩོམ་གཞི་གདམ་རྒྱུ་དེར་ཟེར།

          ག འཚོ་བའི་ཁྲོད་དུ་ཁྱབ་ཆེ་ཞིང་ཡོངས་ཁྱབ་ཏུ་གནས་པའི་རྩོམ་གཞི་གདམ་རྒྱུ་དེར་ཟེར།

          ང༌། མི་རྣམས་ལ་སྟོབས་ཤུགས་དང་སྤྲོ་སྣང༌། སློབ་གསོ་སོགས་ཀྱི་ཕན་ནུས་ཐོན་པའི་སྒོ་ནས་ཡིད་ཀྱི་དྭང་བ་འདྲེན་ཐུབ་པའི་རྩོམ་གཞི་འདེམས་པ་ལ་ཟེར།

༣། དངོས་འབྲེལ་གནད་འཁེལ་ཡིན་པའི་རྩོམ་གཞི་གདམ་དགོས་པ།

          དེ་ཡང་རྩོམ་གཞི་དེ་ཕྱི་རོལ་བྱ་དངོས་དང་མཐུན་པ་མ་ཟད། ད་དུང་དེས་བྱ་དངོས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་འཕེལ་ཕྱོགས་གཙོ་བོའི་རྣམ་པ་མཚོན་ཐུབ་པ་ཞིག་ལ་དངོས་འབྲེལ་གྱི་རྩོམ་གཞི་ཟེར།

          དངོས་འབྲེལ་ཟེར་བ་དེར་གོ་དོན་གཉིས་ཡོད་དེ། གཅིག་ནི་རྫུན་མ་དང་རང་བཟོ་བྱས་པ་མ་ཡིན་པ་དང་དོན་ལ་གནས་ཤིང་ཡང་དག་པར་གོ་རྒྱུ་དང༌། གཉིས་ནི་རྩོམ་གཞི་དེ་གློ་བུར་དུ་བྱུང་བ་ཞིག་དང་བྱེ་བྲག་གི་འཆར་སྣང་མ་ཡིན་པར་དེས་ཕྱི་རོལ་བྱ་དངོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ངེས་གཏན་ཞིག་མཚོན་ཐུབ་དགོས།

          གནད་འཁེལ་ཞེས་པ་ནི་རྩོམ་གཞི་དེ་ངེས་པར་དུ་ཁུངས་བཙུན་ཞིང་དོན་ཐོག་ལ་གནས་པ་དེ་ཡིན། དེ་ནང་རྩོམ་གཞི་རྣམས་ཀྱི་གོ་རིམ་དང༌། ཕྲ་ཞིབ་གང་ཞིག་བརྟག་དཔྱད་བྱེད་པ་བཅས་ཀྱང་གཏན་འཁེལ་བྱས་རྗེས་ད་གཟོད་རྩོམ་གཞིའི་ལས་འགན་རྫོགས་པ་ཡིན།

དེ་དག་གི་སྡོམ་ནི།

རྟག་ཏུ་ངང་རྒྱུད་རིང་པོས་གཟབ་ནན་གྱིས། འཚོ་བར་ཞིབ་ལྟ་དབྱེ་ཞིབ་བྱེད་མཁས་པ།

མཐོང་ཐོས་མྱོང་སོགས་དྲན་ཐོར་འགོད་པ་བཅས། རྩོམ་གཞི་དབང་ཕྱུག་གོ་འཕང་འཐོབ་པའི་ལམ།

བརྗོད་གཞིར་དམིགས་ནས་དངོས་འབྲེལ་གནད་འཁེལ་དང། དཔེ་མཚོན་རང་བཞིན་ལྡན་པ་གདམ་པར་བྱ།

དེ་ཡང་གོ་རིམ་ཕྲ་རགས་གཏམ་འཁེལ་རྗེས། ད་གཟོད་རྩོམ་གྱི་གཞི་ནི་བཏིང་བ་ལགས།།