ཉིན་མོ་ ༦༢ ལ་ཕྱིར་དྲན།

 

 

༡༩༦༠ ནས་ ༢༠༡༡ བར་གྱི་གསུང་འཕྲིན་དང་དེའི་རྗེས་ཀྱི་བཀའ་ཤག་གི་གཏམ་བཤད་ཁག་ལས་དོན་ཚན་འགའ་རེ་ཟུར་འདོན་ཞུས་པ། 

 

 

༡༩༦༠་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ་། 

"དེ་རིང་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༠ འདི་ནི་རང་རེ་བོད་མི་མང་ནས་ལྟ་ལོག་ངན་གཡོའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པའི་རྒྱ་དམར་གྱི་སྲིད་དབང་གདུག་རྩུབ་ཅན་ལ་ངོ་རྒོལ་དང༌། བོད་སྒེར་ལངས་རང་དབང་བསྐྱར་གསོའི་དོན་དུ་ལས་འགུལ་ཆེན་པོ་བྱས་ནས་ལོ་གཅིག་འཁོར་བའི་དུས་ཚེས་གཟི་བརྗིད་ཅན་རྗེས་དྲན་བྱེད་འོས་པ་ཞིག་ཡིན་པས་ཚང་མས་དྲན་གསོ་བྱེད་པ་དང་ཆབས་ཅིག་བསམ་དགོས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་འདིར་ཡིག་རིགས་དང༌། ལོ་རྒྱུས་མ་དར་བའི་དུས་སྐབས་ལ་སུ་ཞིག་སུའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་མིན་གྱི་གནས་ལུགས་སུས་ཀྱང་བརྗོད་པར་དཀའ་ཞིང༌། འོལ་ཚོད་དུ་བརྗོད་ཀྱང་རྩ་འཛིན་མི་འཕེར་ལ། ཡིག་རིགས་དང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་སྲོལ་དར་བ་ནས་བཟུང་ན། ཕྱི་སྣོད་ཀྱི་བཀོད་པ་ས་ཆུ་རི་བྲག་གངས་ཀྱི་རྭ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆགས་ཚུལ་དང༌། ནང་བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་གཙོ་བོ་མི་རིགས། སྐད། ཡི་གེ ཆས་གོས། མི་གཤིས། ཆོས་ལུགས་སོགས་སྒོ་ཀུན་ནས་གསལ་པོར་ཤན་ཕྱེ་བའི་རང་རེ་བོད་རིགས་རྣམས་རང་སྲིད་རང་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱོང་བའི་རྒྱལ་ཁབ་སྒེར་བཙན་གཙང་མ་ཞིག་ཡིན་པ་ལོ་སྟོང་ཕྲག་གོང་གི་ཆོས་རྒྱལ་ཚོའི་དུས་རབས་ནས་བཟུང་བོད་རྗེ་རིམ་པ་དང༌། ྋརྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་པའི་བར་གྱི་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་ནས་གསལ་པོར་རྟོགས་གསལ་ལྟར་མ་ཟད། ལྷག་པར་ཉེ་བའི་ཆར་ཡང༌། རྗེ་གོང་མའི་དུས་སྐབས་སུ་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་འགའ་ཤས་དང་མཉམ་དུ་འདྲ་མཉམ་རང་དབང་གི་ཐོག་ནས་ཆིངས་ཡིག་ཁག་བཞག་པ་སོགས་འཛམ་གླིང་ཁྲིམས་སྲོལ་དང་མཐུན་པའི་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་གི་རྒྱལ་ཁབ་རང་བཙན་གཙང་མར་གནས་པའི་ལོ་རྒྱུས་སུས་ཀྱང་བསུབས་མི་ཐུབ་པ་དང༌། ས་ཡུལ་གྱི་བཀོད་པ་སུས་ཀྱང་སྒྲིབ་མི་ཐུབ་པ་དེ་ལྟར་ཡང༌། རྒྱ་ནག་གི་ས་ཁུལ་དུ་དམར་པོས་སྲིད་དབང་བསྒྱུར་བ་ནས་བཟུང་གཞན་སྡེ་དབང་དུ་བསྡུས་པར་ཁྲེལ་གཞུང་ངོ་ཚ་བྲལ་བའི་བསམ་སྦྱོར་དྲག་པོས་སྔར་རྒྱ་ནག་གོང་མ་རིམ་པའི་དུས་སྐབས་སུ་རྒྱ་བོད་མཆོད་ཡོན་ལར་རྒྱའི་འབྲེལ་ལམ་ཆེ་ཆུང་སྣ་ཚོགས་ཤིག་བྱུང་བའི་འབྲེལ་བར་བསྙད་དེ་བོད་རྒྱ་ནག་གི་ཁོངས་གཏོགས་ཡིན་ཚུལ་མི་འདྲ་གྲལ་བསྒྲིགས་ཀྱི་གླེང་མང་ཐོག་༡༩༤༩ ལོ་ནས་བོད་སར་རིམ་འཛུལ་གྱིས་མཐར་༡༩༥༠ བོད་ལྕགས་སྟག་ལོར་ཆབ་མདོར་དྲག་ཤུགས་ཀྱིས་བཙན་འཛུལ་བྱས་ཏེ། ༡༩༥༡ བོད་ལྕགས་ཡོས་ལོར་བཟང་བཙོན་ལྟ་བུའི་དོ་དམ་དུ་གནས་པའི་རང་རེའི་སྐུ་ཚབ་རྣམས་ལ་རྒྱ་དམར་གྱིས་རང་འདོད་ལྟར་བྲིས་པའི་གྲོས་མཐུན་ལ་རང་མིང་བཀོད་དུ་བཅུག་ཅིང༌། རྒྱ་དམར་ཁོ་རང་ཚོས་བཟོས་པའི་རྟགས་ཐེལ་ཞིག་བོད་གཞུང་གི་ཡིན་ཚུལ་དུ་ཕབ་བཅུག”

"་་་་དེས་ན་ང་ཚོས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་དང༌། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རང་དབང་བསྐྱར་གསོའི་ཆེད་དུ་ལུས་སྲོག་ཡལ་བར་དོར་བའི་སྤུན་ཟླ་དེ་རྣམས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་གྱིས་དྲིན་ལན་དང༌། དྲང་བདེན་རང་དབང་ལ་དགའ་བའི་འཛམ་གླིང་མི་མང་གི་མདུན་སར་ཡ་རབས་སྤྱོད་བཟང་གི་མིག་དཔེར་འགྱུར་ངེས་ཀྱི་སྒོ་གསུམ་ནུས་ཤུགས་གང་ཡོད་གཅིག་ཏུ་བསྒྲིལ་ནས་གཞན་དབང་མནར་གཅོད་རྐྱེན་ངན་གྱི་རྒུད་པ་མཐའ་དག་ལེགས་པར་བསལ་ནས་ཆོས་འབྱོར་བདེ་སྐྱིད་རང་དབང་གི་དཔལ་ཡོན་གང་མྱུར་ཐོབ་ཐུབ་པའི་འབད་བརྩོན་སྐད་ཅིག་ཀྱང་མི་གཡེལ་བ་བྱེད་དགོས། དེ་ལྟར་བྱེད་པའི་འགན་འཁུར་གཙོ་བོ་ནི་རང་རེ་ཁྱིམ་མཚེས་རང་དབང་གི་ཡུལ་ཁག་ཏུ་བྲོས་འབྱོར་བོད་མི་རྣམས་ལ་འཁྲི་བ་ཞིག་ཡིན་ངེས་རེད། དེ་ཡང་རང་རེ་ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་རྗེས་འཇུག་རྣམས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མིན་པའི་ཁྱད་ཆོས་ལྟར་རང་གཞན་འདི་ཕྱི་གཉིས་ཕུང་སྡིག་སྤྱོད་ཀྱི་ལས་ལམ་དུ་མི་འཇུག་པར་ཞི་བདེ་དྲང་བདེན་གྱི་ཐོག་ནས་ཚུལ་དང་མཐུན་པའི་རྩོད་པ་བྱས་ཏེ་རྒྱ་དམར་གྱི་ཚུལ་དང་མི་མཐུན་པའི་བྱ་སྤྱོད་རྣམས་འཛམ་གླིང་མདུན་སར་གསལ་རྗེན་ཁྲོམ་སྟོན་གྱིས་རང་ཕྱོགས་ཀྱི་བདེན་པའི་དག་སྐྱེལ་ཐོག རང་དབང་དྲང་བདེན་ལ་དགའ་བའི་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་རྣམས་ཀྱི་ཤུགས་ཆེའི་རྒྱབ་སྐྱོར་ལ་བརྟེན་ནས་རང་རེའི་མཐར་ཐུག་གི་དམིགས་ཡུལ་འགྲུབ་པ་བྱ་དགོས།་་་་ " 

"རྒྱ་དམར་ལ་རང་རེས་ངོ་རྒོལ་བྱེད་དགོས་པའི་གནད་དོན་གཅིག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་འཇིག་པ་ལ་མི་བཟོད་པར་ཐུག་སྟབས་ཆོས་བྱེད་གྲྭ་རིགས་རྣམས་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་དགོས་དོན་ཚེ་འདིའི་ལྟོ་གོས་འཕྱིད་ཐབས་ལྟ་བུར་སོང་ནས་བསྟན་འཛིན་གཟུགས་བརྙན་ཙམ་དུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པར་དུས་ཀྱི་ཡང་མཐར་བསྟན་པའི་སྒོར་ཞུགས་རྣམས་མཁེ་ཉེན་གནས་ཚུལ་དང༌། བོད་མི་སྤུན་ཟླ་ཧ་ཅང་མང་པོ་ཞིག་བསྟན་པ་འདིའི་ཆེད་དུ་ལུས་སྲོག་བློས་བཏང་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་ལ་ཞིབ་ཏུ་བསམས་ཏེ་རང་རང་གི་ཇི་ལྟར་ཁས་བླངས་པའི་སྡོམ་པ་གསུམ་གྱི་བཅས་མཚམས་རྣམས་མིག་གི་འབྲས་བུ་ལྟར་གཅེས་སྲུང་ཐོག་སྡེ་སྣོད་གསུམ་གྱི་འཆད་ཉན་དང༌། བསླབ་པ་གསུམ་གྱི་ཉམས་ལེན་རྒྱུད་སྟེང་དུ་བཀལ་ཏེ་རྒྱལ་བསྟན་འཛིན་སྐྱོང་གི་འཁུར་འགན་ངོ་ལྐོག་མེད་པ་བླངས་ཏེ་ཕྱིན་ཆད་བོད་ཡུལ་མུན་གླིང་དེར་ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་མེ་གསལ་བར་འབར་ཐུབ་པའི་འགན་ལེན་བྱ་དགོས།    

དེ་བྱིངས་རྣམས་ནས་སྤྱིར་བཏང་ཀུན་སྤྱོད་ཀྱི་རིམ་པ་རྣམས་ཡུལ་དུས་གནས་ཚུལ་དང་བསྟུན་ཏེ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རྐང་འདྲེན་མིང་ཤས་སུ་མི་འགྲོ་བའི་བག་ཡོད་ཚུལ་མཐུན་ཡ་རབས་ཀྱི་ལམ་དུ་འཇུག་པ་དང༌། སྒེར་གྱི་ནད་དྲེག་སྤྱིའི་གདོང་པར་མ་བྱུག་པར་སྤྱི་དོན་བསམ་པ་གྲུ་ནང་བཞིན་དགོས་པ་སྨོས་མེད་ཐོག་སོ་སོའི་སྐབས་བབས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱ། འཕྲལ་སེལ་ལྟོ་གོས་ཀྱི་འཚོ་ཐབས། ཕུགས་ཡུལ་སྤྱི་སྨན་གྱི་ལས་དོན། དེང་དུས་ཀྱི་ཤེས་རིག་སློབ་སྦྱོང་སོགས་བྱེད་སྒོ་གང་ཅིར་ལྷག་བསམ་དུང་ལས་དཀར་ཞིང༌། བཟོད་སྲན་ལྕགས་ལས་སྲ་བའི་འབད་བརྩོན་ལྷུར་ལེན་གྱིས་བསྟན་པ་སྤྱི་དོན་ཐོག་སྲོག་བཏང་བའི་རང་རིགས་གྲོགས་མཆེད་རྣམས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་གསབ་ཐུབ་པ་དང༌། རང་ཡུལ་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་རྣམས་གཞན་དབང་ལས་གྲོལ་བ། རང་གི་ལུང་པར་རང་དབང་རང་རིགས་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཅི་བདེར་ལོངས་སུ་སྤྱོད་ཐུབ་པ་བཅས་གང་མྱུར་ཡོང་བའི་འབད་བརྩོན་ལྷོད་མེད་མུ་མཐུད་སྐྱེད་དགོས།།”

༡༩༦༡ ལོའི་གསུང་འཕྲིན་ལས།

"ངོས་ཀྱི་རེ་འདུན་ལ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ ཟླ་ ༡༠ ཕན་ལ་རང་གི་ཕ་ཡུལ་དང་བྲལ་ནས་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་གྱར་དགོས་བྱུང་བའི་བོད་མི་སྟོང་ཕྲག ༥༦ ཙམ་ཡོད་པའི་ནང་ནས། དགེ་འདུན་རྣམས་ནས་འཕགས་པའི་རིགས་བཞི་ལ་ཚུལ་བཞིན་དུ་གནས་ཏེ་ྋརྒྱལ་བསྟན་རིན་པོ་ཆེ་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་གནང་ཐུབ་པ་དང༌། ལོ་ ༡༦ མན་གྱི་བོད་ཕྲུག་ཉིས་སྟོང་སྐོར་མཆིས་པ་རྣམས་ནས་རང་གི་ཕ་མེས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་བཟང་པོ་རྣམས་སྨོས་མེད་ཐོག དེང་དུས་རིག་གསར་གྱི་ཤེས་ཡོན་རྣམས་ཀྱང་འཛམ་གླིང་མི་རིགས་སྤྱིའི་ཤེས་ཚད་དང་མཉམ་པར་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་རྒྱུ། ལོ་ ༢༠ སྐོར་གྱི་ན་གཞོན་རྣམས་བཟོ་ལས་སྣ་ཚོགས་པའི་སློབ་སྦྱོང་དང༌། ལས་ཀར་ཞུགས་ཐུབ་པ། དེ་ཡན་གྱི་རྒན་པ་རྣམས་ས་ཞིང་ཐོག་གཞིས་ཆགས་སོ་ནམ་གཙོ་གྱུར་གྱི་ཐོན་སྐྱེད་བྱ་རྒྱུ། ལས་ཀ་མི་འཕེར་ངེས་ཅན་གྱི་ལོ་ན་ཆེས་རྒན་པའི་རིགས་དང༌། ནད་གཅོང་རིགས་རྒན་གསོ་ཁང་དུ་འཚོ་སྐྱོང་ཐུབ་ཐབས་བཅས་ཀྱི་རེ་འདུན་དང་འབད་རྩོལ་བྱེད་བཞིན་པ་ཡིན་ན། ཚང་མས་བསམ་ཚུལ་དེ་དག་འགྲུབ་པ་ལ་རང་རང་གི་ངོ་སྐལ་དུ་གྱུར་པའི་འཁུར་ལེན་མཐུན་འགྱུར་ཕྱར་བ་གྲུ་འདེགས་ཀྱིས་སྤྱི་དོན་འགྲུབ་ཐབས་བྱ་དགོས།”

"མདོར་ན། རང་ཅག་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་བོད་རིགས་སུ་གཏོགས་པ་ཚང་མས་བོད་མི་རིགས་རང་དབང་གི་དོན་དུ་ལུས་སྲོག་བཏང་བ་རྣམས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་དང༌། དེང་སྐབས་མནར་གཅོད་དྲག་པོ་མྱོང་བཞིན་པའི་སྤུན་ཟླ་རྣམས་ཀྱི་སྣང་ཚུལ་མ་བརྗེད་ཡིད་ཀྱི་ཐིག་ལེར་བཀོད་ནས་ལུས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད། ངག་གི་སྨྲ་བརྗོད། ཡིད་ཀྱི་འཁྱེར་སོ་ཅི་བྱས་པའི་དམིགས་ཡུལ་གཏད་སོ་གཅིག་ཏུ་བཟུང་སྟེ། བོད་ཆོས་སྲིད་ཀྱི་རང་དབང་སྐྱར་དུ་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་ཚུལ་ལ་ནུས་ཤུགས་ཆིག་སྒྲིལ་གྱིས་འཇུག་དགོས་པ་ཡིན་ནོ།།”

༡༩༦༢་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་ལས།

"ང་ཚོའི་མི་མང་གི་དཀའ་ངལ་རྣམས་མྱུར་དུ་ཐག་གཅོད་ཐུབ་ཐབས་བྱེད་དགོས་པའི་ལས་འགན་ཆེ་ཞིང་ལྕི་བ་ཞིག་ང་ཚོའི་ཐོག་ཏུ་ཡོད། ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་བཙན་གནོན་དང༌། མནར་གཅོད་འོག་ནས་མ་ཐར་བར་ང་ཚོའི་རྗེས་སུ་ལུས་པ་ཚོའི་རེ་དོན་སྒྲུབ་དགོས་པ་དེ་དག་ང་ཚོའི་ལས་འགན་དང་པོ་ཡིན་པ་བརྗེད་མི་རུང༌། ང་ཚོས་སྔར་བཞིན་ཆིག་སྒྲིལ་དམ་ཟབ་བྱེད་དགོས་ཤིང༌། ང་ཚོའི་མདུན་དུ་རྒྱ་ཆེའི་ལས་དོན་ཞིག་བསྡད་ཡོད།”

༡༩༦༣་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

"བོད་ལུས་སྤུན་ཟླ་རྣམས་ནས་ཉིན་གཅིག་ང་ཚོའི་བདེན་པར་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་ངེས་པའི་ཡིད་ཆེས་དེ་ནམ་ཡང་ཉམས་ཆག་མེད་པར་གནས་འདུག ངའི་མི་མང་གི་སྙིང་སྟོབས་ནམ་ཡང་ཉམས་དམས་མི་ཐུབ་པ་དང༌། གདུག་རྩུབ་ཅན་གྱི་སྤྱོད་ངན་དེ་དག་ནམ་ཡང་ཡུན་གནས་མི་ཐུབ་པའི་ཡིད་ཆེས་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པོ་ཡོད།" ཞེས་དང་། " བོད་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཐབས་ནི། འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་དང༌། བོད་མིའི་རང་དབང་གཞི་རྩར་བཟུང་བའི་ཞི་ལམ་ཁོ་ན་ལས་མེད། དེང་སང་འཛམ་གླིང་གི་ཁྱོན་འདིར་མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་རྩ་མེད་དུ་བཏང་དང་གཏོང་བཞིན་པས་མི་རིགས་ཡོངས་རྫོགས་རང་དབང་དང་འདྲ་མཉམ་གྱི་ཁེ་དབང་ལ་སྤྱོད་པའི་སྐབས་འདིར་བོད་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་སུ་རེ་བས་བཙན་བཟུང་བྱེད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ནོར་འཁྲུལ་གྱི་བསམ་ཚུལ་དང་བྱ་སྤྱོད་ཡིན།"

༡༩༦༤་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་ནང་།

"ངའི་རེ་འདུན་ལ་རྒྱ་གར་དང༌། དེ་མིན་ས་གནས་གང་སར་ཡོད་པའི་ང་ཚོའི་མཛའ་གྲོགས་རྣམས་ཀྱི་རོགས་རམ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོག་ནས་ཕྲུ་གུ་རྣམས་ལ་མེད་དུ་མི་རུང་བའི་ཤེས་ཡོན་སློབ་སྦྱོང་ཐོབ་ཐུབ་པའི་རེ་བ་ཡོད། དེ་རིང་གི་དུས་སྐབས་འདིར་རྒྱ་དམར་ཀླ་ཀློའི་མནར་གཅོད་འོག་ནས་ཐར་བ་རྣམས་ལ་བརྗོད་རྒྱུར། ངེད་ཚོ་ནས་རང་རང་སོ་སོའི་ཁེ་ཕན་གཅིག་པུ་མ་ཡིན་པར་གཞིས་ལུས་བོད་མི་སྤུན་གྲོགས་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་གྱི་དོན་དུ་འབད་བརྩོན་ངེས་པར་བྱེད་དགོས་པ་མ་ཟད། དཀའ་ཉེན་ཆེ་བའི་དུས་ཚོད་འདི་ལྟ་བུར་བོད་ལ་མི་མང་ནས་ཆོས་སྲིད་རང་དབང་གི་ཆེད་དུ་རྒྱུན་མི་ཆད་པའི་འཐབ་འཛིངས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པར་ང་ཚོས་རྒྱབ་གནོན་རོགས་རམ་གང་ཐུབ་བྱེད་དགོས་པ་ནི་རང་ཅག་ཚང་མར་འཁྲི་བའི་ལས་འགན་ཡིན།" 

༡༩༦༥་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

"ད་རིང་ངོས་ནས་བོད་མི་ཚང་མར་རང་གི་ཕ་ཡུལ་ལ་ཞི་བདེ་རང་དབང་ཡོང་བའི་འབད་བརྩོན་ནུས་ཤུགས་གང་ཡོད་ཀྱིས་བྱེད་དགོས་པ་དང༌། འཛམ་གླིང་མི་མང་ཚོས་གནས་སྟངས་ཤིན་ཏུ་ཐབས་རྡུགས་པོ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱིས་མནར་བའི་བོད་མི་ཚོའི་དོན་དུ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོང་བའི་འབོད་བསྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།”

༡༩༦༦་ལོའི་གསུང་འཕྲིན།

"འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་བདེ་བར་འཚོ་གནས་ཐུབ་པ་ནི་ཞི་བདེ་མཉམ་གནས་ཀྱི་ལམ་ལས་གཞན་དུ་མེད་ལ། དེ་ཡང་ཕན་ཚུན་གྱི་གནས་སྟངས་གསལ་རྟོགས་ཐུབ་པ་དང༌། ཕན་ཚུན་གྱི་ཐོབ་ཐང་ལ་བརྩི་འཇོག་བྱེད་པ་དེ་ལས་ལྷག་པའི་ཐབས་གཞན་གང་ཡང་མ་མཆིས་ཤིང༌། ངོས་ནས་ཟིང་འཁྲུག་གར་ཡོད་ལ་ཞི་བདེ་འབྱུང་ཐུབ་པ་དང༌། ཁྲིམས་འགལ་དང༌། བཙན་འཛུལ་དང༌། བཙན་དབང་བཅས་ཡོད་པའི་གནས་ཡུལ་གང་སར་ཡ་རབས་སྤྱོད་བཟང་གི་ཕྱོགས་དེར་བདེན་པའི་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་པའི་རེ་སྨོན་ཤུགས་ཆེ་བྱེད་བཞིན་ཡོད།”

༡༩༦༧་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

"དེ་རིང་ནི་བོད་རང་བཙན་བསྐྱར་གསོའི་དོན་དུ་རང་སྲོག་གཏོང་མཁན་རང་རིགས་དཔའ་བོ་རྣམས་དྲན་གསོའི་དུས་ཚེས་གཟི་བརྗིད་ཅན་ཞིག་ཡིན། ཁོང་ཚོས་ཤིན་ཏུ་རྩ་ཆེའི་རང་སྲོག་བློས་བཏང་བའི་དམིགས་དོན་དེ་ང་ཚོས་དྲན་གསོ་བྱེད་པ་དང་ཆབས་ཅིག་སྲོག་ཁྲག་བཏང་བའི་དམིགས་དོན་དངོས་སུ་སྒྲུབ་པའི་སླད་དུ་ཞུམ་པ་མེད་པའི་བློ་ཤུགས་ཆེ་བསྐྱེད་དགོས་པ་ནི་རང་རེའི་འོས་པའི་ལས་འགན་ཡིན།""འཛམ་གླིང་ཞི་བདེ་སྤྱི་དང༌། བྱེ་བྲག་ཨེ་ཤ་ཡའི་ནང་དུས་བདེ་ཞི་འཇགས་ཡོང་བའི་ཆེད་དུ་སྟོབས་ལྡན་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཁབ་དང༌། རྒྱ་ནག་གཉིས་པོའི་དབར་ཞི་མཐུན་མཛའ་འབྲེལ་དགོས་རྒྱུ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ་གནད་ཆེ་རེད། འོན་ཀྱང་ང་ཚོའི་བསམ་ཚུལ་ལ་ཇི་སྲིད་བོད་རང་དབང་རང་བཙན་ཕྱི་རྒྱལ་སུས་ཀྱང་དྲག་འཛུལ་དམག་འཇོག་མི་ཆོག་པའི་ཞི་བའི་རྒྱལ་ཁབ་གཙང་མ་ཞིག་ཏུ་མ་གྱུར་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཚང་མས་འདོད་པའི་ཞི་བདེ་དེ་རྩ་བ་ནས་ཡོང་མི་ཐུབ།”

༡༩༦༨་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

"རྒྱ་དམར་གྱི་འོག་ནས་ཐར་བའི་ང་ཚོ་སྐལ་ལྡན་མི་མང་ཚོས་རྒྱལ་གཅེས་རང་རིགས་བོད་མི་ཧ་ཅང་མང་པོས་དེ་རིང་གི་ཉིན་དེར་རང་སྲོག་བཏང་བའི་གཟི་བརྗིད་ཅན་གྱི་ལས་འགན་ཆེན་པོ་འདི་སྒྲུབ་ཐབས་བྱེད་དགོས་པ་སྟེ། ཚང་མས་དུས་གཏན་དུ་བློ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་སྒྲིམ་བཞིན་རང་དབང་ལྡན་པའི་བོད་དུ་ལོག་རྒྱུའི་གྲ་སྒྲིག་འབད་བརྩོན་ཆེ་བསྐྱེད་བྱེད་བཞིན་པ་ཡིན། དཔེར་ན། བོད་ཕྲུག་ཚོ་མ་འོངས་པའི་རང་དབང་རང་བཙན་བོད་ཀྱི་གཞི་རྩ་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་ལྟ་སྐྱོང་ཐོག་ནས། ཁོང་ཚོར་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་རང་གི་རིག་གཞུང་དང༌། ཆོས་དད། གོམས་གཤིས་བཟང་པོའི་རྩ་བ་གཏིང་ཟབ་འཛུགས་པ་དང༌། ཕྱོགས་གཞན་ནས་དེང་རབས་ཡར་ཐོན་གྱི་ཤེས་ཡོན་དང༌། འཛམ་གླིང་གི་རིག་གཞུང་ཤེས་ཡོན་མཐོ་ཚད་ཀྱིས་ཕྱུག་པ་ཞིག་ཡོང་བར་བྱེད་པ་སོགས་བསམ་བློ་དང༌། སྤྱོད་བཟང་གཉིས་ཀ་ནས་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་ཐུབ་པའི་གོ་སྐབས་བཟང་པོ་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད། ཁོང་ཚོ་གནས་སྟངས་འདི་ཐོག་ནས་འཚར་ལོངས་བྱུང་བ་ཡིན་ན། རྗེས་སུ་བོད་ཀྱི་ཆབ་འབངས་ཤེས་ནུས་ཅན་ཞིག་ཡོང་རྒྱུ་མ་ཟད། རང་གི་རྒྱལ་ཁབ་དང་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ལ་ལེགས་ཆའི་ཞབས་འདེགས་ཞུ་མཁན་ཞིག་ཀྱང་འབྱུང་ཐུབ་པ་ཡིན།""ཇི་སྲིད་མིའི་རང་དབང་ལ་ཡིད་ཆེས་བྱས་པ་དེ་སྲིད་དུ་བདེན་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རྒྱུར་ང་ཚོས་ཡིད་ཆེས་ཞུ་བཞིན་ཡོད། ང་ཚོ་བོད་མི་ཚོས་དོན་གནད་འདི་ཐོག་འཁུར་བརྩོན་ཆེ་བསྐྱེད་དགོས་པ་དང༌། ང་ཚོས་རྒྱུད་འཛིན་གྱི་ལས་འགན་དེ་རྒྱ་གར་ནང་འགྲུབ་ཐུབ་པའི་ཆེད་དུ་མུ་མཐུད་འབད་བརྩོན་བྱ་རྒྱུར་སེམས་ཐག་གཙང་མར་བཅད་ཡོད། མཆོག་གསུམ་ཐུགས་རྗེས་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པར་བདེ་སྐྱིད་འབྱུང་བའི་སྨོན་ལམ་བཅས”

༡༩༦༩་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

"བོད་འཛིན་སྐྱོང་བྱེད་པའི་གོ་སྐབས་བོད་མི་ཚོར་བྱུང་བའི་ཉིན་བོད་ཀྱི་སྲིད་གཞུང་ཇི་འདྲ་ཞིག་འཛུགས་མིན་ནི་བོད་མི་ཚོས་ཐག་གཅོད་བྱ་རྒྱུ་མ་ཟད། ཏཱ་ལའི་བླ་མས་འཛིན་སྐྱོང་བྱེད་པའི་གཞུང་གི་སྲོལ་ལུགས་འདི་ཡང་ཡོང་གི་ཡོད་མེད་ངེས་པ་མེད། མ་འོངས་པའི་བོད་ཀྱི་ཐག་གཅོད་ནི་བོད་མི་མང་རང་གིས་བྱེད་ངེས་ཡིན་ཅིང༌། ལྷག་པར་དེང་དུས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་སྦྱང་བརྩོན་བྱས་པའི་གཞོན་སྐྱེས་ཡར་ཐོན་ཅན་ཚོའི་བསམ་ཚུལ་གྱི་ནུས་ཤུགས་འདོན་ངེས་ཡིན། ང་ཚོའི་ཕྲག་པར་ཡོད་པའི་འགན་འཁུར་ཆེན་པོ་འདིར་ཡིད་འཇོག་བྱས་ཏེ་དེང་དུས་མྱུར་མགྱོགས་ངང་འགྱུར་བཞིན་པའི་འཛམ་གླིང་གི་གནས་ཚུལ་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་དགོས་ཞེས་ངའི་མི་མང་ལ་འབོད་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།” 

༡༩༧༠་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

"དེས་ན། གནས་ཚུལ་ཐམས་ཅད་སྟོན་སྤྲིན་ལྟར་རྣམ་པར་གཡོ་ཞིང༌། རྒྱ་མཚོའི་རླབས་ལྟར་འཁྲུགས་པའི་དུས་ཚོད་འདི་འདྲའི་སྐབས་སུ། བདག་ཉིད་བདག་གི་མགོན་ཡིན་གྱི། ཞེས་པའི་དོན་ལྟར། བོད་རང་དབང་སྒྲུབ་པའི་ལས་འགན་ཡོངས་རྫོགས་བོད་མི་རང་ནས་འཁུར་ཏེ་སྒྲུབ་དགོས་པ་དང༌། ལྷག་པར་གོང་སྨོས་ལྟར་བོད་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་གི་ཐ་སྙད་གང་དུ་འདོགས་པའི་གཞིའམ། བོད་ཀྱི་དོན་གྱི་བདག་པོ་བོད་ནང་ཡོད་པའི་རྒྱ་ཆེའི་བོད་མི་རྒན་གཞོན་བར་མ་མཐའ་དག་ནས་དགྲ་བོའི་གནོན་བཙིར་དེ་ལྟ་བུའི་འོག་ཏུ་ལུས་སྲོག་གཏོང་བ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པར། བོད་རང་དབང་གི་དོན་དུ་འཐབ་རྩོད་དེ་འདྲ་བྱེད་པའི་ཚུལ་ལ་བསམས་ན། ང་ཚོ་ཕྱི་རྒྱལ་རང་དབང་ཡུལ་དུ་གནས་འཁོད་བོད་མི་ཉུང་ཤས་རྣམས་སྒྱིད་ལུག་ལེ་ལོ་དང་རང་མགོ་གང་ཐོན་དུ་སྡོད་ཐབས་ནམ་ཡང་མེད་པས། སེམས་ཤུགས་ཀྱི་ངར་མ་ཆག་ཅིང༌། ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་ལག་གདང་མ་ཞིག་པར། བོད་རང་དབང་སྒྲུབ་པའི་དོན་ལ་བློ་སེམས་གཅིག་སྒྲིལ་འབད་བརྩོན་གཡོ་མེད་དུ་བྱེད་པ་གལ་ཆེ། འགྲོ་ཀུན་བདེ་ལེགས་ཀྱིས་འཚོ་བའི་སྨོན་འདུན་བཅས།”

༡༩༧༡་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

"དངོས་དོན་དུ་བོད་མི་ཚོས་རྒྱ་མི་གུང་བྲན་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་དགོས་པ་ཡིན་ནའང༌། ངས་ནི་རྒྱ་མི་རིགས་ལ་ཞེ་སྡང་ནམ་ཡང་བྱེད་མི་ཐུབ། ངའི་ཡིད་ཆེས་ལ་བོད་ཀྱི་རང་དབང་ནི་བོད་མི་རྣམས་སྟོབས་ཤུགས་ཆེན་པོར་གྱུར་པའི་མཚམས་ཡོང་ངེས་ཤིང༌། ཞེ་སྡང་ནི་ནུས་ཤུགས་མིན་ལ། ནུས་ཤུགས་ཀྱི་ལྡོག་ཕྱོགས་སུ་གནས་པའི་སྐྱོན་ཆ་ཞིག་རེད།" ཞེས་དང་། " ད་ལྟའི་ཆར་ངའི་མི་མང་གི་གནས་སྟངས་ཧ་ཅང་ཛ་དྲག་འདི་འདྲའི་སྐབས་སུ་ཞེ་སྡང་བྱས་ན་ཡིད་ལ་སྡུག་བསྔལ་སྣོན་མ་ཞིག་མ་གཏོགས་གང་ཡང་ཡོང་མི་ཐུབ། ལར་ནས་ང་ཚོས་རང་ཉིད་ཅི་བྱེད་ནམ་ཡང་མི་ཤེས་པའི་མི་རིགས་ཤིག་ལ་ཞེ་སྡང་ཅི་ཕྱིར་བྱེད། འགོ་འཁྲིད་པས་དབང་མེད་དུ་གཅུན་འཁྲིད་བྱས་པའི་རྒྱ་མི་ས་ཡ་མང་པོ་ལ་ཞེ་སྡང་ཅི་ཕྱིར་བྱེད། ང་ཚོས་དེ་འདྲའི་འགོ་འཁྲིད་པ་རྣམས་ལའང་ཞེ་སྡང་ཅི་ཕྱིར་བྱེད། གང་ལགས་ཟེར་ན། ཁོང་ཚོས་ཀྱང་རང་གི་བདེན་དོན་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཆེད་དུ་དཀའ་སྡུག་མང་པོ་མྱོང་ཡོད། ངེད་རང་ལ་ཞེ་སྡང་གི་དོན་འགྲུབ་པར་ཡིད་ཆེས་མེད་ཀྱང༌། དུས་རྟག་ཏུ་ཡིད་ཆེས་གཅིག་ཡོད་པ་ནི་ཉིན་གཅིག་དྲང་བདེན་ལ་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་རྒྱུ་དེ་ཡིན།”

༡༩༧༢་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

"དེས་ན། སྔར་ཕན་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རྒྱལ་རབས་དང༌། ད་ལྟའི་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་གང་གི་དབང་དུ་བྱས་ན་ཡང༌། བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་ད་ལྟའི་འདི་མུར་སྡུག་སྒོམ་བརྒྱབ་སྟེ་སྡོད་ཐབས་གཏན་ནས་མེད་ལ། འཛམ་གླིང་སྤྱིའི་གནས་ཚུལ་མང་པོ་འགྱུར་ལྡོག་སོང་དང་འགྲོ་བཞིན་པ་ལྟར། རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འགོ་འཁྲིད་པ་དག་ཀྱང་བླུན་པོ་རང་བཤེད་ཅན་གྱི་སྡིག་པ་མིག་བཙུམས་ལྟ་བུའི་བརླང་སྤྱོད་ལ་ཉེས་དམིགས་སུ་རིག་སྟེ་དྲང་འབྲེལ་རྒྱུ་མཚན་ལྡན་པའི་བསམ་སྦྱོར་ཉན་ཤེས་གོ་ཤེས་ཅན་དུ་འགྱུར་བའི་རེ་བ་མཆིས་ཤིང༌། རྡོ་དོན་འོས་ཤིང་དགོས་ལ་འགྲུབ་ཏུ་རུང་བའི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རང་དབང་བདེན་འབྲས་ཀྱི་ཉི་མ་འཆར་ངེས་ཡིན། དེ་ལྟར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་འབྲས་བུ་རྒྱུའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ཀུན་ནས་ལྷག་བསམ་བློ་སེམས་གཅིག་ཏུ་བསྒྲིལ་ནས་ཡུལ་དུས་གནས་ཚུལ་དང་བསྟུན་ཏེ་མཐུན་པའི་རྒྱུ་ཚོགས་ཚུལ་བཞིན་སྒྲུབ་དགོས་པ་ནི་གནད་ཀྱི་དོན་པོ་ཡིན་ནོ།།”

༡༩༧༣ ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

“ད་ལོའི་ཆུ་གླང་ལོ་འདི་བོད་རྗེའི་ཐོག་མ་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་བྱོན་ཏེ་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་ཉིས་སྟོང་ཆིག་བརྒྱ་འཁོར་བའི་ལོ་ཡིན་པ་དང༌། ད་རིང་གི་དུས་ཚེས་འདི་བོད་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་ནས་ཕྱི་རྒྱལ་བཙན་འཛུལ་ལ་ངོ་རྒོལ་རང་དབང་སྒེར་ལངས་ཀྱི་ལས་འགུལ་བརྩམས་ནས་ལོ་བཅུ་བཞི་སོང་བའི་དུས་ཚེས་ཡིན་པས་དེ་གཉིས་ཀྱི་དྲན་གསོ་བྱེད་པ་དང་ཆབས་ཅིག ངེད་ནས་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་རྣམས་ལ་ལྷག་བསམ་མཛའ་བརྩེས་དྲངས་པའི་འཚམས་འདྲི་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།”

“དེ་ལྟར་བོད་རྒྱལ་ལོ་ཉིས་སྟོང་ཆིག་བརྒྱ་ཐམ་པ་སོང་བའི་ལོ་རྒྱུས་ལ་ཕྱི་མིག་བལྟས་ཚེ། སྔ་དུས་ཆོས་རྒྱལ་མེས་དབོན་རྣམ་གསུམ་གྱི་སྐུ་རིང་ལ་བོད་རིགས་མཆིས་སོ་ཅོག་གོང་བུ་གཅིག་གྱུར་ལ་བརྟེན་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་སྟོབས་འབྱོར་མངའ་ཐང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བྱུང་ཞིང༌། དེ་རྗེས་བོད་སིལ་བུར་སོང་སྟེ་རང་རང་སྡེ་ཁག་མང་པོ་ཟུར་གྱེས་སྤྱི་འདུས་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་ཉམས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཆབ་སྲིད་མངའ་ཐང་ཉམས་ཆག་ཆེན་པོ་བྱུང༌། ཉེ་བའི་ཆར་ཡང་བོད་མི་རང་ཉིད་ཀྱི་ཕྱི་ནང་སྟོབས་ཤུགས་འདུ་འགོད་དང་སྐབས་བསྟུན་ཐབས་ཤེས་ཇི་བཞིན་མ་ཐུབ་པའི་དབང་གིས་རྒྱ་དམར་བོད་དུ་བཙན་འཛུལ་བྱ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ཅི་བདེར་ཐོབ་སྟེ་བོད་མི་མང་གི་བདེ་སྡུག་གནས་སྟངས་འདི་ལྟ་བུར་གྱར་བ་བཅས་སྒྲོ་བཏགས་བརྗོད་མཁས་མིན་པར་ལོ་རྒྱུས་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ཐོག་ནས་ར་སྤྲོད་མཛུབ་སྟོན་གསལ་པོར་བྱུང་བ་འདི་ག་ཡིན་པས། ཚུལ་འདི་དག་ལ་རང་ཅག་བོད་མི་རྣམས་ནས་བསམ་གཞིགས་རྗེས་དྲན་གྱིས་བོད་རིགས་སུ་གཏོགས་པ་མཆིས་སོ་ཅོག་ཀུན་སིལ་བུར་མི་འགྲོ་བར་གོང་བུ་གཅིག་ཏུ་གནས་དགོས་པ་དང༌། རང་བདེ་རང་ས་ནས་མ་འཕྱུག་པ་ཞིག་ཅིས་ཀྱང་བྱ་དགོས།”

 

“མདོར་ན་བོད་རིགས་ཡིན་ནོ་ཅོག་ལ་མིའི་མཐོང་ཙམ་མེད་པར་གནས་དགོས་སྟབས། བོད་མི་རྣམས་ཀྱང་ལེགས་ཉེས་དཔྱོད་པའི་བློའི་མཐུ་ཅན་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཡིན་པའི་དབང་གིས་རང་རང་ལྟ་སྤྱོད་འདྲ་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར་བོད་མི་རྒན་གཞོན་བར་མ་ཀུན་ནས་ཕྱི་རྒྱལ་བཙན་འཛུལ་མཁན་ལ་རེ་བ་དང༌། ཡིད་ཆེས་བློ་གཏད་ནམ་ཡང་མི་བྱེད་པར་བོད་ཡུལ་བོད་མི་རང་ཉིད་ནས་འཛིན་སྐྱོང་བྱ་འདོད་ཀྱི་བློ་བསམ་ཤུགས་ཆེ་འགོག་མེད་དུ་འཕེལ་བཞིན་ཡོད་པ་བཅས་ལ་བརྟེན་བོད་མིའི་རང་དབང་ཐོབ་ཐང་ལ་རྩོད་གླེང་བདེན་བདར་བྱེད་བཞིན་པ་འདི་ལྟར་ཡིན། 

དེས་ན། སྔར་ཕན་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རྒྱལ་རབས་དང༌། ད་ལྟའི་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་གང་གི་དབང་དུ་བྱས་ན་ཡང༌། བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་ད་ལྟའི་འདི་མུར་སྡུག་སྒོམ་བརྒྱབ་སྟེ་སྡོད་ཐབས་གཏན་ནས་མེད་ལ། འཛམ་གླིང་སྤྱིའི་གནས་ཚུལ་མང་པོ་འགྱུར་ལྡོག་སོང་དང་འགྲོ་བཞིན་པ་ལྟར། རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འགོ་འཁྲིད་པ་དག་ཀྱང་བླུན་པོ་རང་བཤེད་ཅན་གྱི་སྡིག་པ་མིག་བཙུམས་ལྟ་བུའི་བརླང་སྤྱོད་ལ་ཉེས་དམིགས་སུ་རིག་སྟེ་དྲང་འབྲེལ་རྒྱུ་མཚན་ལྡན་པའི་བསམ་སྦྱོར་ཉན་ཤེས་གོ་ཤེས་ཅན་དུ་འགྱུར་བའི་རེ་བ་མཆིས་ཤིང༌། རྡོ་དོན་འོས་ཤིང་དགོས་ལ་འགྲུབ་ཏུ་རུང་བའི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རང་དབང་བདེན་འབྲས་ཀྱི་ཉི་མ་འཆར་ངེས་ཡིན། དེ་ལྟར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་འབྲས་བུ་རྒྱུའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ཀུན་ནས་ལྷག་བསམ་བློ་སེམས་གཅིག་ཏུ་བསྒྲིལ་ནས་ཡུལ་དུས་གནས་ཚུལ་དང་བསྟུན་ཏེ་མཐུན་པའི་རྒྱུ་ཚོགས་ཚུལ་བཞིན་སྒྲུབ་དགོས་པ་ནི་གནད་ཀྱི་དོན་པོ་ཡིན་ནོ།།”

༡༩༧༤་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

"གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་འདིའི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། བོད་དོན་ཡིན། བོད་དོན་ཞེས་པ་གང་ཡིན་ནམ། དེ་མི་རིགས་ཤིག་དང༌། རྒྱལ་ཁབ་ཅིག ལྟ་བ་ཞིག་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་པ་དེ་ཡིན་ནམ། ཡང་ན་བཙན་བྱོལ་བ་ཉུས་ཤས་ཤིག་གི་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁེ་ཕན་ཆེད་འབད་རྩོལ་བྱེད་པ་ཞིག་ལ་ཟེར་བ་ཨ་ཡིན་སྙམ་ན། དེ་དག་གང་ཡང་མ་ཡིན། བོད་དོན་ནི་བོད་མི་མང་གི་དོན་དང༌། དེ་ཡང་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་གི་གནད་དོན། མི་རིགས་ཤིག་གིས་རང་གི་མ་འོངས་པའི་མདུན་ལམ་ཐག་གཅོད་ཇི་ལྟར་བྱ་བའི་རྩ་དོན་ཡིན་པས། ཇི་སྲིད་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་གི་འདོད་བློ་མ་ཁེངས་པ་དེ་སྲིད་དུ་བོད་དོན་གྱི་འཐབ་རྩོད་མུ་མཐུད་ནས་བྱ་ངེས་ཡིན།     ངེད་རང་དྲང་བདེན་ལ་ཡིད་ཆེས་ཡོད། གལ་ཏེ་དེ་གཉིས་མེད་ན་འགྲོ་བ་མི་ཡི་རིགས་ལ་རེ་བའི་གཞི་རྩ་གཏན་ནས་མེད་པར་འགྱུར། བོད་དང༌། བོད་འདྲ་བ་རྒྱ་མིའི་བཙན་དབང་འོག་ཚུད་པའི་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་རྣམས་ཐེ་བའི་རྒྱལ་ཁབ་སུ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ཀྱང་སོ་སོའི་རང་དབང་གི་དོན་དུ་འཐབ་རྩོད་བྱེད་པའི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་པར་ཡིད་ཆེས་ཡོད།”

༡༩༧༥་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

"བོད་ཀྱི་གནད་དོན་འདི་དག་སྤྱིར་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྲིད་དོན་གྱི་གནས་ཚུལ་དང༌། ལྷག་པར་གླིང་ཆེན་ཨེ་ཤ་ཡའི་ཞི་བདེའི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་བ་གཏིང་ཟབ་ཡོད་པས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྲིད་དོན་འགྱུར་འགྲོས་མཐུན་པའི་རླུང་ཤུགས་དང་འགྲོགས་ནས་ང་ཚོའི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་གྲུ་གཟིངས་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་ཏེ་བོད་རང་དབང་བདེ་ལྡན་གླིང་དུ་ལེགས་བགྲོད་ཐུབ་པའི་ཐབས་ཚུལ་ལ་བོད་མི་ཚོས་ཁ་ཚིག་ཙམ་མིན་པར་བསམ་སྦྱོར་བྱ་སྤྱོད་ལག་ལེན་ངོ་མའི་ཐོག་ནས་ཤུགས་སྐྱེད་ཆིག་སྒྲིལ་བྱེད་དགོས།།”

༡༩༧༦་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

"བོད་མི་ཚོ། རང་ཡུལ་འཕྲོག་མཁན་དགྲ་བོ་སྣང་མེད་དུ་བཞག་ནས་བོད་མི་ནང་ཁུལ་ཚིག་སྐམ་སྟོང་བཤད་ཀྱིས་འཐེན་འཁྱེར་བྱེད་པ་དང་གཅིག རང་རིགས་རྒྱ་ཆེའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་སྡུག་ལ་སེམས་འཁུར་བོར་ཏེ་རང་ཉིད་གཅིག་པུ་རང་མགོ་གང་ཐོན་བྱེད་པ་དང་གཉིས། ད་ལྟ་བོད་མི་རིགས་སྤྱིའི་བདེ་སྡུག་གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་གང་འདྲ་ཞིག་ཐོག་ཡོད་པ་ངོས་མ་ཟིན་པར། འབྱོར་ལྡན་རང་དབང་ཅན་གཞན་དག་ལ་དཔར་བཀབ་རྒྱས་སྤྲོས་སྐྱིད་འདོད་བྱེད་པ་དང་གསུམ་ནི། ཤིན་ཏུ་འཁྲུལ་ཚབས་ཆེ་བས་མནོ་བསམ་ནན་ཏན་གཏོང་དགོས།     

དགྲ་ཕྱོགས་ཀྱི་གནསསྟངས་ནས་བཤད་ན། རང་གིས་བཤད་པའི་སྐད་ཆ་དང༌། བྲིས་པའི་ཡིག་ཆ། འཛིན་པའི་དམིགས་ཡུལ། མོས་པའི་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་དང་ཡོངས་སུ་རྒྱབ་འགལ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་མང་པོ་ཞིག་མི་འདོད་བཞིན་དུ་དྭང་ལེན་བྱེད་དགོས་པའི་དུས་སྐབས་ཤིག་ལ་སླེབས་འདུག འཇིག་རྟེན་གྱི་ཚུལ་ལུགས་མཐའ་དག་རྣམ་པར་གཡོ་ཞིང་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པས། མཐུན་པའི་རྐྱེན་དང༌། བཟང་པོའི་དུས་སྐབས་ཆུད་ཟོས་མ་བཏང་བར་རང་གི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་བྱེད་པའི་སྙིང་སྟོབས་སྐྱེད་དགོས་པ་མ་ཡིན་ནམ།     

ང་ཚོས་ལོ་རེ་བཞིན་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་བྱེད་པ་འདི་གཞན་གྱིས་ཁྲལ་འགེལ་བྱས་པ་དང༌། མཛེས་ཆོས་དགའ་སྤྲོའི་ཆེད་དུ་ག་ལ་ཡིན། དུས་དྲན་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་རང་གིས་རང་ལ་སྐུལ་ལྕག་བྱས་ཏེ་ད་ལྟའི་ཆར་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཇི་ཡིན་དྲན་ཐུབ་པ་ཞིག་དང༌། གནས་སྟངས་དེ་ལས་གྲོལ་ཆེད་བོད་རང་དབང་སྒྲུབ་པའི་སེམས་ཤུགས་གོང་ནས་གོང་མཐོར་སྤེལ་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས། ཞུམ་པ་དང༌། སྒྱིད་ལུག དཀའ་ངལ་ལ་ཐབས་ཀྱིས་གཡོལ་བ། མཐའ་གཅིག་ཏུ་གཞན་ལ་བརྟེན་པ་བཅས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཏེ། དཀའ་ངལ་ལྷུར་ལེན་དང༌། རང་དོན་རང་གཅེས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རང་དབང་སྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་ཚང་མས་ལྷག་བསམ་ནུས་ཤུགས་ཆིག་བསྒྲིལ་བྱེད་དགོས།།”

༡༩༧༧་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

"ང་ཚོས་བོད་རང་དབང་རང་བཙན་རྩོད་ལེན་བྱེད་པ་འདི་ནི། བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་གི་རེ་འདུན་དང་མཐུན་ཞིང༌། ཐོབ་ཐང་དང༌། བབས་འོས་ཡོད་པ། དྲང་བདེན་ཅན་ཞིག་ལ་བརྟེན། དམིགས་དོན་འདི་དག་ཡོངས་སུ་སྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་བོད་མི་རིགས་ཐམས་ཅད་བློ་སེམས་གཅིག་ཏུ་བསྒྲིལ་ནས་སྙིང་སྟོབས་ཞུམ་པ་མེད་པའི་འབད་བརྩོན་ཆེ་བསྐྱེད་བྱེད་དགོས། རང་ཅག་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་དྲང་བདེན་ལ་བརྩི་བཀུར་དང༌། རྒན་རབས་ལ་ཞེ་ས༑ དཀའ་སྡུག་ལ་བཟོད་བསྲན། གཞན་ལ་ཕན་སེམས། སྙོམ་ཆུང་དམན་ས་འཛིན་པ། ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་སོགས་རང་རེའི་ཕ་མེས་ཡ་རབས་སྤྱོད་བཟང་གི་མིག་ལྟོས་གོམས་གཤིས་བཟང་པོ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་འདི་དག་བོད་མི་རྒན་གཞོན་བར་མ་མཐའ་དག་ནས་ཡུལ་དུས་གང་འདྲ་ཞིག་ལའང་ཉམས་བརླག་མ་བཏང་བར་གཅེས་སྐྱོང་ལག་ལེན་ཚུལ་བཞིན་དུ་བྱེད་དགོས། གལ་ཏེ་འཕྲལ་སྒང་ཁེ་གྲགས་ཕྲ་མོའི་སླད་གཡོ་ཁྲམ་མ་རབས་ཚུལ་མིན་གྱི་ལམ་དུ་ཞུགས་ན༑ རང་ཉིད་ཀུན་གྱིས་འཕྱ་དམོད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་འགྱུར་བ་སྨོས་ཅི། སྨྲ་ཤེས་དོན་གོ་མི་ཡི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པའི་དགོས་དོན་མ་ཚང་བ་ཡིན་པས།  ཚང་མས་ཡ་རབས་བག་ཡོད་སྤྱོད་བཟང་ལ་དུས་རྟག་ཏུ་ཚུལ་བཞིན་གཞོལ་བ་གལ་ཆེ༎”

༡༩༧༨་ལོའི་སུང་འཕྲིན་དུ།

"ལྷག་ཏུ་བོད་ནང་ནས་བོད་མི་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་ཡོང་འདོད་ཡོད་མཁན་རྣམས་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་ཡོང༌། རང་གི་ཕ་མ་སྤུན་གྲོགས་འདྲ་ཡོད་ན་ཐུག་འཕྲད་བྱས། ཕྱི་རྒྱལ་དུ་ཡོད་པའི་བོད་མིའི་གནས་སྟངས་ལ་བལྟས། དེ་ནས་བོད་དུ་ཕྱིར་ལོག་བྱ་རྒྱུ་དང༌། དེ་བཞིན་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་བོད་ནང་ལྟ་བསྐོར་ལ་འགྲོ་འདོད་ཡོད་མཁན་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་ལྟ་བུའི་གོ་སྐབས་ཤིག་བྱུང་ན། དེ་མཚམས་བོད་ནང་གི་གནས་ཚུལ་དོན་དམ་གསལ་རྟོགས་ཡིད་ཆེས་ངེས་རྙེད་ཐུབ་རྒྱུ་མ་ཟད། དེ་ནི་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་ཡ་རབས་སྤྱོད་བཟང་འོས་བབས་ཡོད་པ་ཞིག་དང༌། ཐོབ་ཐང་ཡོད་པ་ཞིག ལག་ལེན་ཡང་བྱེད་ཐུབ་པ་ཞིག་རེད། རྒྱ་མིས་དེ་ལྟར་མི་བྱེད་པར་དྲིལ་བསྒྲགས་ཁོ་ནའི་ཐོག་ནས་བོད་མི་རྣམས་བོད་དུ་ཕྱིར་ལོག་དགོས་པའི་འབོད་བསྐུལ་བྱེད་དོན་གང་ཡིན་ནམ། མཐའ་དོན། ཞུམ་པས་ཕོངས་ལས་གྲོལ་མི་སྲིད་པས། གངས་ཅན་བོད་མི་རིགས་རྣམས་རྒྱལ་སྤྱིའི་མི་རིགས་གཞན་དག་དང་འདྲ་བར་རང་ཡུལ་རང་གིས་སྐྱོང་ཐུབ་པའི་དོན་དུ་ཚང་མས་སྔར་བཞིན་ལྷག་བསམ་སྙིང་སྟོབས་ཞུམ་མེད་འབད་བརྩོན་ཆེ་བསྐྱེད་བྱེད་དགོས།།”

༡༩༧༩་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

"་་་འོན་ཀྱང་དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་མ་ཤེས་པར་ད་དུང་སྒོ་གང་ས་ནས་ཡར་རྒྱས་གོང་མཐོར་གཏོང་དགོས་པའི་ཐོག ལྷག་པར་རང་རེ་བཙན་བྱོལ་དུ་འཁོད་སྡོད་ཀྱི་དམིགས་ཡུལ་ལྟེ་བ་ནི་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་ས་ཡ་དྲུག་གི་བདེ་སྡུག་གི་གནད་དོན་ཡིན་པས་ཇི་སྲིད་བོད་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་གི་འདོད་བློ་ཡོངས་སུ་ཁེངས་པའི་བདེ་སྐྱིད་རང་དབང་གི་དཔལ་ཡོན་མ་བཞད་པ་དེ་སྲིད་དུ་འདས་པའི་ཉམས་མྱོང་གཞི་ལ་བཞག་སྟེ་ཞུམ་མེད་ཐབས་ཤེས་འབད་བརྩོན་ནམ་ཡང་མི་ལྷོད་པ་བྱེད་གལ་ཤིན་ཏུ་ཆེ།”

༡༩༨༠་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

"རང་རེ་བྱེས་འབྱོར་བོད་རིགས་རྣམས་ནས་རང་རིགས་གཞིས་ལུས་བོད་མི་རྣམས་ལས་སེམས་ཤུགས་བླངས་ཏེ་རང་རང་སྐབས་བབས་ལས་དོན་ཐོག་ཤུགས་བསྐྱེད་ཧུར་བརྩོན་བྱེད་དགོས་པ་ལས། ཞེ་ལྷོད་སྤྱི་ཟོམ་འཐུས་ཤོར་བཏང་བ་ཡིན་ན་བོད་བསྟན་སྲིད་ཀྱི་དོན་དུ་ཐ་ན་རང་སྲོག་ཀྱང་བློས་བཏང་བའི་རྒྱལ་གཅེས་པ་དེ་དག་དང༌། དཀའ་ངལ་བརྒྱ་ཕྲག་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པར་ལྷག་བསམ་རི་བཙུགས་པ་ལྟར་འགྱུར་བ་མེད་པའི་གཞིས་ལུས་སྤུན་ཟླར་ངོ་གནོངས་དགོས་པ་ཞིག་ཡོང་རྒྱུ་གདོན་མི་ཟ་བ་རེད།”

༡༩༨༡་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

"བོད་ནི་རིག་གསར་དངོས་པོའི་ཡར་རྒྱས་རྗེས་ལུས་ཆེ་ན་ཡང་ལོ་ཉིས་སྟོང་བརྒལ་བའི་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་རིག་ཕྱུག་པོ་ཡོད་པའི་མི་རིགས་ཤིག་ཡིན་པ་དང༌། ཤེས་རིག་བཟང་པོའི་གོམས་གཤིས་དེའི་དབང་གིས་རང་བཞིན་གྱིས་བག་ཕེབས་པ་དང༌། སྤྲོ་སྣང་ཆེ་བའི་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྱད་ཐོན་ཞིག་ཡིན་པ་ཤེས་ལྡན་གཟུ་བོར་གནས་པ་དག་གིས་བསྟོད་བསྔགས་དཔེར་མཚོན་བྱེད་བཞིན་པ་འདི་ཡིན། འཛམ་གླིང་འདིར་མི་རིགས་ཐམས་ཅད་གཅིག་གྱུར་མཛའ་མཐུན་གྱི་ཁྱིམ་ཚང་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་རྒྱུའི་ཆ་རྐྱེན་མ་སྨིན་བར་སྤྱི་ཚོགས་གང་དང་གང་ཡིན་ཀྱང་རང་ཉིད་ཀྱི་མི་རབས་ནས་མི་རབས་སུ་རྒྱུན་འཇགས་ཡོད་པའི་གོམས་གཤིས་དེ་གཞི་མར་ཡོད་པའི་ཐོག་ནས་དེང་དུས་ཀྱི་ཡར་རྒྱས་བསྣན་ཐུབ་པ་ཞིག་དགོས་པས། ད་སྐབས་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་གི་བདེན་དོན་རྩོད་པའི་འགག་རྩ་གཅིག་ནི་བོད་ཀྱི་ཐུན་མིན་ཤེས་རིག་གོམས་གཤིས་བཟང་པོ་སྤྱི་ཚོགས་རང་ཉིད་ལ་ཁེ་ཕན་ཡོད་པ་རྣམས་ཉམས་པ་མེད་པར་རྒྱུན་སྐྱོང་ཟབ་ནན་བྱེད་གལ་ཆེ་བ་ཡིན།""མཐའ་དོན་ཁོང་ཁྲོས་ཁོང་ཁྲོ་འཇོམས་མི་ནུས་ཤིང༌། འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་དེ་འདས་ཟིན་པས། དེས་ན་སྐབས་བབས་མ་འོངས་པར་རྒྱ་བོད་གཉིས་མཛའ་གཅུགས་དམ་ལ་བཟང་པོ་ཞིག་གི་ངང་ནས་དོན་དམ་པའི་བདེ་སྐྱིད་ཁ་ཡོད་ལག་ཡོད་ཅིག་དགོས་པ་ཕན་ཚུན་གཉིས་ཕྱོགས་ནས་བཟོད་བསྲན་ཁོག་ཡངས་དང་འབྲེལ་འབད་བརྩོན་བྱེད་གལ་ཆེ་བ་ཡིན། ཀུན་ཕན་ཞི་བ་དང་བདེ་བ་ཡོང་བའི་སྨོན་ལམ་བཅས།།”

༡༩༨༢་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

"བོད་ཀྱི་གནད་དོན་འདི་ནི་མི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་བརྒལ་བའི་ལོ་རྒྱུས་ལྡན་ཞིང༌། ཆོས་དང་རིག་གཞུང་གིས་ཕྱུག་པའི་མི་རིགས་ཤིག་གི་གནད་དོན་ཡིན་པ་དང༌། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྲིད་དོན་འཕོ་འགྱུར་གྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་བ་གཏིང་ཟབ་ཡོད་པའི་དོན་གནད་ཅིག་ཡིན་པས། ངེས་པར་འོས་ཤིང་འཚམས་པའི་ཐག་གཅོད་འགྱུར་བ་ཞིག་ཡོང་དགོས་པ་ལས། ད་ལྟའི་གནས་སྟངས་འདི་མུར་གནས་ཐབས་ནམ་ཡང་མེད། དེས་ན་བོད་མི་རྣམས་ནས་ཁོག་ཡངས་ཞི་འཇམ་དྲང་བདེན་གྱི་སྒོ་ནས་མི་རིགས་རང་ཉིད་ཀྱི་འཕྲལ་ཡུན་བདེ་སྐྱིད་ཁེ་དབང་ཐོབ་ཐང་རྣམས་རྩོད་ལེན་མཐར་ཕྱིན་པ་བྱ་དགོས།།”

༡༩༨༣་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

"དེས་ན་ཕྱོགས་གང་ནས་ཀྱང་ཐེ་བྱུས་མེད་པར་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་ལ་རང་གི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རིག་གཞུང་གཅེས་འཛིན་བྱེད་པ་དང༌། ཡར་རྒྱས་གཏོང་བ། ཆོས་དད་རང་མོས་བྱེད་པ། སོ་སོའི་མ་འོངས་པའི་མདུན་ལམ་རང་ཉིད་ནས་ཐག་གཅོད་བྱེད་པ། རང་གི་ལས་དོན་རང་གིས་བྱེད་པ། སོ་སོའི་འདོད་མོས་ཇི་ཡོད་ཁེངས་ཐུབ་པ་བཅས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ངེས་པར་དུ་ཡོད་དགོས། ཐབས་ལམ་དེ་ནི་དྲང་བདེན་དང༌། རྒྱུ་མཚན་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན། ཐབས་ལམ་དེ་ལྟ་བུ་བརྒྱུད་ནས་འཕྲལ་ཕུགས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐུབ་པ་དང༌། འདོད་དོན་ལ་ཅི་དགར་སྤྱོད་ཐུབ་པ་ཡོང་ངེས་ཡིན།།”

༡༩༨༤་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

"དེ་བཞིན་དུ་བོད་ཡིག་གི་གནས་ཚུལ་ལ་མཚོན་ན། བོད་ཡིག་ཐོག་སྤྱིར་བཏང་སྒྲུང་གཏམ་ལོ་རྒྱུས་འདྲ་རྩོམ་བྲིས་དཔར་བསྐྲུན་བྱེད་པ་ཙམ་ལས། བོད་ཡིག་གིས་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་དཔལ་འབྱོར་སོགས་ཡུལ་ལུང་འཛིན་སྐྱོང་གི་ལས་དོན་བྱེད་པའི་གོ་སྐབས་ད་དུང་མ་ཐོབ་པར་སྐད་ཡིག་གཞན་ཞིག་བེད་སྤྱོད་བྱེད་བཞིན་པ་རེད། གནས་ཚུལ་དེ་དག་གིས་བོད་ཡུལ་གྱི་སྲིད་དབང་བོད་ཡིག་མི་ཤེས་མཁན་གྱི་མི་རིགས་གཞན་ཞིག་གིས་འཛིན་གྱི་ཡོད་པའི་རྟགས་མཚན་གསལ་པོར་བསྟན་གྱི་ཡོད་པས་མ་ཚད། ཆོས་དད་རང་མོས་ཟེར་བ་དང༌། མི་རིགས་རང་སྐྱོང་ཟེར་བའི་སྐད་ཆ་འདྲ་ཆགས་པོ་དེ་ཚོ་དངོས་དོན་ཐོག་མིང་ཚིག་སྐམ་པོ་ཞིག་རང་ཡིན་པ་གསལ་པོར་མཚོན་པ་རེད།”

༡༩༨༥་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

"བསམ་ཚུལ་མི་མཐུན་པ་རྣམས་གསལ་པོར་བརྗོད་རེས་བྱེད་པ་དང༌། རྒྱུ་མཚན་སྦྱང་བཤད་བྱེད་པ། འདྲ་མཉམ་གཉིསཕན་གྱི་སྒོ་ནས་གྲོས་བསྡུར་བྱེད་པ་བཅས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ཐག་གཅོད་བྱུང་བ་ཡིན་ན་ཐག་གཅོད་དེ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་ཐག་གཅོད་ཡིན། སེམས་ཀྱི་ནང་ལ་གཞན་ཞིག་དྲན། ཁ་ནས་གཞན་ཞིག་བཤད་པའི་ཐག་གཅོད་དེ་ནི་དངོས་འབྲེལ་གྱི་ཐག་གཅོད་མིན། རྒྱུ་མཚན་དེ་འདྲ་ལ་བརྟེན་ནས་ད་ལྟའི་དུས་ཚོད་འདིར་ཕྱོགས་ཕན་ཚུན་གཉིས་ཀ་ནས་ཡང་ཡང་བསམ་ཚུལ་བརྗོད་རེས་བྱས་ཏེ་གནས་ཚུལ་གོ་རྟོགས་གསལ་པོ་ཡོང་ཆེད་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་བྱེད་རྒྱུ་འདི་གལ་ཆེ་ཤོས་མཐོང་གི་འདུག རིམ་བཞིན་མི་དང་མིའི་དབར་འབྲེལ་བ་ཇེ་བཟང་དུ་ཕྱིན་པ་བརྒྱུད། དཀའ་རྙོག་ཇི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ཡང་འདྲ་མཉམ་གཉིས་མོས་ཀྱི་ཐོག་ནས་སེལ་ཐུབ་པའི་ཡིད་ཆེས་བརྟན་པོ་ཡོད། འགྲོ་ཀུན་བདེ་དགེས་འཚོ་བའི་སྨོན་ལམ་བཅས།”

༡༩༨༦་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

"བོད་ནི་ས་བབ་དང༌། མི་རིགས། རིག་གཞུང་གང་ཅིའི་ཆ་ནས་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དག་གང་ཞིག་ལས་ཐ་དད་ཡིན་ཀྱང༌། ད་ལྟའི་གནས་བབ་མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་ཞིག་ཏུ་ཆགས་ཡོད། བོད་མི་ཚོ་ཕྱི་མིའི་བཙན་འོག་ཏུ་སྡོད་འདོད་མེད་པ་བོད་དུ་ལྟ་སྐོར་འགྲོ་མཁན་གཟུར་གནས་ཕལ་མོ་ཆེར་མཐོང་ཚུལ་བྱུང་བཞིན་པ་ལྟར་རེད། བོད་ཀྱི་བདེན་དོན་བསྒྲུབ་རྒྱུ་འདི་ཕྱི་ནང་རྒྱུ་རྐྱེན་མང་པོ་ཞིག་འཛོམས་པའི་ཐོག་ནས་ཡོང་དགོས་པ་དང༌། གཙོ་ཆེར་མི་རིགས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཞུམ་པ་མེད་པའི་སྙིང་སྟོབས་དང༌། ལྷོད་པ་མེད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་པས། མཐར་ཐུག་གི་དམིགས་ཡུལ་བཟང་པོ་མ་འགྲུབ་བར་དུ་ཚང་མས་སྔར་བཞིན་ཞུམ་པ་མེད་པའི་སྙིང་སྟོབས་རྒྱུན་བཅངས་ཐོག་ནས་འཕྲལ་སེལ་གྱི་བདེ་བ་ཅུང་ཟད་ལ་ཆོག་ཤེས་དང༌། ལྷོད་ཡངས་བག་མེད་ཀྱི་དབང་དུ་ནམ་ཡང་མ་སོང་བ་ཞིག་ངེས་པར་དུ་བྱེད་དགོས།”

༡༩༨༧་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

"ང་ཚོས་འཐབ་རྩོད་བྱེད་པ་འདི་ནི་དེང་རབས་ཡར་ཐོན་ཅན་གྱི་འགྲོ་ལུགས་ལྟར། ང་ཚོར་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ནས་བཞག་པའི་རང་གི་དྲང་བདེན་གྱི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་པ་མ་གཏོགས། རྒྱ་མི་རིགས་ལ་མི་དགའ་བས་རྩོད་གླེང་བྱས་པ་མིན། རྒྱ་མི་གུང་བྲན་གྱིས་བོད་ལ་བཙན་འཛུལ་དབང་བསྒྱུར་བྱས་ཏེ་ལོ་བཞི་བཅུར་ཉེ་བ་སོང་བའི་དུས་ཡུན་དེ་ནི་བོད་ཀྱི་ཡུན་རིང་ལོ་རྒྱུས་ནང་གི་དུས་ཚོད་དཀའ་ངལ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་དང༌། ཐབས་སྡུག་ཤོས་ཤིག་ཡིན་ན་ཡང༌། ལོ་རབས་བདུན་ཅུ་པའི་མཇུག་ཏུ་པེ་ཅིང་གི་འགོ་ཁྲིད་ཚོས་ང་ཚོ་དང་ཐད་ཀར་འབྲེལ་བ་བྱེད་རྒྱུའི་འདོད་ཚུལ་བཏོན་པར་ང་ཚོས་ཀྱང་འབྲེལ་བ་དང་ལེན་བྱས་པ་ཡིན།” 

"དེང་སྐབས་བོད་གངས་ཅན་པའི་ཆོས་དང༌། ཤེས་ཡོན་རིག་གཞུང༌། གངས་ཅན་པའི་ཡུལ་ལུང་བཅས་གནས་མི་ཐུབ་པའི་ཉེན་ཁ་སྔར་ལས་ཆེ་བ་ཡོད་པ་ནི། དང་པོ༑ ཆོས་དད་རང་མོས་ཟེར་བ་ནི་གོམས་སྲོལ་དང༌། དད་པའི་རྣམ་པ་ཙམ་བྱེད་ཆོག་པ་ལས། ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཆོས་ཚུལ་འཆད་ཉན་སློབ་སྤེལ་བྱེད་རྒྱུར་དངོས་ཤུགས་བརྒྱུད་གསུམ་ནས་དགག་ཆ་ཡོད་པར་བརྟེན་རིམ་པས་རྒྱ་མི་གུང་བྲན་གྱིས་ཆོས་ལུགས་མཐའ་དག་རྨོངས་དད་ལ་བརྩིས་ནས་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་གི་ཡོད་པ་ལྟར་ནང་ཆོས་དེ་ཡང་རྨོངས་དད་ཙམ་ཞིག་ལ་སྒྱུར་གྱི་འདུག  གཉིས་པ། དཔལ་འབྱོར་དང་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཅུང་ཟད་དྲག་ཏུ་བཏང་ཡོད་ནའང༌། དོན་དངོས་ཐོག་གཞོན་སྐྱེས་རྣམས་ལ་ཤེས་ཡོན་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་པའི་དགོས་ངེས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་དང་འབོད་སྐུལ་ཇི་བཞིན་མེད་པ་དང༌། སྤྱི་ཚོགས་ནངཤོ་སྦག་སོགས་བག་མེད་ཀྱི་སྤྱོད་ངན་ཤེས་བཞིན་དུ་ཁྱབ་གདལ་འགྲོར་བཅུག་པ། སློབ་སྦྱོང་ལ་དོ་ཁུར་ཡོད་རིགས་ཀྱི་མདུན་ལམ་ལ་བྱ་ཐབས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་འགོག་རྐྱེན་བཟོས་པ་སོགས་ཀྱིས་ཤེས་ཡོན་རིག་གཞུང་ཆེད་དུ་ཉམས་བསླད་བཏང་སྟེ་བོད་མི་རྣམས་གླེན་པ་ཁྱུ་གཅིག་ཏུ་སྒྱུར་གྱི་འདུག གསུམ་པ། གངས་ཅན་བོད་ཀྱི་མཐའ་དབུས་ཡུལ་གྲུ་དུ་མར་རྒྱ་མི་ཧ་ཅང་འབོར་ཆེན་ཆེད་མངགས་སླེབས་འཁོད་ཀྱིས་མགྱོགས་མྱུར་གངས་ཅན་བོད་ཀྱི་ཡུལ་དེ་རྒྱ་ཡུལ་ཞིག་ཏུ་སྒྱུར་ཉེན་ཡོད་པ་བཅས་རེད། རྒྱ་མི་རང་ཉིད་ནས་རྒྱལ་ཁབ་མི་རིགས་གཞན་དག་ལ་མི་རིགས་དབྱེ་འབྱེད་དང༌། དྲང་བདེན་མིན་ལུགས་ཀྱི་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་བཞིན་དུ་ཁོང་ཚོ་རང་ཉིད་ཀྱིས་དབང་གནོན་བྱེད་པའི་ལུང་པའི་ནང་མི་རིགས་རྩ་བརླག་དང༌། རིགས་རྒྱུད་མཐོང་ཆུང༌། མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་གྱི་ཉེས་སྤྱོད་སྡུག་ཤོས་སྤེལ་རྒྱུ་མཚམས་འཇོག་བྱེད་ཀྱི་མེད་པ་རེད།"    

"བོད་དོན་ནི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གནད་དོན་མང་པོ་དང་འབྲེལ་བའི་གཞི་རྩའི་སྲིད་དོན་གྱི་གནད་དོན་ཞིག་ཡིན་པས། སྲིད་དོན་གྱི་ཐོག་ནས་དཀའ་ངལ་དེ་སེལ་མ་ཐུབ་ན་དོན་སྙིང་ལྡན་པའི་ཐག་གཅོད་ཅིག་ཡོང་མི་ཐུབ། འདས་པའི་དུས་རབས་ནང་ལའང་བོད་འདི་བཞིན་ཆབ་སྲིད་དང༌། ས་ཁམས་གང་ཐད་ནས་བར་གནས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པ་དང༌། ཁོར་ཡུག་དེའི་བདེ་འཇགས་ལ་ཡང་གལ་ཆེའི་ཕན་ནུས་ཆེན་པོ་བཏོན་ཡོད། འདས་པའི་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་ནང་གི་གནད་དོན་དེས་མ་འོངས་པར་ཡང་བོད་དོན་སྐོར་འབྲེལ་ཡོད་ཕན་ཚུན་ཚང་མར་དཀའ་ངལ་སེལ་བའི་གཞི་རྩ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད། བོད་ནང་དྲག་པོའི་སྒྲིག་འཛུགས་མེད་པ་བཟོ་རྒྱུ་དང༌། ཞི་བདེའི་ས་ཁུལ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བ་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ནི་གོམ་པ་དང་པོ་ཞིག་རེད། དེ་ནི་ཨེ་ཤ་ཡའི་ཁུལ་འདི་ཙམ་དུ་མ་ཟད། འཛམ་གླིང་ཡོངས་ཀྱི་ཞེ་བདེར་ཡང་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་ཞིག་རེད།”

༡༩༨༨་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

"བོད་ནི་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་ལ་བདག་པ་ཡིན། གཞུང་གི་ངོ་བོ་དང༌། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་ལུགས་ཐེ་བའི་བོད་ཀྱི་མ་འོངས་པའི་འགྲོ་སྟངས་རྣམས་བོད་མི་རང་ཉིད་ལ་ཐག་གཅོད་བྱེད་དུ་འཇུག་དགོས། སྲིད་དོན་དང༌། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲིག་འཛུགས་རྗེས་ལུས་ཤིག་སླར་གསོ་བྱ་རྒྱུའི་རེ་འདོད་བོད་མི་སུ་ཞིག་ལ་མེད། ངས་དེ་སྔོན་ནས་ཐེངས་མང་ཤོད་མྱོང་བ་ལྟར། ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ལམ་སྲོལ་འདི་ཡང་མུ་མཐུད་གནས་དགོས་མིན་ནི་བོད་མི་དམངས་ཀྱིས་ཐག་གཅོད་བྱེད་ངེས་ཡིན། བོད་དང་བོད་མི་དམངས་རྣམས་དེང་དུས་དང་མཐུན་པའི་ཡར་རྒྱས་ཡོང་ཆེད་རང་དབང་དང༌། དམངས་གཙོར་ངེས་པར་དུ་བརྩི་བཀུར་བྱེད་དགོས།""འདས་ཟིན་པའི་ལོའི་ནང་དུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་ནས་ང་ཚོར་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེ་དང༌། རྒྱབ་སྐྱོར་ཆེན་པོ་བྱས་པ་འདིས་ང་ཚོའི་མ་འོངས་པའི་མདུན་ལམ་བཟང་པོ་ཞིག་ཡོང་རྒྱུའི་རེ་བ་གསར་པ་ཞིག་རྙེད་པ་དང༌། བོད་ནང་གི་སྤུན་ཟླ་དཔའ་བོ་ཚོས་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལམ་ལ་བརྟེན་ནས་སྟོབས་ཤུགས་ཆེ་ཞིང་གདུག་རྩུབ་ལྡན་པའི་རྒྱ་མིའི་དྲག་པོའི་དཔུང་དམག་ལ་ཁ་གཏད་བཅག་པ་དེས་ང་ཚོར་སྐུལ་ལྕག་དང་སེམས་འགུལ་ཆེན་པོ་ཐེབས་བྱུང༌། དེ་ནི་ང་ཚོ་ནང་པའི་རིག་གཞུང་དང༌། མི་རིགས་ཀྱི་སེམས་ནུས་གཅིག་བསྒྲིལ་ཡིན་པའི་རྟགས་མཚན་གསལ་པོ་ཞིག་རེད། ཞུམ་པ་མེད་པའི་སྙིང་སྟོབས་དང༌། འགྱུར་བ་མེད་པའི་སེམས་ཤུགས་ཟུང་དུ་མེལ་བའི་ཐོག་ནས་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་གིས་སེམས་ཐག་བཅད་དེ་བོད་ཡུལ་བོད་མིས་བདག་སྐྱོང་བྱེད་པའི་བདེན་དོན་མངོན་དུ་འགྱུར་ཆེད་ཚང་མས་ནུས་ཤུགས་གང་ཡོད་ལེགས་སྐྱེས་སུ་འབུལ་དགོས། འཇིག་རྟེན་ཀུན་ཏུ་དགེ་བའི་སྨོན་འདུན་བཅས།”

༡༩༨༩་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

" ད་ཉིན་ང་ཚོའི་རྩ་ཆེའི་དྲང་བདེན་གྱི་རྩ་དོན་ལ་ལུས་སྲོག་བཏང་བའི་བོད་མི་ཚོར་དམིགས་བསལ་གྱི་བསྔགས་བརྗོད་ཡོད། འདས་པའི་ལོ་བཅུ་ཕྲག་འགའ་ཤས་ནང་བོད་མི་ཚོས་དཀའ་སྡུག་མྱོང་ཚུལ་ནི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ནང་གི་དུས་ཚོད་སྡུག་ཤོས་ཤིག་ཡིན། བོད་མིའི་འཐབ་རྩོད་ནི་སོ་སོའི་རང་དབང་གི་དོན་དུ་འདོར་ཐབས་མེད་པའི་ཐོབ་ཐང་ཞིག་ཡིན་ལ། དམངས་གཙོ་དང༌། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང༌། ཞི་བདེའིདོན་དུ་ཡང་ཡིན། གལ་ཆེ་ཤོས་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རིག་གཞུང་ཡོད་པའི་མི་རིགས་ཤིག་དང༌། རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་འཚོ་ཐུབ་པའི་དོན་དུ་ཡིན།”

“འགལ་ཟླ་ཞི་བའི་ལམ་ནས་སེལ་རྒྱུར་འཛམ་གླིང་འགོ་ཁྲིད་འགའ་ཞིག་གི་བྱ་སྤྱོད་བློ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་དེས་ཕན་ཐོགས་བྱུང་ཡོད་ཅིང༌། ཞི་བདེ་དང༌། རང་བྱུང་ཁམས་སྲུང་སྐྱོབ་དང༌། འཛམ་གླིང་གི་དཀའ་རྙོག་ཁག་འགྲོ་བ་མིའི་གཤིས་སྤྱོད་དང་མཐུན་པའི་ལམ་ནས་སེལ་ཐུབ་རྒྱུར་རེ་བ་སྔར་ལས་ལྷག་པ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་མཐོང༌། བོད་ཕྱི་ནང་དུ་གནས་པའི་བོད་མི་ཚོ་ནས་རང་དབང་དང༌། དམངས་གཙོ། ཞི་བདེ་གོང་དུ་སྤེལ་བའི་ལས་འགུལ་བརྒྱུད་གོང་གི་འགྱུར་འགྲོས་ལ་ཕན་གྲོགས་ཤུགས་སྣོན་ཕྲན་ཡོད་འདི་དག་བྱེད་ཤུགས་ཇེ་ཆེར་གཏོང་དགོས། འགྲོ་ཀུན་བདེ་བའི་སྨོན་ལམ་བཅས།”

༡༩༩༠་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

"ངའི་བསམ་པར་རྒྱ་ནག་གིས་རུ་སུ་དང༌། ལྷག་པར་དུ་སྲིད་འཛིན་གྷོར་པ་ཅོབ་ནས་དཀའ་ངལ་དེ་འདྲའི་རིགས་སེལ་ཐབས་ལ་གྲོས་མོལ་དང༌། གུ་བཤངས་བྱེད་ལུགས་ནས་བསླབ་བྱ་ངེས་པར་དུ་ལེན་དགོས། རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་རྒྱ་རིགས་མིན་པའི་མི་རིགས་གཞན་དག་གི་ས་ཁུལ་དུ་ཡོད་པའི་དཀའ་རྙོག་རྣམས་དཔལ་འབྱོར་གྱི་དཀའ་ངལ་གཅིག་པུ་མ་ཡིན་པར། གཞི་རྩ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་ཡིན་སྟབས་དེ་ཆབ་སྲིད་བསྒྱུར་བཅོས་ཁོ་ནའི་ལམ་ནས་སེལ་ཐབས་བྱེད་རྒྱུ་གསལ་པོར་ཤེས་དགོས། བོད་ཀྱི་གནད་དོན་གྱི་དཀའ་རྙོག་ཞི་བ་དང༌། རྒྱུ་མཚན་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་སེལ་སླད་ངས་ཞི་བའི་གྲོས་འཆར་དོན་ཚན་ལྔ་དང༌། སིཏྲས་སི་སྦག་གི་གཏམ་བཤད་གཉིས་བཏོན་པ་ཡིན།”

“བོད་རྒྱའི་དབར་འབྲེལ་བ་ཇི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་རུང༌། འདྲ་མཉམ་དང༌། དྲང་བདེན། ཕན་ཚུན་གཉིས་ཕན་གྱི་རྩ་དོན་ལ་ངེས་པར་གཞི་རྩ་འཛིན་དགོས་ཤིང༌། སྔར་ཕྱི་ལོ་ ༨༢༣ གྱི་དུས་སྐབས་སུ་བོད་རྒྱའི་དབུ་ཁྲིད་བློ་གྲོས་ཅན་ཚོས་བཞག་པའི་བོད་རྒྱའི་ཆིངས་ཡིག་ལྷ་སའི་རྡོ་རིང་ལ་བརྐོས་ཡོད་པའི་རྩ་དོན་དེ་དག་ལ་ཡང་ངེས་པར་རྩ་འཛིན་བྱེད་དགོས། དེའི་ནང་གི་རྩ་དོན་གཅིག་ལ། བོད་བོད་ཡུལ་ན་སྐྱིད། རྒྱ་རྒྱ་ཡུལ་ན་སྐྱིད། ཅེས་འཁོད་ཡོད།    ངས་བློ་ཕམ་ངང་བརྗོད་རྒྱུར། བོད་མིའི་གནད་དོན་དེ་དག་ལ་རྒྱ་མིའི་འགོ་ཁྲིད་ཚོས་ལྟ་ཚུལ་གསར་པ་ཞིག་འཛིན་རྒྱུ་ལྟ་ཅི། བོད་མིའི་ཁྲོམ་སྐོར་དེ་དག་འཇིགས་སུ་རུང་བའི་དམག་དཔུང་གིས་དྲག་གནོན་མུ་མཐུད་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ན་ནིང་བོད་མིས་ངོ་རྒོལ་རྔམ་སྟོན་བྱས་པ་ལ་ལྷ་སར་དྲག་པོའི་ཁྲིམས་གཞི་བཀོད་འདོམས་བྱས། དེ་ནས་ཟླ་ཤས་རྗེས་པེ་ཅིང་དུ་དྲག་པོའི་ཁྲིམས་གཞི་བཀོད་འདོམས་བྱས་པ་དེ་ཉེ་ཆར་ཕྱིར་འཐེན་བྱས་འདུག ལྷ་སར་དྲག་པོའི་བཀོད་སྒྲིག་ཕྱིར་འཐེན་བྱ་རྒྱུ་ཕར་བཞག་བོད་མིར་བཙན་དབང་ཆིངས་ཞགས་མུ་མཐུད་དམ་པོར་སྡོམ་བཞིན་ཡོད།”

"བོད་མི་ཚོར་གལ་ཆེ་བའི་གནས་ཚུལ་གཅིག་ནི་ནོ་བེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་བསྟོད་ཀྱི་བྱ་དགའ་བྱུང་བ་དེ་ཡིན། དེས་ང་གྲྭ་པ་ཉམ་ཆུང་ཞིག་གི་གནས་སྟངས་ལ་ཕན་གནོད་གང་ཡང་མེད་ཀྱང༌། བོད་མི་ཚོའི་དོན་དུ་ངོས་རང་ལ་དགའ་ཚོར་བྱུང༌། གང་ཡིན་ཟེར་ན། བྱ་དགའ་དེས་བོད་མིའི་རང་དབང་དང༌། དྲང་བདེན་གྱི་འཐབ་རྩོད་བྱེད་ལུགས་ལ་བསྔགས་འོས་ཀྱི་ངོས་འཛིན་བྱས་པ་ཞིག་རེད། ངོས་འཛིན་དེས་དྲང་བདེན་དང༌། སྙིང་སྟོབས། སེམས་ཤུགས་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས་རང་གི་ལུང་པ་བཅིངས་བཀྲོལ་གཏོང་རྒྱུ་ལམ་ལྷོངས་ཡོང་བའི་ཡིད་ཆེས་ཡང་སྐྱར་ཇེ་བརྟན་དུ་ཕྱིན་ཡོད། ང་ཚོའི་འཐབ་རྩོད་འདི་བཞིན་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་གི་ཐོབ་ཐང་དང༌། རང་དབང༌། མ་འོངས་པའི་བདེ་སྐྱིད་ཆེད་ཡིན་སྟབས་ང་ཚོས་དམངས་གཙོའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཁག་དང༌། དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་ཁག་ངེས་པར་སྲ་བརྟན་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས།     ངས་ཐེངས་མང་བརྗོད་ཟིན་པ་ལྟར། དེང་དུས་ཀྱི་བོད་གསར་པའི་འཛུགས་སྐྲུན་དང༌། མི་དམངས་ཡར་རྒྱས་སླད་རང་དབང་དང༌། དམངས་གཙོར་བརྩི་མཐོང་བྱེད་རྒྱུ་གཙོ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན། ༡༩༦༣ ལོར་ངས་བོད་ཀྱི་དམངས་གཙོའི་རྩ་ཁྲིམས་ཤིག་གསར་གཏོད་བྱས་པ་དེས་ང་ཚོར་དམངས་གཙོའི་འགྲོ་ལུགས་སྐོར་རྩ་ཆེའི་ཉམས་མྱོང་བྱུང་ཡོད། ད་དུང་དམངས་གཙོའི་རྣམ་པ་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས་ཤིང༌། དེ་ཡང་བོད་མི་དམངས་ཀྱི་སྤྱི་འཐུས་དང༌། བོད་ཀྱི་སྲིད་གཞུང་རང་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་དགོས། ང་ཚོའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཁག་དམངས་གཙོ་ཇེ་ཆེ་དང༌། ནུས་པ་ཇེ་ཆེར་གཏོང་ཆེད་མི་དམངས་ཀྱི་བསམ་འཆར་བསྡུ་ལེན་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ད་ལྟ་བཙན་བྱོལ་གྱི་གནས་སྐབས་དང༌། མ་འོངས་པར་བོད་ནང་དུ་རང་དབང་དང་དམངས་གཙོ་ཡང་དག་པ་ཞིག་ཡོང་བ་བྱེད་རྒྱུ་ནི་བོད་མི་ཚང་མར་འཁྲི་བའི་ལས་འགན་ཞིག་ཡིན། མ་འོངས་པར་རང་དབང་དང༌། དམངས་གཙོ་ལྡན་པའི་བོད་གངས་ཅན་འཛིན་སྐྱོང་གི་ཁུར་འགན་གཙོ་བོ་རྒྱ་མིའི་བཙན་འོག་བོད་ནང་ཡོད་པའི་ལས་བྱེད་ཚོ་དང༌། ན་གཞོན་ཤེས་ལྡན་ཚོའི་ཕྲག་པར་ལེན་དགོས། ང་ཚོའི་རང་དབང་དང༌། དྲང་བདེན་གྱི་འཐབ་རྩོད་ལ་སེམས་ཁུར་ཕན་གྲོགས་དང༌། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་ཚང་མར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།།”

༡༩༩༡་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

"པེ་ཅིང་དུ་ ༡༩༨༩ ཕྱི་ཟླ་ ༦ པར་སློབ་ཕྲུག་དང་ཤེས་ཡོན་ཅན་ནས་འགོ་འཁྲིད་པའི་དམངས་གཙོའི་ལས་འགུལ་ལ་དྲག་གནོན་བྱས་པ་དེས་འཕྲལ་སྒང་ཕམ་ཉེས་ཙམ་ལས། ཕུགས་རྒྱང་རིང་པོར་རྒྱའི་མི་མང་གིས་རང་དབང་དང་དམངས་གཙོའི་ལས་འགུལ་མུ་མཐུད་བྱེད་རྒྱུར་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཡོད། མ་འོངས་པར་རྒྱ་ནག་ནང་ཞི་བདེ་དང་ཆབ་སྲིད་སྲ་བརྟན་ཡོང་མིན་ནི་རྒྱ་མིའི་དམངས་གཙོའི་ལས་འགུལ་དེ་འགྲུབ་མིན་ཙམ་ལ་རག་ལུས་པ་ཞིག་མིན་པར། རྒྱའི་དབང་སྒྱུར་ལས་རང་དབང་ཐོབ་འདོད་ཀྱི་རྒྱ་མི་རིགས་མ་ཡིན་པའི་མི་དམངས་ས་ཡ་མང་པོ་དེ་དག་གི་རེ་བ་འགྲུབ་མིན་ལ་རག་ལུས་པ་ཞིག་ཡིན།     ཨེ་ཤ་ཡ་ཡོངས་ལ་ཞི་བདེ་སྲ་བརྟན་དང་ཚང་མའི་ཁེ་ཕན་ཆེད་དམངས་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་མཐུན་ཕྱོགས་ཚོགས་སྡེ་ཞིག་འཛུགས་དགོས། ཚོགས་སྡེ་དེའི་ནང་རྒྱ་ནག་གསར་པ་ཞུགས་དགོས་ལ། རྒྱའི་མི་སེར་སྤེལ་བའི་དབང་སྒྱུར་ལས་གྲོལ་བར་འདོད་པའི་བོད་དང༌། ཤར་ཏུར་ཀི་སི་ཐན། ནང་སོག་བཅས་དང༌། དེ་བཞིན་ཨེ་ཤ་ཡའི་མཐུན་ཕྱོགས་ཚོགས་སྡེར་འཛུལ་འདོད་ཡོད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་རྣམས་ཀྱང་ཞུགས་ཆོག བསམ་ཚུལ་འདི་ལ་བསམ་ཞིབ་ནན་ཏན་བྱེད་དགོས་ཤིང༌། ང་ཚོའི་ལས་དོན་འདི་དངོས་སུ་འགྲུབ་སླད་ཨེ་ཤ་ཡའི་འགོ་ཁྲིད་གཞན་དག་དང་གནས་ཚུལ་འདིར་མོས་བློ་ཅན་རྣམས་ནས་གོ་བསྡུར་བྱེད་པའི་རེ་བ་ཡོད།”

༡༩༩༢་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

"དེང་སང་གི་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་ཕན་ཚུན་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་ཡིན་པས་རང་ཉིད་གཅིག་པུར་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་རྒྱུ་ལྟ་ཅི་གནས་ཐུབ་པའི་རེ་བ་ཡང་མེད་ཅིང༌། དེ་དང་ཆབས་ཅིག་རྒྱལ་ཁབ་དང༌། མི་མང་གང་ཞིག་ཡིན་ཡང་གཞན་གྱི་བཙན་དབང་དང་མི་སེར་སྤེལ་བྱེད་ཀྱི་དབང་སྒྱུར་འོག་སྡོད་འདོད་ནམ་ཡང་མེད། ད་ལྟ་རྒྱ་ནག་གི་འགོ་ཁྲིད་ཚོའི་མདུན་ལ་གདམ་ག་བྱེད་རྒྱུའི་འགྲོ་ལམ་གཉིས་གནས་ཡོད།     དང་པོ་ནི། ཆབ་སྲིད་སྐྱོང་ཚུལ་རྒྱ་ཆེ་གུ་ཡངས་ཀྱི་ཐོག་ནས་མང་གཙོ་ཡང་དག་པའི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་བདེ་བར་བསྐྱོད་རྒྱུ་དང༌། བཙན་དབང་འོག་ཟླ་བསྒྲིལ་དང༌། བཙན་འཛུལ་བྱས་པའི་ཡུལ་ལུང་ཁག་ལ་རང་དབང་འདྲ་མཉམ་གྱི་ཐོབ་ཐང་སྤྲད་དེ་འཛམ་གླིང་ནང་སྒྲིག་འཛུགས་གནས་སྟངས་གསར་པ་ཞིག་བཟོ་དགོས་པ་དང༌། གཅིག་ཤོས་ནི་མི་གསོད་ཁྲག་སྦྱོར་གྱི་སྲིད་དབང་འཐབ་རྩོད་ནང་ལྷུངས་སུ་འཇུག་རྒྱུ་དེ་ཡིན། 

འགྲོ་བ་མིའི་མི་འབོར་གྱི་བཞི་ཆ་གཅིག་ཟིན་པའི་ས་ཁུལ་ལ་འདི་ལྟ་བུའི་གནས་ཚུལ་བྱུང་ན་ཤིན་ཏུ་ཐབས་སྐྱོའི་གནས་ཚུལ་ཡིན། རྒྱ་ཕྱོགས་ནས་བོད་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཐབས་ལ་བསམ་བློ་དངོས་འབྲེལ་བཏང་ན། ང་ཚོའི་ཕྱོགས་ནས་ལྷག་བསམ་དང་འབད་བརྩོན་བྱ་རྒྱུར་འདོད་མོས་ཡོད། ལོ་གསུམ་གྱི་གོང་དུ་བཏོན་པའི་སི་ཏྲས་སི་སྦག་གི་གྲོས་འཆར་རང་བཞིན་ནུས་མེད་ལ་གྱུར་ཟིན་ཀྱང༌། ཞི་མོལ་བྱ་རྒྱུའི་བསམ་ཚུལ་བརྟན་པོ་ཡོད་པ་ནི་ངོས་རང་བོད་ནང་ལྟ་སྐོར་ཞིག་ཏུ་འགྲོ་རྒྱུའི་འདོད་ཚུལ་བཏོན་པ་ནས་གསལ་པོ་ཤེས་ཐུབ། དེ་དག་རྒྱ་ཕྱོགས་ནས་ཁས་ལེན་མ་བྱས་པར་བློ་ཕམ་བྱུང༌།     

དེང་སང་བོད་ཀྱི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་རྣམས་ཤེས་རྟོགས་ཇེ་ཆེར་སོང་བས་ང་ཚོར་དོ་སྣང་དང༌། རྒྱབ་སྐྱོར་ཡང་ཤུགས་ཆེ་རུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། སྔ་ལོའི་ནང་ངོས་རང་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་ཁག་ཏུ་བསྐྱོད་དེ་སྲིད་དོན་གྱི་དབུ་ཁྲིད་མང་པོ་དང་མཇལ་སྐབས་ཁོང་ཚོས་དངོས་འབྲེལ་ཤ་ཚ་དང་སེམས་ཁུར་གྱི་རྣམ་འགྱུར་བསྟན་པ་དེས་ངོས་རང་ལ་སེམས་འགུལ་ཆེན་པོ་ཐེབས་བྱུང༌། གཞུང་ཁག་གི་ལྟ་ཚུལ་བཟང་པོའི་འགྱུར་བ་དེ་རྒྱ་ནག་ལ་མི་དགའ་བ་མ་ཡིན་པར་དྲང་བདེན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་པ་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།”

“མ་འོངས་པའི་བོད་དེ་ཨེ་ཤ་ཡའི་སྙིང་དབུས་ཀྱི་ཞི་བདེའི་བསྟི་གནས་ཤིག་དང༌། དེའི་ནང་འགྲོ་བ་མི་དང༌། སྲོག་ཆགས་ཕྲ་མོ་ཚུན་ཆད། རང་བྱུང་སྐྱེ་དངོས་དང་བཅས་པ་བསྐྱེད་བསྲིངས་མཛའ་མཐུན་ཞི་བདེ་བག་ཕེབས་སུ་གནས་པ་ཞིག་འབྱུང་རྒྱུ་ཡིན། དེས་གངས་ལྗོངས་སྐྱེ་འགྲོའི་བདེ་སྐྱིད་ཙམ་དུ་མ་ཟད། རྒྱ་དཀར་ནག་གི་མཛའ་འབྲེལ་ལ་ཡང་ཕན་ཐོགས་ཡོང་ངེས་ཡིན། བོད་རྒྱའི་དབར་ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་འདྲ་མཉམ་མཛའ་མཐུན་གྱི་འབྲེལ་བ་བཟང་པོ་ཞིག་བྱེད་ཐུབ་ན། མི་རིགས་གཉིས་དབར་དུས་རབས་འདིའི་ནང་ལྷགས་པའི་འཁོན་འཛིན་རྣམས་རིམ་བཞིན་སངས་ཐུབ་པས་མ་ཚད། བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་ཐོག་ནས་རྣམ་དཔྱོད་ལྡན་པའི་རྒྱའི་ན་གཞོན་ས་ཡ་མང་པོའི་བསམ་བློའི་ཞི་བདེར་ཕན་ཐོགས་རྒྱ་ཆེ་སྒྲུབ་ཐུབ་ངེས། ང་ཚོའི་འབད་བརྩོན་ལ་བརྟེན་ནས་ང་ཚོའི་ཁྲིམས་མཐུན་ཐོབ་ཐང་རྣམས་མི་རིང་བར་སྐྱར་གསོ་ཐུབ་པ་དང༌། ས་ཁུལ་ཚང་མར་ཞི་བདེ་ཡར་རྒྱས་འབྱུང་བའི་སྨོན་ལམ་བཅས།།”

༡༩༩༣་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

"བོད་མིས་སྙིང་སྟོབས་དང༌། ཆོད་སེམས་བརྟན་པོའི་སྒོ་ནས་བཙན་དབང་དང་མི་སེར་སྤེལ་བའི་ཐབས་ལམ་ལ་མུ་མཐུད་གདོང་ལེན་བྱེད་བཞིན་པ་དང༌། བཙན་གནོན་དང་ཁྱབ་བསྒྲགས་ཇི་འདྲ་ཞིག་བྱས་རུང་རང་དབང་དང༌། ཞི་བདེ། མིའི་བརྩི་མཐོང་ལྡན་པ་བཅས་ཀྱི་མི་ཚེ་བསྐྱལ་རྒྱུའི་འདུན་པ་ཆུང་དུ་གཏོང་མི་ཐུབ། དུས་དྲན་འདིར་ང་ཚོའི་ཡུལ་གྱི་རང་དབང་སླད་དུ་ལུས་སྲོག་བཏང་བའི་བོད་ཀྱི་དཔའ་བོ་ཕོ་མོ་རྣམས་ལ་གུས་འདུད་བྱེད་རྒྱུ་དང༌། ང་ཚོའི་རང་དབང་ཐོབ་ཐང་བསྐྱར་གསོ་མ་ཐུབ་བར་བོད་མི་མི་རེ་ངོ་རེར་འབད་འབུངས་ཧུར་བརྩོན་སྔར་བས་ཆེར་བསྐྱེད་བྱེད་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཡང་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན། 

ང་ཚོས་འཛམ་གླིང་གི་འགྱུར་འགྲོས་དང་བསྟུན་ནས་དོན་གནད་བཞིར་དམིགས་བཀར་གྱིས་འབད་བརྩོན་བྱེད་དགོས་པ་སྟེ།     དང་པོ། ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་ཀྱི་གྲོས་བསྡུར་ཞིག་བརྒྱུད་དེ་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་རྣམས་ཞི་བའི་སྒོ་ནས་ཐག་གཅོད་ཡོང་ཐབས་སུ་ཕན་ཚུན་གཉིས་ཕན་ཡོད་པའི་དོན་གནད་ལ་ང་ཚོས་རྒྱ་ནག་གཞུང་དང་མུ་མཐུད་གྲོས་མོལ་བྱེད་དགོས་པ་དང༌། གཉིས་པ། བོད་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་སྐོར་འཛམ་གླིང་མི་མང་ལ་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་རྒྱུའི་ལས་དོན་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་བརྩི་སྲུང་དང༌། ཞི་འགྲིག་སྐོར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ལྟ་སྟངས་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་ཐབས་སུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སེམས་ཁུར་དང༌། གནོན་ཤུགས་ངེས་པར་ཡོང་བ་བྱེད་དགོས། གསུམ་པ། བོད་ནང་གི་དཔལ་འབྱོར་སྲིད་བྱུས་དེས་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་གི་ངོ་བོ་ཡུན་གནས་ཐུབ་མིན་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་རྒྱུར་བརྟེན་འགྱུར་འགྲོས་དེ་དག་ལ་དོ་སྣང་ཡིད་གཟབ་བྱེད་དགོས། བཞི་པ། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་འདི་མང་གཙོའི་ངོ་བོ་ཅན་དང༌། མང་གཙོའི་ལམ་སྲོལ་གྱི་གཞི་རྩ་སྲ་བརྟན་ཚུགས་ཐབས་ལ་འབད་བརྩོན་ཆེར་བསྐྱེད་བྱེད་དགོས།”

"མིའི་ལོ་རྒྱུས་གང་ལ་བལྟས་ན་ཡང༌། འགྲོ་བ་མིའི་རང་དབང་དང༌། མིའི་བརྩི་མཐོང་གི་འདོད་འདུན་འདི་ལས་ནུས་ཤུགས་ཆེ་བ་གཞན་གང་ཡང་མེད་པ་འདི་བཙན་དབང་དང་གཅིག་སྡུད་རིང་ལུགས་ཀྱི་གཞུང་ཚང་མས་གསལ་པོ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད། མིའི་ལུས་པོ་ཚེ་གཡོག་ཏུ་བཀོལ་བ་དང༌། བཙོན་ཁང་དུ་འཇུག་ཐུབ་ཀྱང༌། མིའི་བློ་སེམས་ནི་ནམ་ཡང་དབང་དུ་བསྡུ་བ་དང༌། ཕམ་ཉེས་གཏོང་ཐུབ་པ་ཞིག་མིན། ཇི་སྲིད་ང་ཚོར་མིའི་ཆོད་སེམས་དང་དམ་བཅའ་ཡོད་པ་དེ་སྲིད་དུ་ང་ཚོའི་འདོད་འདུན་དང་ཡིད་ཆེས་ལ་རྒྱལ་ཁ་འཐོབ་རྒྱུའི་ནུས་ཤུགས་ལྡན་ཡོད།”

༡༩༩༤་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

"ངོས་ཀྱི་ཡུལ་དང་མི་མང་གི་རང་དབང་དང༌། ཞི་བདེ། ཆེ་མཐོང་བཅས་སྐྱར་གསོ་ཡོང་བའི་འབད་བརྩོན་བྱེད་རིང༌། ངོས་ནས་དུས་རྟག་ཏུ་དངོས་དོན་དང་མཐུན་པ་དང༌། བཟོད་བསྲན། ངང་རིང༌། ཁོག་ཡངས་རྒྱང་རིང་བཅས་ཀྱི་བྱ་ཐབས་ཤིག་བཟུང་ཡོད། འདས་པའི་ལོ་ ༡༤ རིང་ངོས་ནས་གྲོས་མོལ་བྱ་འདོད་ཡོད་པའི་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་པ་མ་ཟད། ༡༩༧༩ ལོར་ཏེང་ཞའོ་ཕིང་གིས་རང་བཙན་མ་གཏོགསཔའི་གནད་དོན་གང་ཡང་འཕྲོས་མོལ་བྱས་འཐུས་ཟེར་བའི་རྩ་དོན་དེའི་རྒྱ་ལས་མ་བརྒལ་བར་དམའ་མཐའི་གྲོས་འཆར་རིམ་པ་ཞིག་བཏོན་པ་དང༌། ༡༩༨༧ ལོར་བོད་སྐོར་ཞི་བའི་འཆར་གཞི་དོན་ཚན་ལྔ་དང༌། ༡༩༨༨ ལོར་སི་ཏྲས་སི་སྦག་གི་གྲོས་འཆར་དེ་གཉིས་ནང་བོད་རང་བཙན་མ་སྨྲོས་པར་འགྲིགས་གཙོའི་བསམ་ཚུལ་བཏོན་ཡོད་ཀྱང༌། རྒྱ་ནག་གཞུང་ཕྱོགས་ནས་དེ་སྐོར་གྲོས་མོལ་འགོ་འཛུགས་ཀྱི་ལས་དོན་ཅི་ཡང་མ་བྱས་པའི་ཁར། བོད་དོན་གྱི་དཀའ་རྙོག་ངོས་བོད་དུ་ཕྱིར་ལོག་བྱེད་ཕྱོགས་ཙམ་ལ་ངོས་འཛིན་གྱིས་བོད་དོན་གཞི་རྩའི་ཐོག་གྲོས་མོལ་བྱ་རྒྱུར་ཀ་ཀོར་གཡོལ་ཐབས་འབའ་ཞིག་བྱས་ཤིང༌། ངོས་ནས་ཡང་ནས་ཡང་དུ་བཤད་ཟིན་པ་ལྟར། ངོས་བོད་དུ་ཕྱིར་ལོག་བྱེད་ཕྱོགས་དེ་ང་ཚོའི་རྩ་དོན་ངོ་མ་གཏན་ནས་མིན་ཞིང༌། རྩ་དོན་ངོ་མ་ནི་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་འཚོ་གནས་ཐུབ་པ་དང་ཆབས་ཅིག་ང་ཚོའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རིག་གཞུང་དང་བོད་མིའི་ངོ་བོ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡིན།     ང་ཚོ་གོ་བསྡུར་བྱ་རྒྱུའི་རྨང་གཞི་ནི། བོད་མི་རིགས་རང་ཉིད་ཡུན་དུ་འཚོ་རྒྱུར་ཉེན་ཁ་ཆེ་བའི་རྒྱ་རིགས་ཕོན་ཆེ་བོད་ནང་འཛུལ་སྡོད་བྱེད་པ་དེ་མཚམས་འཇོག་རྒྱུ་དང༌། བོད་མིའི་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང༌། མང་གཙོའི་རང་དབང་ཐོབ་ཐང་ལ་བརྩི་འཇོག་དགོས་རྒྱུ། བོད་ནང་རྡུལ་ཕྲན་སོགས་དྲག་པོའི་རྟེན་གཞི་མེད་པ་བཟོ་རྒྱུ། བོད་མིར་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་ལས་དོན་ཚང་མ་བོད་མི་རང་ཉིད་ནས་བྱེད་པའི་དབང་ཆ་དགོས་རྒྱུ། ཡུལ་གྱི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་འཐུས་ཚང་བྱ་རྒྱུ་བཅས་ལ་གཞི་རྩ་འཛིན་དགོས་ལུགས་གསལ་པོར་བརྗོད་པ་མ་ཟད། ང་ཚོ་གྲོས་མོལ་བྱེད་པའི་སྐབས་སུ། རྒྱ་ཕྱོགས་ནས་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བ་དེ་གཅིག་པུ་མ་ཡིན་པར་གངས་ལྗོངས་ཡོངས་རྫོགས་ཚུད་དགོས་ལུགས་ནན་ཏན་གྱིས་བརྗོད་ཡོད།” 

“ང་ཚོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཆེད་དུ་འཐབ་རྩོད་ནང་འདས་གྲོངས་སོང་བའི་བོད་མི་དཔའ་བོ་རྣམས་དང༌། རྒྱ་མིའི་བཙོན་ཁང་ནང་དཀའ་སྡུག་མྱོང་བཞིན་པའི་བོད་མི་རྣམས་ལ་དེ་རིང་རྗེས་དྲན་བྱ་རྒྱུ་དང༌། བོད་ནང་གནས་སྟངས་ཧ་ཅང་དཀའ་ངལ་ཅན་འདིའི་འོག་བོད་མི་སྤུན་ཟླ་ཚོས་མི་མང་གི་རང་དབང་གི་དོན་དུ་དཔའ་མཛངས་ལྡན་པའི་འཐབ་རྩོད་མུ་མཐུད་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དེར་ཡང་གུས་འདུད་ཡོད།     དེང་དུས་འཛམ་གླིང་གི་གནས་སྟངས་དང༌། ལོ་རྒྱུས་འགྱུར་འགྲོས་དེ་ང་ཚོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རེ་འདུན་དང་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་འགྱུར་བ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་དེས་བོད་དོན་གྱི་ནུས་ཤུགས་ཇེ་ཆེར་སོང་ཡོད། དེ་འདྲའི་འགྱུར་འགྲོས་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་མ་བཟོད་པར་རྒྱ་མིས་ང་ཚོའི་བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་ནུས་པ་གཅོག་ཐབས་དང༌། བཙན་བྱོལ་བའི་ནང་དབྱེན་སྦྱོར་དཀྲུག་ཤིང་བྱ་རྒྱུའི་འཆར་འགོད་བྱེད་བཞིན་པར་བརྟེན། ང་ཚོས་ཕ་ཡུལ་གངས་ལྗོངས་ཀྱི་བདེན་པའི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་དམ་བཅའ་བརྟན་པོར་བཟུང་ནས་ཡིད་གཟབ་ཡེངས་མེད་བྱེད་དགོས།     རྒྱ་མིས་བོད་གངས་ཅན་པར་ཆབ་སྲིད་ཐོག་བཙན་གནོན་དང༌། རིག་གཞུང་རྩ་བརླག དཔར་འབྱོར་དང༌། ཁོར་ཡུག་ལ་གཏོར་བཤིག་བཏང་སྟེ་རང་གི་ཁེ་ཕན་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་མཚམས་འཇོག་བྱེད་དགོས་པའི་དུས་ཚོད་ཅིག་མགྱོགས་མྱུར་འཆར་ངེས་ཡིན། ང་ཚོས་དམ་བཅའ་བརྟན་བཟུང་དང༌། དཀའ་ངལ་ཁྱད་བསད་ཀྱི་འབད་བརྩོན་བྱས་པའི་འབྲས་བུར། བཙན་འོག་ཏུ་ཚུད་པའི་ང་ཚོའི་ཕ་ཡུལ་དེ་རང་དབང་དང༌། ཞི་བདེ། གཟི་བརྗིད་ལྡན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཏུ་འགྱུར་ངེས་ཡིན། འོན་ཀྱང་འཐབ་རྩོད་བྱེད་སྐབས་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལམ་ཕྱོགས་བརྟན་བཟུང་བྱ་རྒྱུ་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན།”

༡༩༩༥་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།  

"ངོས་ནས་བོད་རང་བཙན་སྐོར་གུ་བཤངས་བྱེད་སྟངས་ལ་བོད་མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པའི་ཐོག་ངོས་ནས་བཏོན་པའི་གྲོས་འཆར་ལ་རྒྱ་ཕྱོགས་ནས་བརྡ་ལན་ཚུལ་བཞིན་མ་བྱས་པ་དེས་ཀྱང་བོད་མི་ཚོར་བློ་ཁ་མ་ཁེངས་པའི་སེམས་ཚབས་ཇེ་ཆེར་སོང་བར་བརྟེན་གནད་དོན་འདིའི་ཐད་སྔ་ལོ་ངོས་ནས་མི་མང་རང་ལ་ཐད་ཀར་སྐད་ཆ་དྲིས་ཏེ་ཐག་གཅོད་བྱ་རྒྱུའི་བསམ་འཆར་བཏོན་ཡོད། ངོས་ནས་བོད་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་བྱེད་པའི་རིང་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལམ་འབའ་ཞིག་ལ་བརྟེན་རྒྱུ་ཡིན། མ་འོངས་པའི་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ལམ་ཕྱོགས་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཏུ་འགྲོ་རྒྱུའི་སྐོར་བོད་མི་མང་ནས་བསམ་གྲོས་ཞིབ་བསྡུར་བྱེད་རྒྱུ་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་དོན་གལ་ཆེ་ཞིང༌། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ནང་འཁོད་རྒྱུའི་ལས་དོན་གལ་ཆེ་འདི་སྐོར་བོད་མི་ཚང་མས་ཡིད་ཟབ་གོ་བསྡུར་ཞིབ་ལྷུག་གིས་ཐག་གཅོད་བྱེད་དགོས། ད་ལྟའི་ཆར་བོད་ནང་རྒྱ་ཁྱབ་ཡོངས་བསྒྲགས་ཀྱིས་བསམ་འཆར་བསྡུ་ཐབས་མེད་ཀྱང༌། བོད་རྒྱ་ཁྱབ་ཀྱི་ངོ་བོ་མཚོན་པའི་བསམ་འཆར་བསྡུ་རྒྱུའི་ཐབས་ལམ་འཚོལ་རྒྱུ་དང༌། བོད་ཀྱི་ཕྱི་རོལ་དུ་གནས་པའི་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་བསམ་འཆར་ཡོངས་བསྒྲགས་ལུགས་མཐུན་གྱིས་བསྡུ་རྒྱུ་ཡིན།”

༡༩༩༦་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

"ཀུན་གཟིགས་རིན་པོ་ཆེའི་ཡང་སྲིད་སྐོར་ངའི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་དང་ཕན་ཚུན་གོ་རྟོགས་གསལ་པོའི་སྒོ་ནས་བྱ་བ་མཉམ་སྒྲུབ་བྱེད་ཐུབ་པའི་འབད་བརྩོན་བྱས་ཀྱང༌། རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་བྱུས་མཁྲེགས་རྩུབ་ཅན་དེའི་འོག་པེ་ཅིང་ནས་ཀུན་གཟིགས་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་ཁ་གཏད་ཀྱི་ཡང་སྲིད་ཅིག་བསྐོས་ཏེ་ཁོང་ཚོའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལྟ་བ་བོད་མིའི་ཐོག་སྤྱད་ནས་བོད་མིའི་གོམས་གཤིས་དང༌། ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་བཅས་པར་བརྩི་མེད་མཐོང་ཆུང་དང་ཁྱད་གསོད་བྱས་ཡོད། དོ་སྣང་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་ལ་རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་འབྲེལ་གསར་འགྱུར་ཁག་ནང་ད་ལྟའི་བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་འདི་ལོ་རབས་བརྒྱད་ཅུ་པའི་ནང་པོལན་ཌའི་བཟོ་ལས་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་རང་དབང་རྩོད་ལེན་བྱས་པའི་དུས་སྐབས་དང་འདྲ་བར་བཤད་པ་དེས་རྒྱ་ནག་གི་འགོ་འཁྲིད་པའི་བསམ་བློའི་ནང་ཚོར་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡོད་པ་གསལ་པོར་མཚོན་ཐུབ།""ངོས་རང་འགྲོ་བ་མི་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་རྒྱ་རིགས་སྤུན་ཟླ་ཚོ་རང་དབང་དང༌། མང་གཙོ། ཡར་རྒྱས། བརྟན་ལྷིང་བཅས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ཐུབ་རྒྱུའི་རེ་འདོད་ཤུགས་ཆེ་ཡོད་ལ། ངོས་རང་ནང་པའི་དགེ་སློང་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ཀྱང་འཛམ་གླིང་གི་མི་འབོར་བཞི་ཆ་གཅིག་ཙམ་ཡོད་པའི་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཁབ་ལ་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གི་འགྱུར་བ་ཤུགས་ཆེ་ཞིག་འགྲོ་རྒྱུའི་དུས་མཚམས་སུ་སླེབས་པར་བརྟེན། འགྱུར་བ་དེ་ཆེས་ངན་པའི་ལམ་ཕྱོགས་ལ་འགྲོ་དོགས་ཀྱི་བློ་གཡེང་ཆེན་པོ་ཡོང་གི་འདུག གལ་སྲིད་ཟང་ཟིང་དང༌། མི་གསོད་ཁྲག་སྦྱོར་གྱི་གནས་ཚུལ་བྱུང་ན་རྒྱ་ནག་ནི་མི་འབོར་ཧ་ཅང་ཆེ་བས་མི་ས་ཡ་མང་པོར་བློ་ཡུལ་དུ་མི་ཤོང་བའི་དཀའ་ངལ་ཡོང་རྒྱུར་མ་ཟད། འཛམ་གླིང་གི་ཞི་བདེ་དང་བརྟན་ལྷིང་ལའང་ཤུགས་རྐྱེན་ངན་པ་ཐེབས་སྲིད་པ་ཡིན།     

ངོས་རང་བོད་མི་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་རང་ཡུལ་དང༌། བོད་མི་མང་གི་མ་འོངས་པའི་གནས་སྟངས་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡོང་མིན་དེ་རྒྱ་ནག་ནང་འགྱུར་བ་ཅི་འདྲ་ཞིག་འགྲོ་མིན་ལ་རག་ལུས་པ་གསལ་པོ་མཐོང་གི་འདུག རྒྱ་ནག་ལ་ཡོང་རྒྱུའི་འགྱུར་བ་དེས་བོད་ལ་རེ་བ་དང་མདུན་ལམ་གསར་པ་ཞིག་འབྱུང་མིན་དང༌། རྒྱ་ནག་རང་ཉིད་འགན་ཁུར་ལྡན་ཞིང༌། ཡིད་ཆེས་འཕེར་བ་དང༌། ཞི་འཇམ། ཚུལ་མཐུན་བཅས་ཀྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་མི་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ཐུབ་དང་མི་ཐུབ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དག་གིས་རྒྱ་ནག་ལ་འབྲེལ་བ་བྱེད་ཕྱོགས་ལའང་གང་ཙམ་རག་ལུས་ཡོད། ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་འདི་རྒྱལ་སྤྱིའི་མང་གཙོའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནང་འཇུག་དགོས་པ་ལས་ལོགས་སུ་དབྱེ་ན་ཕན་ཐོགས་མེད་པའི་སྐོར་ཡང་ཡང་བརྗོད་ཡོད་ལ། གལ་ཏེ་དེ་འདྲ་བྱས་ན་མིའི་བཟང་སྤྱོད་དང་མི་མཐུན་ཞིང༌། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཆ་ནས་ཀྱང་ལག་ལེན་མི་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡིན། དེར་བརྟེན་ངོས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཕྱོགས་ནས་འགན་ཁུར་ལྡན་པའི་གཞི་རྩའི་སྲིད་བྱུས་བརྟན་པོ་ཞིག་བཟུང་སྟེ་རྒྱ་ནག་དང་འབྲེལ་བ་བྱེད་དགོས་པའི་བསམ་འཆར་བརྗོད་བཞིན་པ་ཡིན།     

པེ་ཅིང་གི་གནམ་བདེ་སྒོ་མོར་བྱུང་བའི་གནས་ཚུལ་དེས་རྒྱ་ནག་མི་མང་ལ་མི་རིགས་གཞན་དག་དང་འདྲ་བར་རང་དབང་དང༌། མང་གཙོ། འདྲ་མཉམ། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་བཅས་དོན་གཉེར་བྱ་འདུན་ཡོད་པའི་རྣམ་འགྱུར་གསལ་པོར་མཚོན་ཡོད་ཅིང༌། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཆ་མེ་མདའི་ཁ་ནས་ཐོབ་རྒྱུའི་སློབ་གསོ་བརྒྱབ་པའི་རྒྱ་ནག་གི་ན་གཞོན་ཚོས་རང་གི་དམིགས་ཡུལ་དྲག་ལས་སྤངས་ཏེ་སྒྲུབ་པ་དེར་ངོས་རང་ཧ་ཅང་དགའ་ཚོར་ཆེན་པོ་བྱུང༌། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགྱུར་བ་བཟང་པོ་ཞིག་ཡོང་བའི་དམིགས་ཡུལ་དེ་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལམ་ལ་བརྟེན་ནས་བསྒྲུབ་དགོས་པར་ངོས་རང་ཡིད་ཆེས་གཙང་མ་ཡོད། འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལམ་བརྒྱུད་གྲོས་མོལ་ཐོག་ནས་བོད་མིའི་མ་འོངས་པའི་གནས་སྟངས་ཐག་གཅོད་ཡོང་ཆེད་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་གོ་བསྡུར་ཐབས་ཤེས་འབད་བརྩོན་མུ་མཐུད་བྱས་ཡོད།”

“དེ་རིང་གི་དུས་དྲན་འདིར་འཛམ་གླིང་གང་སར་ང་ཚོའི་གྲོགས་པོ་ཚོས་བོད་མིའི་དོན་དུ་ཞི་བའི་ལས་འགུལ་སྣ་མང་སྤེལ་གྱི་ཡོད་པ་དེར་ངས་ཚང་མར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ལས་འགུལ་དེ་རིགས་རྒྱ་ནག་ལ་མི་དགའ་བའི་དབང་གིས་སྤེལ་བ་མིན་པ་རྒྱ་ནག་གི་འགོ་འཁྲིད་ཚོས་ངོས་འཛིན་ཐུབ་པའི་རེ་བ་ཡོད། ལས་འགུལ་དེ་རིགས་ཀྱི་དམིགས་ཡུལ་ནི་རྒྱ་ནག་གི་འགོ་འཁྲིད་དང༌། མི་མང་ཚོར་བོད་མིར་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ནས་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་པ་རྣམས་ངོས་ལེན་ཡོང་བའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་པ་ཞིག་ཡིན། " 

༡༩༩༧་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

“ང་རང་ཚོས་འགན་ཁུར་ལྡན་པའི་འཚོ་བ་ཚུལ་ལྡན་ལ་སྤྱོད་ཐུབ་པའི་ཆེད་དུ་བསམ་བློ་གསར་པ་གཏོང་རྒྱུ་ནི་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན། གལ་ཏེ་ང་ཚོས་དུས་ལས་ཡོལ་ཟིན་པའི་ལྟ་བ་དང་བསམ་བློ་རྒྱུན་འཛིན་བྱེད་པ་དང༌། ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་བསམ་བློ་མི་གཏོང་བར། རང་དོན་ཁོ་ན་སྙིང་བཅངས་བཅས་བྱས་པ་ཡིན་ན་རང་རེའི་དམིགས་ཡུལ་བཟང་སྤྱོད་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་མི་ཐུབ། བསམ་བློ་དེ་འདྲ་གཏོང་མཁན་གྱི་མི་མང་པོ་ཡོད་ན་དེ་ནི་ཕན་ཚུན་གཅིག་ལ་གཅིག་རྟེན་པའི་འཛམ་གླིང་འདི་ཞི་བདེ་མཉམ་གནས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་ཏུ་འཕོ་འགྱུར་འགྲོ་རྒྱུའི་འགལ་རྐྱེན་ཡིན།”

"སྟོན་པ་ཐུགས་རྗེ་ཅན་གྱིས་འཚེ་མེད་ཞི་བ་དང༌། བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེའི་ལམ་སྟོན་གནང་བ་གཞིར་བཟུང་ང་ཚོས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚེ་སྲོག་ལ་བརྩེ་གདུང་བཅངས་ནས་དྲག་འཐབ་ཀྱི་རིགས་སྤོངས་དགོས་པ་ལྟར། འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ཐབས་ལམ་འདི་ནི་ང་ཚོ་བོད་མིའི་རྩ་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་ལམ་བཟང་ཤོས་དང༌། ཕུགས་རྒྱང་རིང་པོར་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པར་མ་ཟད། དོན་དངོས་ཐོག་སྒྲུབ་ཐུབ་པ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན་པར་ཡིད་ཆེས་ཡོད།”

"བོད་མི་མང་རྣམས་གདུག་རྩུབ་ཀྱི་དྲག་གནོན་ཤིན་ཏུ་ཆེན་པོ་ཞིག་མྱངས་དང་མྱོང་བཞིན་ཡོད་ཀྱང༌། ཁོང་ཚོས་སྡུག་རུས་དང༌། སྙིང་སྟོབས། བཟོད་བསྲན་བཅས་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་བྱས་ཡོད། ད་དུང་ཡང་དྲང་བདེན་མིན་པའི་བྱ་སྤྱོད་དང༌། དྲག་གནོན་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་སྐབས་འུ་ཐུག་ཐབས་ཟད་ཀྱི་གནད་དོན་ཅི་འདྲ་ཞིག་བྱུང་རུང་དྲག་པོའི་ལམ་ལ་བསྐྱོད་མི་རུང་ཞེས་ངས་བོད་མི་རྣམས་ལ་འབོད་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། གལ་སྲིད་ང་ཚོས་འཁོན་འཛིན་དང༌། ཐབས་ཟད་ཀྱི་དྲག་པོའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ན་ང་རང་ཚོ་ཡང་མནར་གཅོད་གཏོང་མཁན་ཚོ་དང་འདྲ་བར་སྨད་འོས་ཀྱི་གནས་སུ་ལྷུང་ངེས་ཡིན།     

འཇིགས་སྐུལ་བྱེད་པ་དང༌། བཙན་དབང་གཏོང་བ། དྲག་ཤུགས་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པ་བཅས་ནི་མནར་གཅོད་གཏོང་མཁན་གྱི་ལམ་སྲོལ་ཡིན་ཞིང༌། ང་ཚོའི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་གཞི་རྟེན་ནི་བདེན་དོན་དང༌། དྲང་བདེན། རྒྱུ་མཚན་ཡང་དག་པ་བཅས་ལ་བརྟེན་དགོས། འདི་ནི་ང་ཚོའི་ལག་ཆ་ནུས་པ་ཆེ་ཤོས་དེ་ཡིན། ད་ལྟ་དཀའ་ངལ་ཆེ་བའི་དུས་སྐབས་འདིར་ང་ཚོས་སེམས་ཤུགས་དང༌། ཤེས་རབ། བཟོད་བསྲན་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས་འབད་བརྩོན་ཆེན་པོ་བྱེད་དགོས་པ་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་འབོད་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། བོད་མི་མང་གི་རང་དབང་ཆེད་དུ་ལུས་སྲོག་དོར་བའི་དཔའ་བོ་ཕོ་མོ་རྣམས་ལ་གུས་འདུད་དང༌། སྨོན་ལམ་བཅས།།”

༡༩༩༨་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

"ང་ཚོའི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ལམ་ཕྱོགས་འགྱོད་པ་མེད་པ་ཞིག་ཡོང་ཐབས་སུ་ངོས་ནས་མང་མོས་འོས་བསྡུ་བྱ་རྒྱུའི་བསམ་འཆར་བཏོན་པ་དེ་སྐོར་ན་ནིང་བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་དང༌། དེ་བཞིན་བོད་ནང་གི་མི་མང་གི་བསམ་འཆར་གང་ཐུབ་བསྡུ་ལེན་བྱས་པ་དང༌། ཁོང་ཚོའི་བསམ་འཆར་ཇི་ལྟར་བྱུང་བའི་ནང་ནས་མང་མོས་གཞི་རྩར་བཞག་སྟེ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཐོག་ནས་གྲོས་ཆོད་བཞག་པ་དེའི་ནང་མང་མོས་འོས་བསྡུའི་ཐོག་ནས་ཐག་གཅོད་བྱ་རྒྱུ་ཕྱིར་འཐེན་ཡོང་བ་དང༌། ངོས་ནས་གང་དགེའི་ཐག་གཅོད་བྱེད་དགོས་ཞེས་འཁོད་འདུག མི་མང་ནས་ངོས་ལ་རེ་བ་དང༌། ཡིད་ཆེས་བློས་འགེལ་དེ་ལྟ་བུ་བྱས་པ་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་བརྗོད་རྒྱུ་ཡིན།     བོད་དོན་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཐབས་སུ་དབུ་མའི་ལམ་འདི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་དང་མཐུན་ཞིང༌། ལག་ལེན་འཁེལ་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡིན་པར་ངོས་ནས་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ལམ་ཕྱོགས་འདིའི་ཐོག་ནས་བོད་མི་རིགས་ལ་མེད་དུ་མི་རུང་བའི་ཐོབ་ཐང་ཁག་ཡོང་བ་དང༌། རྒྱ་ནག་གིས་གལ་ཆེར་ལྟ་བའི་གཅིག་གྱུར་དང་བརྟན་ལྷིང་ལའང་ཕན་ཐོགས་ཡོང་ངེས་ཡིན་པར་བརྟེན། ངོས་ནས་ལམ་ཕྱོགས་འདིའི་ཐོག་ནས་མུ་མཐུད་རྒྱ་ནག་གི་འགོ་ཁྲིད་ཚོར་འབྲེལ་མཐུད་ཐུབ་པའི་འབད་བརྩོན་བྱ་རྒྱུ་ཡིན།”

༡༩༩༩་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

“འདས་པའི་མི་ལོ་བཞི་བཅུའི་རིང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ལ་རང་འདོད་ལྟར་དབང་སྒྱུར་བྱས་ཡོད་ཅིང༌། པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་སྐུ་གོང་མས་ ༡༩༦༢ ལོར་ཕྱོགས་བསྡོམས་གནང་བའི་ཡིག་འབྲུ་ཁྲི་བདུན་གྱི་སྙན་ཞུའི་ནང་རྒྱ་མིས་བོད་ནང་གདུག་རྩུབ་བཙན་དབང་ཇི་ལྟར་བྱས་པའི་ལོ་རྒྱུས་རྣམས་གསལ་པོར་འཁོད་ཡོད་པ་དང༌། དེ་རྗེས་རིག་གནས་གསར་བརྗེ་ཟེར་བའི་ལས་འགུལ་སྐབས་གཏོར་བཤིག་དང༌། མི་མང་གིས་སྡུག་བསྔལ་ཇི་ལྟར་མྱངས་པ་ཡོངས་གྲགས་ལྟར་བློ་ཕམ་ཡིད་སྐྱོའི་རང་བཞིན་ལས་མ་མཆིས་པས་ཞིབ་གསལ་བརྗོད་འདོད་མེད། ༡༩༨༩་ལོར་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་སྐུ་གཤེགས་ཉེར་གནང་བའི་ཡོངས་ཁྱབ་གསུང་བཤད་ནང༌། བོད་ཡར་རྒྱས་བཏང་ནས་ཐོབ་པའི་ཁེ་ཕན་ལས། གཏོར་བཤིག་བཏང་བ་དང༌། བོད་མིས་དཀའ་སྡུག་མྱངས་པའི་གྱོང་གུན་ཆེ་བ་བྱུང་ལུགས་གསལ་པོ་གསུངས་ཡོད།”

“རྒྱའི་དབང་འཛིན་པ་ཚོས་བོད་མིས་མི་འདོད་པའི་རྣམ་འགྱུར་བསྟན་པ་འདིའི་འབྱུང་རྩ་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ལ་ཐུག་པར་ངོས་འཛིན་བྱས་ཏེ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང༌། རིག་གཞུང་གི་སྙིང་པོ་རྣམས་ཉམས་དམས་རྩ་བརླག་ཏུ་གཏོང་རྒྱུའི་དམིགས་ཡུལ་བཟུང་སྟེ་འབད་བརྩོན་བྱེད་བཞིན་འདུག བོད་བཅིངས་འགྲོལ་བཏང་ལུགས་བཤད་དེ་མི་ལོ་ལྔ་བཅུ་སོང་ཡང༌། བོད་ཀྱི་རྩོད་རྙོག་གསོན་ཤུགས་ཆེན་པོར་གནས་ཏེ་ད་དུང་ཡང་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐུབ་མེད། བོད་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་ཀར་ཕན་ཐོགས་གཏན་ནས་མེད་པའི་ད་ལྟའི་ལམ་ཕྱོགས་འདི་གའི་ཐོག་མུ་མཐུད་ཕྱིན་ན་བོད་མིའི་དཀའ་ངལ་སེལ་མི་ཐུབ་ལ། རྒྱ་ཕྱོགས་ལ་ཡང་བརྟན་ལྷིང་དང་ཆིག་སྒྲིལ་འབྱུང་མི་ཐུབ་ཅིང༌། རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་རྒྱ་ནག་གི་མིང་མཐོང་ལ་ཡང་གནོད་རྐྱེན་ཡོང་ངེས་ཡིན། བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཐབས་ནི་འགན་ཁུར་བླངས་ཏེ་རྒྱུ་མཚན་ལྡན་པའི་གྲོས་མོལ་བྱ་རྒྱུ་ལས་ཐབས་ལམ་གཞན་མེད།""བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོག་འདི་ནི་ལྟ་བ་འདྲ་མིན་དང༌། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་ལུགས་འདྲ་མིན་ལས་བྱུང་བ་ཞིག་གམ། ཡང་ན་གོམས་གཤིས་རྙིང་པ་དང༌། གསར་བརྗེའི་བར་གྱི་འགལ་བས་བྱུང་བ་ཞིག་མིན་ལ། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནད་དོན་གཅིག་པུ་ཡང་མིན། དེ་ནི་དུས་རབས་མང་པོའི་གོང་ནས་ཡོད་པའི་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་དང༌། རིག་གཞུང༌། མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་བཅས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་ཆོས་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་དཀའ་རྙོག་གཏིང་ཟབ་ཅན་ཞིག་ཡིན། 

༡༩༧༨ ལོའི་ལོ་མཇུག་གི་དུས་སྐབས་བཞིན་དཀའ་རྙོག་ཚབས་ཆེ་འདི་དག་ངོ་ཐུག་གྲོས་མོལ་བྱས་ཏེ་སེལ་ཐབས་བྱེད་དགོས་པ་དང༌། ཐོག་མར་བོད་རྒྱ་བར་ཡིད་ཆེས་བརླག་པའི་ཚོར་སྣང་མེད་པ་བཟོ་དགོས། དེ་ནི་ཉིན་གཅིག་ལ་བཟོ་ཐུབ་པ་ཞིག་མིན་པས་ཕན་ཚུན་ངོ་འཕྲད་ཐོག་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་ངང་གྲོས་མོལ་བྱས་ཏེ་སེལ་ཐབས་བྱེད་དགོས།”

"ངའི་རེ་བ་ནི་བོད་རྒྱའི་གྲོས་མོལ་གང་མགྱོགས་འགོ་འཛུགས་ཐུབ་པ་ཞིག་དང༌། བོད་མི་རིགས་ལ་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་གི་ཐོབ་དབང་ཚད་ལྡན་ཡོད་པའི་ཐོག་ནས་ཆོས་དང༌། རིག་གཞུང༌། སྐད་ཡིག སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་སོགས་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཐུབ་པ་དགོས་རྒྱུ་འདི་ཡིན། དབུ་མའི་ལམ་ཕྱོགས་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱ་ནག་མི་མང་སྲིད་གཞུང་ནང་བརྟན་ལྷིང་ཆིག་སྒྲིལ་ཡོང་རྒྱུ་དང༌། བོད་མི་རིགས་ལ་ཡང་ཞི་བདེ་དང༌། མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་མི་ཚེ་སྐྱེལ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ཡོང་བ་བྱ་རྒྱུར་ཕན་ཐོགས་ཡོང་བའི་ཡིད་ཆེས་ཡོད། རྒྱ་ཕྱོགས་ནས་དྲང་བདེན་གྱི་ལམ་ནས་བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོག་སེལ་བ་ཡིན་ན། ངོས་ལ་བོད་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་གིས་ཡིད་ཆེས་བློས་འགེལ་བྱེད་པའི་གོ་སྐབས་འདི་བཟུང་སྟེ་བོད་རྒྱ་ཁ་བྲལ་དུ་མི་འགྲོ་བའི་འབོད་སྐུལ་བྱེད་ཐུབ།”

༢༠༠༠་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

“ང་ཚོ་དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པའི་དུས་འགོར་སླེབས་ཡོད། འདས་པའི་དུས་རབས་ཉི་ཤུ་པར་བྱུང་བའི་གནས་ཚུལ་ལ་གཞིགས་ན། འགྲོ་བ་མིའི་ཕྱི་དངོས་པོ་ཡར་རྒྱས་ཤིན་ཏུ་ཆེན་པོ་ཕྱིན་ཡོད། དེ་དང་ཆབས་ཅིག་ཡུལ་ལུང་དང༌། མི་མང་རྣམས་ལ་འཕྲད་པའི་དཀའ་རྙོག་རྣམས་ཞི་མོལ་གྱི་ལམ་ནས་སེལ་ཐབས་མ་བྱས་པར་དྲག་སྤྱོད་ལག་བསྟར་བྱས་པའི་དབང་གིས་མི་མང་པོའི་ལུས་སྲོག་དང༌། སྣོད་བཅུད་བཅས་པར་གཏོར་བཤིག་ཉམས་ཆག་ཚབས་ཆེ་བྱུང་ཡོད་པར་བརྟེན་དུས་རབས་ཉི་ཤུ་པ་དེ་དམག་འཁྲུག་དང༌། འཐབ་རྩོད་ཀྱི་དུས་རབས་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་པ་འདིའི་ཉམས་མྱོང་གི་ཐོག་ནས་ང་ཚོར་རྩ་ཆེའི་བསླབ་བྱ་ཐོབ་ཡོད། དྲག་སྤྱོད་ཐོག་ནས་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཐབས་བྱས་པ་དེ་དག་ཕུགས་བརྟན་ཡུན་གནས་ཤིག་མི་ཡོང་བ་གསལ་པོར་བསྟན་ཡོད། ཕན་ཚུན་གོ་རྟོགས་བཟང་པོ་ཡོང་ཐབས་ནི་ཞི་བའི་ཐབས་ལམ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དུས་རབས་གསར་པ་འདི་ང་ཚོས་ཞི་བདེ་དང༌། གྲོས་མོལ་གྱི་དུས་རབས་ཤིག་ཡོང་བ་བྱེད་དགོས།”

"ད་ལྟའི་ཆར་ཡང་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་ཡང་སྲིད་དགུང་ན་ཆུང་ངུ་དེ་བཟང་བཙོན་ལྟ་བུར་བཞག་སྟེ་འཛམ་གླིང་ནང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་བཙོན་པ་ཆུང་ཤོས་ཤིག་ཏུ་གྱུར་པ་དེར་སེམས་འཚབ་ཆེན་པོ་ཡོད། བློ་འཚབ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ལ༑ བོད་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་སྒོ་མོ་དབྱེ་སྟེ་ཁྲོམ་རའི་དཔལ་འབྱོར་དུ་བསྒྱུར་བའི་གོ་སྐབས་བཟུང་ནས་རྒྱ་མི་ཧ་ཅང་མང་པོ་ཞིག་བོད་ནང་མུ་མཐུད་ཡོང་གི་ཡོད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་སྨད་ཚོང་ཁང་དང༌། རྒྱན་རྩེད་ཁང༌། ཆང་ཁང༌། རོལ་གཞས་ཁང་སོགས་ཁྱབ་གདལ་འགྲོ་བཞིན་པ་དེ་ལ་གཞུང་ནས་མངོན་མེད་ཀྱི་སྐུལ་ལྕག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དེ་དག་གིས་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་ལུགས་བཟང་པོ་ཁག་དང༌། མི་རིགས་ཀྱི་རང་གཤིས། ཡ་རབས་ཀྱི་ཀུན་སྤྱོད་བཅས་པར་གནོད་འཚེ་དང༌། བོད་མི་རིགས་རང་ཉིད་ཀྱི་ལུང་པའི་ནང་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་སུ་འགྱུར་རྒྱུ་བཅས་ཀྱི་ཐད་དྲག་ཤུགས་ལས་ལྷག་པའི་ནུས་པ་འདོན་གྱི་ཡོད།”

"དེ་སྔ་ ༡༩༤༩། ༡༩༥༠། ༡༩༥༩ ལོ་བཅས་ཀྱི་དུས་སྐབས་སུ་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་སུ་ཞིག་གི་བསམ་བློའི་ནང་ཕྱི་ལོ་ཉིས་སྟོང་ལོར་སླེབས་སྐབས་ཀྱང་བོད་དོན་གྱི་དཀའ་རྙོག་འདི་མུ་མཐུད་གནས་ཀྱི་རེད་བསམ་པ་བྱུང་མེད། ད་ཆ་སྐབས་དེའི་ང་ཚོའི་མི་རབས་རྣམས་ཕལ་ཆེར་ཡལ་ཉེ་བ་དང༌། མི་རབས་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པའི་དུས་སྐབས་ལ་སླེབས་ཡོད། དེ་ལྟར་དུས་ཚོད་སོང་ཡང་བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་སེམས་ཤུགས་མུ་མཐུད་ཇེ་ཆེའི་ངང་གནས་པ་འདིས་བོད་དོན་འདི་མི་གཅིག་དང༌། མི་རབས་གཅིག་གི་ཁེ་ཕན་གྱི་འཐབ་རྩོད་མིན་པ་གསལ་པོར་བསྟན་ཡོད། དེར་བརྟེན་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་མི་རབས་གསར་པ་ཚོས་ཀྱང་བོད་རང་དབང་གི་འཐབ་རྩོད་གཅེས་འཛིན་ཆེན་པོས་འབད་བརྩོན་མུ་མཐུད་བྱེད་ངེས་ཡིན། གང་ལྟར་ནམ་ཞིག་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་འདི་རྒྱ་ནག་གི་འགོ་ཁྲིད་ཚོས་ངོས་ལེན་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་ཡོང་རྒྱུ་ཡིན།”

"དེ་རིང་གི་གོ་སྐབས་འདི་བརྒྱུད་ངོས་ནས་བོད་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་སྲིད་གཞུང་དང༌། གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི། གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག ཆོས་ལུགས་ཁག མི་སྒེར་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་བཅས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། དེང་སྐབས་སྤྱི་བྱེའི་གནས་ཚུལ་ཤེས་མཁན་རྒྱ་ནག་གི་སྤུན་ཟླ་ཚོའི་ནང་ང་ཚོར་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་དང༌། རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་མཁན་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བ་འདི་ནི་གལ་གནད་ཆེན་པོ་ཞིག་དང༌། ང་ཚོའི་སེམས་ཤུགས་འཕེལ་བའི་དམིགས་བསལ་གྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཞིག་ཡིན། ང་ཚོར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་ཚོས་དེ་རིང་འཛམ་གླིང་གི་ས་ཕྱོགས་གང་སར་དུས་དྲན་སྲུང་བརྩི་གནང་གི་ཡོད་པར་ངོས་ནས་འཚམས་འདྲི་དང་སྙིང་ཐག་པ་ནས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ལྷག་པར་དུ་ད་ཕན་མི་ལོ་བཞི་བཅུའི་རིང་རྒྱ་གར་གཞུང་དང་མི་མང་ནས་ང་ཚོར་འགྲན་ཟླ་བྲལ་བའི་རོགས་རམ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བ་ལ་ངས་བོད་མི་མང་གི་མགྲིན་ཚབ་བྱས་ཏེ་སྙིང་ནས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། བོད་རང་དབང་གི་ཆེད་དུ་རང་སྲོག་བློས་གཏོང་བྱེད་མཁན་དཔའ་བོ་ཕོ་མོ་རྣམས་ལ་གུས་འདུད་དང༌། བོད་མི་མང་གི་སྡུག་བསྔལ་མགྱོགས་ནས་མྱུར་དུ་སེལ་བའི་སྨོན་ལམ་བཅས།།”

༢༠༠༡་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

“ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༢ ལོར་ཀུན་གཟིགས་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་ཡིག་འབྲུ་ཁྲི་བདུན་ཡོད་པའི་སྙན་ཞུ་ཞིག་འབུལ་གནང་མཛད་པའི་ནང་སྐབས་དེའི་བོད་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཐབས་སྡུག་གང་འདྲ་ཡོད་པ་གསལ་པོ་འགོད་པ་གནང་ཡོད། དེ་རྗེས་ཕྱོགས་འགའ་ཤས་ཐད་ཡར་རྒྱས་སོང་ཡོད་ཀྱང༌། གཞི་རྩའི་བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་མུ་མཐུད་དཀའ་ངལ་ཛ་དྲག་ངང་གནས་ཡོད། བོད་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་འདི་རྒྱུན་པར་རྒྱ་ནག་གཞུང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་ངོ་ཚ་ཁ་སྐྱེངས་ཡོང་རྐྱེན་ཞིག་དང༌། རྒྱ་ནག་མི་མང་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བརྟན་ལྷིང་དང༌། ཆིག་སྒྲིལ་ལ་གནོད་སྐྱོན་ཡོང་བའི་གཞི་རྩ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།""གལ་ཏེ་བོད་ནང་བོད་མི་རྣམས་ལ་བདེ་སྐྱིད་དངོས་གནས་ཡོད་པ་ཡིན་ན༑ རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་མང་མོས་འོས་བསྡུའི་ཐོག་ནས་རང་གི་མདུན་ལམ་ཐག་གཅོད་བྱ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་སྤྲོད་རྒྱུར་དཀའ་ངལ་ཡོང་མི་ཤེས། དེང་སྐབས་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་བོད་མིའི་ཚོགས་པ་ཁ་ཤས་ནས་བོད་ནང་མང་མོས་འོས་བསྡུ་བྱེད་དགོས་པའི་འདོད་ཚུལ་འདོན་གྱི་ཡོད། ཁོང་ཚོས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་འདི་ཐེངས་གཅིག་ལ་ཐག་གཅོད་གཙང་མ་ཡོང་བའི་ཐབས་ལམ་ཡག་ཤོས་ནི་བོད་ནང་ཡོད་པའི་བོད་མི་རྣམས་ལ་སོ་སོའི་མདུན་ལམ་རང་དབང་ལྡན་པའི་མང་མོས་འོས་བསྡུའི་ཐོག་ནས་འདེམས་ཆོག་པའི་གོ་སྐབས་སྤྲོད་རྒྱུ་དེ་ཡིན་པ་དང༌། བོད་མི་རྣམས་ལ་རང་གི་འདོད་ཚུལ་ངོ་མ་བརྗོད་ཆོག་པ་དང༌། རང་ཉིད་ཀྱི་གནད་དོན་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཆོག་པའི་དབང་ཆ་སྤྲོད་དགོས་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད། ངོས་ནས་ཀྱང་རྒྱུན་པར་བོད་ཀྱི་མ་འོངས་པའི་མདུན་ལམ་གྱི་མཐའ་མའི་ཐག་གཅོད་བོད་མི་མང་རང་གིས་བྱེད་དགོས་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་ལྟར། དེ་འདྲའི་མང་མོས་འོས་བསྡུའི་གྲུབ་འབྲས་ལ་ངས་ཡོངས་སུ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱ་རྒྱུ་ཡིན།”

"བོད་རྒྱ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གི་འབྲེལ་བའི་གནས་སྟངས་དེ་མ་མཐའ་ནས་བརྗོད་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་ཚོའི་སྟབས་བདེའི་བརྗོད་ཚུལ་ལས་ཆེས་རྙོག་འཛིངས་ཆེ་བ་ཡོད། བོད་འདི་མི་ལོ་ཉིས་སྟོང་བརྒལ་བའི་རིང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཐ་དད་དུ་གནས་ཡོད་པའི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་འདི་ཁས་མི་ལེན་ཐབས་མེད་ཡིན། ལོ་རྒྱུས་ནི་ལོ་རྒྱུས་རང་ཡིན་པས་འདས་པའི་གནས་ཚུལ་སུས་ཀྱང་འགྱུར་བ་གཏོང་མི་ཐུབ། ལོ་རྒྱུས་ཐོག་བོད་ཀྱི་གནས་བབ་གང་འདྲ་ཡིན་མིན་ནི་ལོ་རྒྱུས་དང༌། ཁྲིམས་ལུགས་མཁས་པ་ཚོས་ཐག་གཅོད་བྱས་ན་ཡག་ཤོས་ཡིན། འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་གནས་སྟངས་གང་འདྲ་ཡིན་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར་ང་རང་གི་ངོས་ནས་མ་འོངས་པའི་གནས་སྟངས་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་གི་ཡོད།     

རྒྱ་ནག་མི་མང་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་མའོ་ཙེ་ཏུང་དང༌། ཀྲའུ་ཨན་ལེ། ཏེང་ཞའོ་ཕིང་དང༌། ཧུའུ་ཡའོ་པང་བར་གྱི་དབུ་ཁྲིད་རིམ་པས་ཡང་ཡང་བོད་ཀྱི་གནས་བབ་འདི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་དང༌། དམིགས་བསལ་གྱི་གནས་སྟངས་ཅན་ཞིག་ཡིན་པ་ཁས་ལེན་གནང་ཡོད་པའི་ར་སྤྲོད་གསལ་ཤོས་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༡་ལོར་བོད་རྒྱ་གཉིས་བར་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ལ་ལམ་ལུགས་གཉིས་ཀྱི་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་ཐེངས་དང་པོར་མཚོན་པར་བྱེད་པའི་གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་བཞག་པ་དེ་ཡིན། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་གྲོས་མཐུན་དེ་འདྲ་རྒྱ་ནག་མི་མང་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཞིང་ཆེན་དང༌། ཆ་ཤས་གཞན་གང་དང་ཡང་བཞག་མྱོང་མེད་་་”

༢༠༠༢་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

“མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་ཡིན་ཕྱིན་ཕན་ཚུན་བསམ་བློ་དང༌། ཁེ་ཕན་མི་མཐུན་པའི་དཀའ་ངལ་ཡོང་རྒྱུ་ངེས་པ་ཡིན། འོན་ཀྱང་དེང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ལ་ང་རང་ཚོ་ཚང་མ་འཛམ་གླིང་ཆུང་ངུ་འདིའི་ཐོག་ཕན་ཚུན་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་གྱིས་མཉམ་དུ་གནས་དགོས་པ་ཡིན། དེས་ན་མི་སྒེར་དང༌། སྤྱི་ཚོགས། རྒྱལ་ཁབ་བཅས་ཕན་ཚུན་བར་བསམ་བློ་དང༌། ཁེ་ཕན་མི་མཐུན་པའི་དཀའ་རྙོག་ཡོད་པ་རྣམས་སེལ་བའི་ཐབས་ལམ་ཡག་ཤོས་ནི་མཐུན་སྒྲིལ་དང༌། རྣམ་དཔྱོད་ལྡན་པའི་བསམ་བློས་ཀུན་ནས་བསླངས་ཏེ་ཞི་འགྲིགས་ཡོང་བའི་གྲོས་མོལ་བྱ་རྒྱུ་འདི་ཡིན། དེར་བརྟེན་ང་ཚོས་ཉམས་ཞིབ་གཏིང་ཟབ་བྱས་ཏེ་འཚེ་བ་མེད་པའི་སྒོ་ནས་རྩོད་རྙོག་རྣམས་སེལ་རྒྱུའི་ལམ་སྲོལ་གསར་གཏོད་ཀྱིས་དར་སྤེལ་ཤུགས་ཆེ་གཏོང་དགོས་པར་མ་ཟད། དེའི་ཆེད་དུ་འགྲོ་གྲོན་ཡང་རྒྱལ་སྲུང་དམག་དཔུང་གི་འགྲོ་གྲོན་དང་མཚུངས་པ་ཞིག་གཏོང་དགོས།”

“བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་ངོས་ཀྱི་ལངས་ཕྱོགས་ནི་གསལ་པོ་ཡིན། ངོས་ནས་ལན་མང་བརྗོད་ཟིན་པ་ལྟར། བོད་རང་བཙན་རྩོད་ཀྱི་མེད། བོད་ལ་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་ཁ་ཡོད་ལག་ཡོད་ཅིག་དགོས་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད། དེ་ཡང་བོད་མི་མང་ལ་རང་ཉིད་གོང་འཕེལ་ཡོང་བའི་ཆེད་དུ་རང་གི་སྤྱི་ཚོགས་དཔལ་ཡོན་དང༌། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་དང༌། རིག་གཞུང༌། སྐད་ཡིག འཚོ་བའི་གོམས་སྲོལ་བཅས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་ཆོག་པ་ཞིག་དགོས་རྒྱུ་དེ་ཡིན། དེ་ལྟར་ཡོང་བ་བྱེད་པ་ལ་མེད་དུ་མི་རུང་བའི་ཆ་རྐྱེན་ནི། བོད་མི་མང་ལ་ནང་གི་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་བྱེད་ཆོག་པ་དང༌། རང་དབང་གི་སྒོ་ནས་རང་གི་སྤྱི་ཚོགས་དང༌། དཔལ་འབྱོར། རིག་གཞུང་བཅས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་ཆོག་པའི་ཐོབ་ཐང་ངེས་པར་དགོས་པ་ཡིན།”

༢༠༠༣་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

"མ་འོངས་པའི་བོད་འདི་ཆོས་ལུགས་རིས་མེད་དང༌། མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་ཅན་ཞིག་དགོས་པར་ངོས་ནས་རྒྱུན་ཏུ་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དེར་བརྟེན་ང་ཚོའི་འཐབ་རྩོད་འདི་བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་རྙིང་པའི་ལམ་སྲོལ་བསྐྱར་གསོ་བྱ་རྒྱུའི་དམིགས་ཡུལ་རེད་ཅེས་སྐྱོན་འཛུགས་བྱེད་པ་ནི་མངོན་སུམ་ལ་བསྙོན་པ་རེད། བོད་ནང་དང༌། དེ་བཞིན་བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོད་པའི་བོད་མིའི་ཁྲོད་དུ་བོད་ཀྱི་ལམ་ལུགས་རྙིང་པ་དུས་ཚོད་ལས་ཡོལ་ཟིན་པས། དེ་དག་བསྐྱར་གསོ་བྱ་འདུན་སུ་ལའང་མེད་ཅིང༌། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་ང་ཚོ་ཐོག་མར་བཙན་བྱོལ་དུ་སླེབས་མ་ཐག་པ་ནས་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་འདི་མང་གཙོ་ཅན་དུ་འགྱུར་འགོ་བཙུགས་པ་ནས་བཟུང༌། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ལོར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་མི་མང་ནས་ཐད་ཀར་འོས་འདེམས་བྱས་པའི་བར་མང་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་མཐར་སོན་པ་བྱུང་ཡོད། སླད་མར་ཡང་ང་ཚོས་བོད་མི་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་མང་གཙོའི་ལམ་སྲོལ་གྱི་བསམ་བློ་གོང་འཕེལ་གཏོང་རྒྱུར་མུ་མཐུད་ལས་འགུལ་ཤུགས་ཆེ་སྤེལ་རྒྱུ་ཡིན།”

༢༠༠༤་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

"བར་ལམ་ནས་རྒྱ་གར་དང༌། རྒྱ་ནག་གཉིས་བར་གྱི་འབྲེལ་བ་གོང་འཕེལ་འགྲོ་བ་འདི་ཡང་ངོས་ཀྱི་བློ་སྟོབས་གོང་དུ་འཕེལ་བའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་ཡིན། འཛམ་གླིང་ཐོག་གི་མི་འབོར་ཆེ་ཤོས་ཡིན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱི་བར་ལ་བསམ་ཤེས་དང༌། གོ་རྟོགས་ལྡན་པའི་འབྲེལ་ལམ་བཟང་པོ་ཞིག་དགོས་རྒྱུ་འདི་ནི་འཛམ་གླིང་སྤྱི་དང༌། བྱེ་བྲག་ཤར་གླིང་ཨེ་ཤ་ཡའི་ཞི་བདེ་བརྟན་ལྷིང་ལ་དགོས་གལ་ཆེན་པོ་ཡོད་པར་ངོས་ནས་རྒྱུན་དུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། རྒྱ་གར་དང༌། རྒྱ་ནག་གཉིས་བར་གྱི་འབྲེལ་བ་བཟང་དུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ན། དེས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་བཟང་པོ་ཞིག་བསྐྲུན་ཏེ་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཡང་ཞི་བའི་སྒོ་ནས་ཐག་གཅོད་ཡོང་བར་ཕན་ཐོགས་ཡོང་རྒྱུ་ཡིན། རྒྱ་གར་གཞུང་གི་ངོས་ནས་བོད་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་འདི་ཞི་བའི་སྒོ་ནས་ཐག་གཅོད་ཡོང་རྒྱུར་ཕན་ནུས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་ལེགས་སྐྱེས་འབུལ་ཐུབ་རྒྱུ་དང༌། དེ་ལྟར་འགན་ཁུར་བཞེས་དགོས་ངེས་ཡིན་པར་ངས་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།     

ངོས་ཀྱི་"དབུ་མའི་ཐབས་ལམ"འདི་རྒྱ་གར་གྱིས་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་དང་མཐུན་པ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་གནང་འོས་པ་ཡིན། གང་ཡིན་ཞེ་ན། འདིས་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞིའི་ནང་གནས་པའི་ཐོག་ནས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་སེལ་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པས་ཡིན། བྱེད་ཐབས་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་ཐུབ་པ་ཞིག་བྱུང་ན༑ རྒྱ་གར་དང༌། རྒྱ་ནག་བར་ཡོད་པའི་རྩོད་གཞི་མང་པོ་ཞིག་རང་བཞིན་སེལ་ཐུབ་པ་ཡོང་རྒྱུ་ཡིན།”

༢༠༠༥་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

"བོད་ཀྱི་ལས་དོན་ཐད་ངོས་རང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ནི་རང་ཉིད་སྒེར་གྱི་ཆབ་སྲིད་གོ་གནས་དང༌། ཐོབ་ཐང་རྩོད་རྒྱུའམ། ཡང་ན་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ཆེད་མིན་པ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༢ ལོར་གཞུང་འབྲེལ་གསལ་བསྒྲགས་ཀྱིས་གསལ་པོ་བཟོས་ཡོད། དེ་ཡང་ནམ་ཞིག་ང་ཚོར་རང་དབང་གང་འཚམས་བྱུང་སྟེ་བོད་དུ་ལོག་རྒྱུ་བྱུང་བའི་གནས་སྐབས་སུ་ངོས་ནས་གཞུང་གི་ལས་གནས་གང་རུང་ངམ། ཡང་ན་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གོ་གནས་གཞན་གང་ཡང་འཛིན་རྒྱུ་མིན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ད་ལྟའི་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་འདི་ཡང་ཕྱིར་བསྡུ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་དང༌། བོད་ཀྱི་རྩ་བའི་འགན་འཁུར་བོད་ནང་ལས་ཀ་བྱེད་མུས་རྣམས་ནས་རྐང་འགན་བླང་དགོས་པ་གསལ་པོར་བརྗོད་ཡོད།”

༢༠༠༦་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

"རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཁོངས་སུ་ཡོད་པའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ལྔ་བཅུ་ང་ལྔའི་ནང་མི་འབོར་མང་གྲས་སུ་ཚུད་པའི་བོད་རིགས་རྣམས་ནི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་གཞན་དང་མི་འདྲ་བའི་ས་བབས་དང༌། ལོ་རྒྱུས། སྐད་ཡིག རིག་གཞུང༌། ཆོས་དང་ཡུལ་གོམས་གཤིས་ལུགས་བཅས་གང་གི་ཆ་ནས་ཆེས་ཁྱད་པར་བ་ཞིག་ཡིན་པ་འཛམ་གླིང་ཚང་མས་མཐུན་སྣང་དུ་གྲུབ་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འདས་པའི་མཐོ་རིམ་གྱི་དབུ་འཁྲིད་མང་པོས་ངོས་འཛིན་གསལ་པོ་གནང་ཡོད། ངོས་ཀྱི་རེ་འདུན་ནི་བོད་རིགས་སྤྱི་བོ་གནམ་བསྟན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་རང་ཁྱིམ་རང་བདག་དང༌། རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་གི་གནས་བབ་མིང་དོན་མཚུངས་པ་ཞིག་ཡོང་དགོས་པ་དེ་གཅིག་པུ་ཡིན། རེ་འདུན་དེ་ནི་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་ནང་ཆ་རྐྱེན་ཡོད་པ་དང༌། བསྒྲུབ་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། ཁྲིམས་དང་མཐུན་པ། འོས་ཤིང་འཚམས་པ། རྒྱུ་མཚན་དང་ལྡན་པ༑ གཞིས་བྱེས་བོད་མིའི་མངོན་འདོད་དང་མཐུན་པ་ཞིག་ཡིན།”

༢༠༠༧་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

“བོད་རིགས་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་མི་རིགས་ཀྱི་ལ་ཞེན་མ་དོར་བར་བོད་མིའི་དོན་དམ་གྱི་ཁེ་ཕན་བསྒྲུབ་ཆེད་འབད་རྩོལ་རྒྱུན་འཁྱོང་བྱེད་མཁན་གྱི་བོད་རིགས་ཏང་མི་དང༌། འགོ་ཁྲིད་ལས་བྱེད། ལག་རྩལ་ཆེད་ལས་པ་སོགས་ཚང་མར་དམིགས་བསལ་གྱི་འཚམས་འདྲི་དང༌། ཁྱེད་ཚོས་སྙིང་སྟོབས་ཆེན་པོས་རང་གི་མི་རིགས་ཀྱི་ཞབས་འདེགས་གང་ཐུབ་སྒྲུབ་པ་ལ་སྙིང་ནས་ཡི་རངས་བསྔགས་བརྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དེ་མཚུངས་གཞིས་བཞུགས་བོད་མི་མང་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས་དཀའ་ཉེན་འཛེམས་མེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང༌། རིག་གཞུང༌། སྐད་ཡིག་བཅས་པ་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་དང༌། བོད་མིའི་མངོན་འདོད་བསྒྲུབ་ཆེད་ལྷག་བསམ་དང་སྙིང་སྟོབས་རྒྱུན་སྐྱོང་བྱེད་ཐུབ་པ་འདིར་ཡི་རངས་བསྔགས་བརྗོད་དང༌། སླད་ཀྱང་ཞུམ་པ་དང་ལེ་ལོ། རྣམ་གཡེང་གི་དབང་དུ་མི་གཏོང་བར་ཧུར་བསྐྱེད་ཡོང་བའི་རེ་བ་དང་ཡིད་ཆེས་ཡོད། གཞིས་བྱེས་བོད་རིགས་ཚང་མས་བློ་རྩེ་གཅིག་སྒྲིལ་ཐོག་མི་རིགས་འདྲ་མཉམ་དང༌། མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་གྱི་ལམ་ནས་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་འདུན་ལམ་བརྟན་པོ་ཞིག་བསྐྲུན་ཐུབ་པའི་བསྐུལ་འདེགས་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན”

༢༠༠༨་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

"རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་བློ་འཚབ་བྱེད་ཡུལ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ནི་བོད་ཀྱི་ཁྲིམས་མཐུན་བདག་དབང་གི་གནས་བབ་དེ་ཡིན་ཞིང༌། དེ་རྩོད་མེད་ཁྲིམས་མཐུན་ཡོང་ཐབས་གཙོ་བོ་ནི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་རིགས་མི་མང་རྣམས་འདོད་བློ་ཁེངས་ཤིང་ཡིད་ཆེས་རྙེད་པའི་སྲིད་བྱུས་ཤིག་བཟུང་དགོས་པ་དེ་ཡིན། དེ་འདྲའི་ལམ་ནས་གཉིས་མོས་ཀྱི་འགྲིགས་ཆགས་ཤིག་བྱུང་ན་ངའི་ངོས་ནས་བོད་མིའི་མོས་མཐུན་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་འབད་བརྩོན་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པ་ལན་མང་བརྗོད་ཡོད།”

“བོད་རིགས་གནས་ཡུལ་རྣམས་སུ་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་དང༌། རང་སྐྱོང་ཁུལ། རང་སྐྱོང་རྫོང་སོགས་ཀྱི་མིང་བཏགས་ཡོད་ཀྱང༌། དེ་དག་ནི་རང་སྐྱོང་གི་མིང་ཚིག་སྟོང་པ་ལས། རང་སྐྱོང་གི་དོན་སྙིང་ཅི་ཡང་མེད་པར་ས་གནས་ལ་རྒྱ་རིགས་ཀྱིས་ཁུལ་དེའི་གནས་ཚུལ་མི་ཤེས་ཤིང༌། མའོ་ཙེ་ཏུང་གིས་གསུངས་པ་ལྟར་རྒྱ་རིགས་ཆེན་པོའི་རིང་ལུགས་འཛིན་ནས་དབང་འཛིན་བྱས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མི་རིགས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་ཆ་ཚང་བ་བསྒྲུབས་མ་ཐུབ་པ་དང༌། དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་མ་ཡིན་པར་བཅོས་མའི་རྣམ་འགྱུར་བཟོ་སྒྲིག་གི་སྲིད་བྱུས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་སྨོས་ཅི། རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཆིག་བསྒྲིལ་དང་བརྟན་ལྷིང་ལ་གནོད་སྐྱོན་ཆེན་པོ་ཡོང་གི་ཡོད་པས། ཏེང་ཞའོ་ཕིང་གིས་གསུངས་པ་བཞིན་དོན་དམ་གྱི་དངོས་ཐོག་བདེན་འཚོལ་དགོས་གལ་ཆེ།    ངོས་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་བོད་མིའི་བདེ་སྡུག་གི་གནས་ཚུལ་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་པར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་མི་འདོད་པའི་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུགས་ཆེ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང༌། བོད་རྒྱ་གཉིས་སྨན་གྱི་ཐག་གཅོད་ཅིག་མ་བྱུང་བར་ངོས་ལ་ལོ་རྒྱུས་དང་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་འོས་འགན་ཡོད་སྟབས་བོད་མི་མང་གི་མགྲིན་ཚབ་པ་རང་དབང་ཅན་ཞིག་མུ་མཐུད་བྱེད་རྒྱུ་མཚམས་འཇོག་བྱེད་ཐབས་མེད། གཞི་རྩའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་མང་ཚོགས་ཀྱིས་འོས་བསྡུའི་ལམ་ནས་འདེམས་སྲོལ་འགོ་ཚུགས་ཟིན་པ་ལྟར། ངོས་རང་ཕྱེད་རྒས་ཡོལ་གྱི་གནས་བབས་སུ་ཡོད་པ་ཀུན་གྱིས་ཤེས་གསལ་ཡིན།”

༢༠༠༩་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

"དེ་རིང་གི་ཉིན་མོ་འདི་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་རྒྱ་དམར་གྱི་བཙན་གནོན་ལ་མ་བཟོད་པར་བོད་མིས་ཞི་བའི་ངོ་རྒོལ་བྱས་ནས་ལོ་ལྔ་བཅུ་ཧྲིལ་པོ་འཁོར་བའི་དུས་ཚིགས་ཡིན་པ་དང༌། སྔ་ལོའི་གསུམ་བཅུའི་རྗེས་ཆོལ་གསུམ་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཡོངས་ཁྱབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཞི་རྒོལ་བྱེད་མཁན་ཕལ་མོ་ཆེ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ རྗེས་སུ་སྐྱེས་འཚར་བྱུང་བའི་ན་གཞོན། རང་དབང་བོད་ཀྱི་གནས་བབ་མྱོང་ཚོར་མེད་མཁན་ཡིན་ནའང༌། བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ཐོག་ལྷག་བསམ་འགྱུར་མེད་མི་རབས་ནས་མི་རབས་རྒྱུན་གནས་ཡོད་པ་ནི་སྤོབས་པ་སྐྱེ་གཞི་དང༌། རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་བོད་དོན་ལ་དོ་སྣང་ཡོད་མཁན་ཚོར་སྙིང་སྟོབས་འཕེལ་རྐྱེན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད། སྐབས་དེར་རྐྱེན་ལམ་དུ་སོང་བ་དང༌། སྡུག་སྦྱོང་མནར་གཅོད་མྱོང་མཁན་རྣམས་ཀྱིས་མཚོན་ད་བར་བསྟན་སྲིད་ཀྱི་དོན་དུ་ལུས་སྲོག་ཤོར་མཁན་དང༌། སྡུག་སྦྱོང་མྱོང་མཁན་ཚང་མར་རྗེས་དྲན་དང་མཆོག་གསུམ་གསོལ་འདེབས་བྱེད་དགོས”

"ངོས་ནས་རྒྱ་རིགས་སྤུན་ཟླ་རྣམས་ལ་འབོད་སྐུལ་སྔ་རྗེས་བྱས་པ་ལྟར་ད་རེས་སླར་ཡང་རྒྱ་རིགས་སྤུན་ཟླ་ཡོངས་ལ་བོད་དང་བོད་མིའི་སྐོར་རྒྱ་གཞུང་གི་འཁྱོག་བཤད་དྲིལ་བསྒྲགས་ཁོ་ནར་ཚད་འཛིན་མི་བྱེད་པར་གཟུ་བོའི་བློས་གནས་ཚུལ་ངོ་མ་ཇི་ཡིན་བརྟག་དཔྱད་གནང་སྟེ་མི་རིགས་ཁ་བྲལ་འགོག་ཐབས་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་བསྐྱར་ནན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཅིང༌། བོད་མི་ཚང་མས་ཀྱང་རྒྱ་རིགས་རྣམས་དང་མཛའ་འབྲེལ་གོང་མཐོར་སྤེལ་ཐབས་རྒྱུན་ལྡན་བྱེད་དགོས།ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་ནས་ལོ་ལྔ་བཅུ་སོང་བའི་དུས་ཡུན་ལ་ཕྱི་བལྟས་བྱེད་སྐབས་བཟང་ངན་གྱི་གནས་ཚུལ་མང་པོ་ཞིག་བྱུང་ཡང༌། མདོ་དོན་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་རྩ་བརླག་ཏུ་མ་སོང་བར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་སྔར་ལྷག་དོ་སྣང་ཆེ་བའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་ཏུ་བསྡད་ཡོད་པ་ནི་གྲུབ་འབྲས་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་དང༌། གནས་བབ་འདིའི་ཐོག་ནས་བདེན་པ་དང༌། འཚེ་བ་མེད་པའི་ཐབས་ལམ་བརྒྱུད་འབད་བརྩོན་མུ་མཐུད་བྱེད་ན་རིང་མིན་བདེན་མཐའ་གསལ་རྒྱུར་ཐེ་ཚོམ་མེད། 

གཞུང་མང་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་ནས་ལོ་ལྔ་བཅུ་འཁོར་བའི་སྐབས་འདིར་བོད་མིའི་གནས་ཡུལ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་བཀྲིན་རྗེས་དྲན་དང་འབྲེལ་ཡུལ་ཁྲིམས་ལ་བསྲུང་བརྩི་དང༌། བཙན་བྱོལ་བོད་མི་རྣམས་གནས་ཡུལ་ས་གནས་ཁག་གི་ཡུལ་ལུང་དེ་དང་དེའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཞབས་འདེགས་གང་ནུས་སྒྲུབ་ཐབས་བྱེད་དགོས། དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་སྒྲུབ་ཐབས་དང༌། ཆོས་རིག་འཛིན་སྐྱོང་གི་ལས་དོན་ཐོག་འདས་པའི་བྱུང་བ་ལས་ཉམས་མྱོང་བླངས་ཏེ་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་འཆར་སྣང་དང།བྱེད་ཕྱོགས་གོ་སྒྲིག་བྱེད་དགོས། 

ངོས་ནས་རྒྱུན་དུ་རེ་བ་བཟང་ས་དང༌། གྲ་སྒྲིག་སྡུག་ས་ནས་བྱེད་དགོས་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད་པ་ལྟར། ད་ཆ་རྒྱ་ནག་ནང་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་གནས་བབ་གང་ནས་གཞིགས་རུང་བོད་དོན་བདེན་མཐའ་གསལ་ལ་ཉེ་བའི་རེ་བ་བརྒྱབ་ཆོག་པ་ཞིག་ཡིན་ནའང༌། ཅི་སྟེ་ད་དུང་ང་ཚོའི་འཐབ་རྩོད་དུས་ཡུན་རིང་པོའི་བར་གནས་དགོས་བྱུང་ཚེ་དེའི་གྲ་སྒྲིག་ཀྱང་ཚགས་ཚུད་ངེས་པར་དུ་བྱེད་དགོས། དེའི་ཆེད་བོད་ཕྱི་ནང་ཡོངས་ནས་གཙོ་བོ་ཤེས་ཡོན་སློབ་སྦྱོང་དང༌། ཁྱད་མཁས་མི་སྣ་གསོ་སྐྱོང༌། མང་ཚོགས་ལ་ཁོར་ཡུག་དང༌། འཕྲོད་བསྟེན། འཚེ་བ་མེད་པའི་ཐབས་ལམ་གྱི་གོ་རྟོགས་དང་ལག་ལེན་གོང་མཐོར་སྤེལ་དགོས།།”

༢༠༡༠་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་དུ།

“འདས་པའི་ལོ་བཅུ་ཕྲག་དུ་མའི་རིང་དཀའ་ངལ་འགལ་རྐྱེན་ཇི་ཙམ་ཞིག་བྱུང་ཡང་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་དང༌། ཆོད་སེམས། ཡ་རབས་བཟང་པོའི་གཤིས་ལུགས་སོགས་བོད་ཀྱི་ཐུན་མིན་ངོ་བོ་རྒྱུན་འཛིན་བྱེད་ཐུབ་པ་མ་ཟད། གཞོན་སྐྱེས་མི་རབས་གསར་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བོད་མིའི་བདེན་དོན་འཐབ་རྩོད་རྒྱུན་འཛིན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་འདི་ནི་ཆེས་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་ཡིན། བཙན་གནོན་འཇིགས་སྣང་འོག་གནས་པའི་གཞིས་ལུས་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་དང་ལྷག་བསམ་ལ་དམིགས་བསལ་ཡི་རངས་བསྔགས་བརྗོད་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན།”

"ནང་ཆོས་གཞི་རྩར་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་ནི་བོད་མི་ཙམ་དུ་མ་ཟད་རྒྱ་ནག་གིས་མཚོན་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་སྤྱི་ལའང་ཞབས་འདེགས་སྒྲུབ་ཐུབ་པའི་ནུས་པ་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན། དེར་བརྟེན་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ཡོངས་ནས་དངོས་པོ་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ཕྱིའི་ཡར་རྒྱས་ཁོ་ནར་མགོ་བོ་མི་འཁོར་བར་ནང་རང་རེའི་སྲོལ་རྒྱུན་དང་དེང་རབས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་གཉིས་ལྡན་ཞིག་ཡོང་བར་བོད་མི་སྤྱི་དང༌། ལྷག་པར་ན་གཞོན་རྣམས་ཀྱིས་སློབ་སྦྱོང་ལ་འབད་བརྩོན་ལྷོད་མེད་ཀྱིས་ཁྱད་ལས་པ་དང༌། རིགས་གཅིག་རྐང་འཛིན་པ་གང་མང་ཐོན་ཐབས་བྱེད་གལ། མི་རིགས་སྤྱི་དང༌། ལྷག་པར་བོད་རིགས་ནང་ཁུལ་དམ་གཙང་ཆིག་བསྒྲིལ་དགོས་པ་གནད་ཀྱི་དོན་པོར་སོང་བས་དོན་ཆུང་རིགས་ལ་རྩོད་འཁྲུག་མི་བྱེད་པར་ཕན་ཚུན་བཟོད་བསྲན་བསམ་ཤེས་ཀྱིས་མཛའ་མཐུན་ལ་རྒྱ་དམ་ཟབ་ཏུ་གནས་གལ་ཆེ་བའི་སྐུལ་མ་ནན་ཏན་བྱ་རྒྱུ་ཡིན།”

"དགའ་སྤོབས་བྱེད་འོས་པ་ཞིག་ལ་གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་དང་བོད་མིའི་དྲང་བདེན་གྱི་ལངས་ཕྱོགས་ལ་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་གྱིས་མཚོན་པའི་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོའི་ཆོས་སྲིད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་དང༌། སྤྱི་ཚོགས་ཚོགས་པ་ཁག མང་ཚོགས། ལྷག་པར་རྒྱ་རིགས་ཤེས་ཡོན་ཅན་ཚོའི་ཁྲོད་ནས་མོས་མཐུན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེ་བྱེད་མཁན་ལོ་རེ་བཞིན་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། དེའི་ཐོག་ནས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་འདི་བོད་རྒྱ་མི་རིགས་གཉིས་ཀྱི་འཁོན་རྩོད་ཅིག་མིན་པར། རྒྱའི་དམར་པོའི་དབང་འཛིན་པའི་གཡོན་ཐལ་ལམ་ཕྱོགས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ལས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་པའི་བདེན་དོན་ར་འཕྲོད་ཡོང་བཞིན་ཡོད། ཕྱི་ལོ་༢༠༠༨ ལོར་བོད་ནང་ཞི་རྒོལ་བྱུང་བ་ནས་བཟུང་རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་ནང་དུ་གནས་པའི་ཤེས་ཡོན་ཅན་མང་པོ་ཞིག་གིས་བོད་དོན་སྐོར་དྲང་བདེན་གྱི་རྩོམ་ཡིག་བརྒྱད་བརྒྱ་བརྒལ་བ་ཞིག་བྲིས་ཡོད། ངོས་རང་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ཏུ་སྐྱོད་སྐབས་རྒྱ་རིགས་སྤྱི་དང༌། ལྷག་པར་སློབ་ཕྲུག་དང་ཤེས་ཡོན་ཅན་མང་པོ་ངོ་ཐུག་སྐབས་ཤ་ཚའི་གདུང་སེམས་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེ་ཡོང་གི་འདུག བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོག་འདི་མཐར་ཐུག་མང་ཚོགས་ལ་བརྟེན་ནས་སེལ་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས་ངོས་ནས་རྒྱུན་པར་རྒྱ་རིགས་མང་ཚོགས་ལ་འབྲེལ་ལམ་གྱིས་ཕན་ཚུན་གོ་རྟོགས་སྤེལ་ཐབས་བྱེད་བཞིན་ཡོད། དེ་ལུགས་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ཡོངས་ནས་ཀྱང་རྒྱ་རིགས་མང་ཚོགས་ལ་མཛའ་བརྩེའི་འབྲེལ་ལམ་དང༌། བོད་ཀྱི་དངོས་ཡོད་བདེན་དོན་དང་ད་ལྟའི་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་འབད་བརྩོན་མུ་མཐུད་བྱེད་གལ།”

 

༢༠༡༡་ལོའི་གསུང་འཕྲིན་ཆ་ཚང་།

༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་རྒྱ་དམར་གྱི་བཙན་གནོན་ལ་བོད་མི་མང་གིས་ཞི་རྒོལ་བྱས་ནས་ལོ་ལྔ་བཅུ་ང་གཉིས་འཁོར་བ་དང༌། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཡོངས་སུ་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་གྱེན་ལངས་བྱས་ནས་ལོ་གསུམ་འཁོར་བ་བཅས་ཀྱི་དུས་ཚིགས་ཁྱད་པར་ཅན་འདིར་བོད་མི་རིགས་དང་རྒྱལ་བསྟན་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དོན་དུ་ལུས་སྲོག་དོར་བའི་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་རྣམས་ལ་རྗེས་དྲན་བསྔོ་སྨོན་དང༌། ད་ལྟའང་བཙན་འོག་ཏུ་སྡུག་སྦྱོང་མནར་གཅོད་མྱོང་བཞིན་པ་རྣམས་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཀྱི་འཚམས་འདྲི་སེམས་གསོ་ཡོད། དེ་བཞིན་བོད་རིགས་འདས་གསོན་རྣམས་ཀྱིས་མཚོན་སྐྱེ་འགྲོ་ཡོངས་ལ་འཕྲལ་ཡུན་ཀུན་ཏུ་དགེ་བའི་སྨོན་འདུན་ཤུགས་དྲག་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན།མི་ལོ་དྲུག་ཅུ་བརྒལ་བའི་རིང་རང་དབང་བྲལ་ཞིང་བཙན་གནོན་སྡུག་སྦྱོང་དང་འཇིགས་སྣང་རྒྱུན་ཆད་མེད་པའི་འོག་གནས་པའི་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང༌། ཡ་རབས་བཟང་པོའི་གོམས་གཤིས་སོགས་བོད་མིའི་ཐུན་མིན་ངོ་བོ་ཉམས་མེད་རྒྱུན་འཛིན་བྱས་པར་མ་ཟད། གཞོན་སྐྱེས་མི་རབས་གསར་པ་གནའ་བོའི་རང་དབང་བོད་ཀྱི་གནས་བབ་རྒྱུས་མངའ་མེད་པ་ཚོས་ཀྱང་སྙིང་སྟོབས་དང་ལྷག་བསམ་ཞུམ་པ་མེད་པའི་སྒོ་ནས་བོད་མིའི་བདེན་དོན་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་རྒྱུན་འཛིན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་ནི་ངོ་མཚར་བསྔགས་འོས་ཀྱི་གནས་དང༌། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་གཟི་བརྗིད་དང་རླབས་ཆེན་གྱི་བྱས་རྗེས་བཅས་ཡིན་པས་ལེགས་སོའི་དབུགས་དབྱུང་ཡོད།

དོན་དངོས་ཐོག་ས་ཡི་གོ་ལ་འདི་ནི་དེའི་སྟེང་དུ་གནས་པའི་མང་ཚོགས་ལ་དབང་བ་དང༌། རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱང་དེའི་ཡུལ་མི་དུང་ཕྱུར་བཅུ་གསུམ་ལ་དབང་བ་ཡིན་པས་ཡུལ་གྱི་བདག་པོ་མང་ཚོགས་ལ་ཆབ་སྲིད་དང་དཔལ་འབྱོར། སྤྱི་ཚོགས་བཅས་ཀྱི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་རྣམས་ཤེས་རྟོགས་བྱེད་པའི་ཐོབ་ཐང་ཡོད། མང་ཚོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཤེས་ན་དེ་དག་ལ་ལེགས་ཉེས་འབྱེད་པའི་རྣམ་དཔྱོད་ཡོད་པར་ཡིད་ཆེས་ཡོད། དེར་བརྟེན་མང་ཚོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཇི་བཞིན་ཤེས་རྟོགས་ཡོང་རྒྱུ་བཀག་འགོག་བྱེད་པ་ནི་འགྲོ་བ་མིའི་སྤྱོད་ཚུལ་དང་འགལ་བ་ཡིན། ལྷག་པར་རྒྱ་ནག་གི་དབང་འཛིན་པ་ཚོས་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ལྟ་གྲུབ་དང་སྲིད་བྱུས། ལས་རིམ་བཅས་གང་ཞིག་ཡིན་ཡང་ཡང་དག་པ་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དེ་ལྟར་ཡིན་ན་ཡང་དག་པའི་གནས་ཚུལ་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ཤེས་སུ་འཇུག་དགོས་པ་ལས་སྦ་གསང་བྱེད་དགོས་དོན་མེད།དཔལ་འབྱོར་དང་དམག་ཤུགས་སོགས་འཛམ་གླིང་འདིའི་ཐོག་སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ངོ་བོ་འབུར་དུ་འཐོན་བཞིན་པའི་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དབང་འཛིན་པ་ཚོས་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་ལས་དོན་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ཡང་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་བྱ་རྒྱུ་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ་ཡིན། 

ལྷག་པར་འཛམ་གླིང་གི་མི་འབོར་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་རྒྱ་ནག་ལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་འགྲོ་བ་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཞབས་འདེགས་དང་མཐུན་འགྱུར་བསྒྲུབ་རྒྱུའི་ནུས་པ་རླབས་ཆེན་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ཚུལ་བཞིན་བེད་སྤྱོད་ཡོང་བ་བྱེད་པ་ལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཡིད་ཆེས་དང་གུས་བརྩི་ཐོབ་པ་དགོས། དེ་ནི་ངོ་ལྐོག་མེད་པ་དང༌། དྲང་བདེན། ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་བཅས་མེད་ན་ཡོང་མི་ཐུབ་པས་དེ་དག་སྒྲུབ་ཐབས་བྱེད་དགོས། འཛིན་སྐྱོང་གི་ལས་དོན་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་བྱུང་ན་ལྐོག་ཟ་རུལ་སུངས་དང་ཉེ་དགའ་ཕྱོགས་ལྷུང་གི་བྱ་ངན་འགོག་ཐུབ། ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་ཡོང་ཆེད་མི་རྣམས་ལ་སྨྲ་བརྗོད་དང་གསར་འཕྲིན་གྱི་རང་དབང་དགོས་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་གནད་ཆེན་པོ་ཡིན། 

རྒྱ་ནག་གི་དཔལ་འབྱོར་ཡར་རྒྱས་དང་རྨང་གཞིའི་འཛུགས་སྐྲུན་གང་འཚམས་བྱས་ཡོད་པ་དེ་དག་བསྔགས་འོས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། དེ་དང་ཆབས་ཅིག་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལམ་སྲོལ་ཡང་རང་དབང་གུ་ཡངས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་བཅོས་བསྒྱུར་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན། འདས་པའི་ལོ་ཤས་ནས་རྒྱ་ནག་ནང་ཆབ་སྲིད་ཐད་གུ་ཡངས་ཀྱི་བཅོས་བསྒྱུར་དགོས་པའི་བསམ་ཚུལ་འདོན་མཁན་ལས་རིགས་ཁག་གི་མཁས་དབང་སོགས་གལ་ཆེའི་མི་སྣ་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་དང༌། ལྷག་པར་སྲིད་བློན་ཝུན་ཅཱ་པའོ་ཡིས་ཆབ་སྲིད་ལམ་ལུགས་བཅོས་བསྒྱུར་དགོས་པའི་དགོངས་ཚུལ་ཡང་ཡང་གསུངས་པ་བཅས་ནི་དོ་སྣང་བྱེད་འོས་པའི་གལ་ཆེའི་མངོན་རྟགས་ཤིག་ཡིན་པས་ཡི་རངས་བསྔགས་བརྗོད་ཡོད།

རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ནི་མི་རིགས་སྣ་མང་ལས་གྲུབ་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་ཅིང༌། སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་རྣམ་གྲངས་ཕྱུག་པོ་ཡོད། མི་རིགས་སོ་སོའི་རིག་གཞུང་དང་དེ་དག་གི་གཞི་རྟེན་སྐད་ཡིག་དང་བཅས་པ་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་དང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུ་ནི་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མི་རིགས་སྲིད་བྱུས་དང་མཐུན་པར་མ་ཟད། རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་ནང་དུའང་གསལ་པོ་འཁོད་ཡོད། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ནི་ནང་པའི་ཆོས་དང་ལྟ་གྲུབ། ཚན་རིག་བཅས་ཀྱི་རིག་གཞུང་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་སྲོལ་རྒྱུན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་མདོ་རྒྱུད་བསྟན་བཅོས་ཆ་ཚང་བཞུགས་པའི་སྐད་ཡིག་གཅིག་པུ་དེ་ཡིན། དེ་བཞིན་ཚད་མ་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་ཆ་ཚང་དང་དེའི་འཆད་ཉན་གྱི་རྒྱུན་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ནང་མ་གཏོགས་མེད། ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་དཔལ་ཡོན་ནི་འཇིག་རྟེན་སྐྱེ་འགྲོ་ཡོངས་ཀྱི་ཕན་བདེའི་གཞི་རྩ་ཡིན་པ་དེ་དག་སྲུང་སྐྱོབ་དང་དར་སྤེལ་བྱ་རྒྱུ་ལས་ལྡོག་སྟེ། དངོས་ཤུགས་ཅི་རིགས་ནས་དོ་ཕོག་དང་ཉམས་དམས་གཏོང་བ་ནི་མི་རྣམས་ཀྱི་ལེགས་ཉེས་འབྱེད་པའི་རྣམ་དཔྱོད་ཀྱི་བློ་མིག་ཆེད་གཉེར་གྱིས་མེད་པ་བཟོས་པ་ཞིག་ཡིན། དེས་ནམ་ཕུགས་རང་གཞན་ཡོངས་ལ་གནོད་པ་ཡོང་རྒྱུར་བརྟེན་ངེས་པར་མཚམས་འཇོག་བྱེད་དགོས།

རྒྱ་ནག་དབུས་གཞུང་གིས་བོད་ཀྱི་བརྟན་ལྷིང་དང་འཕེལ་རྒྱས་གཉིས་ནི་ཡུན་རིང་བདེ་འཁོད་ཀྱི་གཞི་རྩ་ཡིན་པ་ཡང་ཡང་བརྗོད་བཞིན་དུ་བོད་ས་ཡོངས་སུ་ད་ལྟའང་དམག་མི་ཁྱོན་ཆེ་འགྲེམས་འཇོག་གིས་དམ་དྲག་སྔར་ལས་ལྷག་པ་བྱས་ཏེ་བོད་མི་རྣམས་འཇིགས་སྣང་དང་དངངས་སྐྲག་འོག་སྡོད་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་འདི་བརྟན་ལྷིང་དང་འཕེལ་རྒྱས་ལ་གནོད་རྒྱུ་ལས་མེད་ཅིང༌། ལྷག་པར་ཉེ་བའི་ཆར་བོད་ནང་རྩོམ་པ་པོ་དང༌། སྙན་ངག་པ། རྩོམ་སྒྲིག་པ། སྒྱུ་རྩལ་བ། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་པ་སོགས་བོད་མི་དཔྱོད་ལྡན་མང་པོ་འཆར་གཞི་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་འཛིན་བཟུང་དང༌། བཀག་ཉར། ཁྲིམས་ཞིབ་ཚད་ལྡན་དང་དན་རྟགས་གསལ་པོ་མེད་པར་ “རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་དབང་མགོ་རྟིང་སློག་པའི་” ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཉེས་འཛུགས་བྱས་ཏེ་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཆད་བཅད་པ་འདི་དག་ནི་ཆེས་བློ་ཕམ་འབྱུང་གཞི་དང༌། དེ་བཞིན་ཤེས་ཡོན་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རང་དབང་དྲང་བདེན་གྱི་སྨྲ་བརྗོད་བཀག་ཆེད་གདུག་རྩུབ་ཆེ་བའི་དྲག་གནོན་གྱི་ཐབས་ལམ་ལག་བསྟར་བྱས་པ་དེས། བོད་ཀྱི་བརྟན་ལྷིང་དང་འཆམ་མཐུན་ལ་གནོད་ཚབས་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་བཟོ་བཞིན་ཡོད། 

དེ་མཚུངས་ཉེ་བའི་ཆར་རྒྱ་ནག་ནང་དུའང་ཡུལ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་བའི་ཁྲིམས་རྩོད་པ་དང༌། རང་དབང་གི་རྩོམ་པ་པོ་སོགས་ཤེས་ཡོན་ཅན་མང་པོ་འཛིན་བཟུང་དང༌། བཀག་ཉར། ཁྲིམས་ཆད་བཏང་བ་བཅས་ནི་ཆེས་བློ་ཕམ་གྱི་གནས་སུ་གྱུར། རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་རྣམས་ཀྱིས་གནས་ཚུལ་འདི་དག་ལ་བསྐྱར་ཞིབ་ནན་པོ་དང་འབྲེལ། སྲིད་དོན་གྱི་ཉེས་མིང་འོག་འཛིན་བཟུང་བཙོན་འཇུག་བྱས་པ་རྣམས་འཕྲལ་དུ་གློད་བཀྲོལ་ཡོང་བའི་འབོད་སྐུལ་ནན་པོ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན།དམིགས་བསལ་བོད་དོན་དཀའ་རྙོག་གི་གནད་དོན་ལ་མཚོན་ན། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་དོན་དཀའ་རྙོག་མེད་ཚུལ་དང༌། དཀའ་རྙོག་ནི་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྒེར་གྱི་གནད་དོན་ཡིན་ཚུལ་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད། 

དོན་དངོས་ཐོག་བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་ལུས་སེམས་གཉིས་ཀར་བཟོད་མི་ཐུབ་པའི་དཀའ་ངལ་ཡོད་པ་དང༌། གཞུང་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ལ་འདོད་བློ་མ་ཁེངས་པའི་གནས་ཚུལ་ཤུགས་ཆེ་ཡོད་པ་ནི་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་གང་ས་ནས་ཡོང་བའི་སྐྱ་སེར་ཕོ་མོ་རྒན་གཞོན་དབྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། ལས་རིགས་དང་འཚོ་ཐབས་གྲལ་རིམ་འདྲ་མིན་བཅས་ཀྱི་མི་ཚང་མས་གཅིག་གྱུར་གྱིས་མྱོང་ཚོར་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད་ཅིང༌། དེ་ལྟར་བརྗོད་མཁན་གྱི་ཁོངས་སུ་རྒྱ་རིགས་དང་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་པ་སོགས་ཀྱང་ཡོད།བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་ཡིད་ཆེས་བློས་འགེལ་མ་ཐུབ་པར་དོགས་ཟོན་ཆེན་པོས་ཡུལ་མི་ཚང་མའི་བྱ་སྤྱོད་ལ་ཞིབ་འཇུག་དོ་དམ་ནན་པོ་བྱེད་པ་དེ་ནས་བོད་ནང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་གསལ་པོར་མཚོན་ཡོད། 

དེ་སྔོན་ངོས་ནས་ལན་མང་བརྗོད་མྱོང་བ་ལྟར་གལ་ཏེ་བོད་མི་རྣམས་ལ་དཀའ་ངལ་མེད་པར་བདེ་སྐྱིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞིག་ཡོད་ན། དེ་དག་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་དང༌། ཕྱི་སྡོད་བོད་མི་ཡོངས་བཅས་ལ་གསལ་སྟོན་བྱེད་དགོས་པ་ཡིན། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བདེན་དོན་འཚོལ་བའི་ལྟ་སྐོར་ཚོ་ཁག་དེ་སྔོན་ལོ་རབས་བདུན་ཅུ་པ་དང་བརྒྱད་ཅུ་པའི་ནང་བསྐྱོད་པ་ལྟར་དང༌། ཕྱོགས་མཚུངས་རྒྱལ་སྤྱིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་དང༌། གསར་འགོད་པ། ཉམས་ཞིབ་པ་སོགས་ཀྱང་རང་དབང་གི་ཐོག་ནས་བོད་ས་ཡོངས་སུ་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ཞིབ་འཇུག་ཆེད་འགྲོ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བསྐྲུན་དགོས། དེ་འདྲའི་ཞིབ་འཇུག་གི་ལམ་ནས་བོད་ནང་དཀའ་ངལ་མེད་པའི་དོན་དངོས་ར་འཕྲོད་བྱུང་ན། ང་ཚོའི་ངོས་ནས་གང་ཡང་གླེང་རྒྱུ་མེད།

དངོས་བྱུང་ཉམས་མྱོང་གི་ཐོག་ནས་བཤད་ན། འདས་པའི་ལོ་རབས་ལྔ་བཅུ་པའི་ནང་མའོ་ཙེ་ཏུང་སོགས་གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་འཇོག་སྐབས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་རྣམ་པ་དང༌། དེ་རྗེས་ལོ་རབས་བརྒྱད་ཅུ་པའི་ནང་ཧུའུ་ཡའོ་པང་སོགས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་དང་ལྟ་ཚུལ་དེ་དག་རྒྱུན་མཐུད་གནས་ཡོད་ན། བོད་དོན་ཙམ་དུ་མ་ཟད་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་མང་པོ་ཞིག་ཀྱང་དཀའ་ཚེགས་མེད་པར་སེལ་ཐུབ་ཡོད་པ་སྨོས་མ་དགོས། འོན་ཀྱང་སྟབས་མ་ལེགས་པ་ཞིག་ལ་གཡོན་ཐལ་ལམ་ཕྱོགས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་དག་ལམ་དུ་སོང་མེད། ད་ཆ་མི་ལོ་བཅུ་ཕྲག་ལྔ་དྲུག་འདས་པའི་མཚམས་འདིར་དཀའ་ངལ་རྣམས་དེ་བས་གཏིང་ཟབ་ཏུ་དང་རྙོག་འཛིངས་ཆེ་རུ་སོང་ཡོད།

མཐོ་སྒང་དུ་གནས་པའི་གངས་ཅན་བོད་ཀྱི་ཡུལ་ནི་ཤར་གླིང་ཡོངས་སུ་འབབ་པའི་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་དང༌། སའི་གོ་ལའི་སྣེ་མོ་གསུམ་པ་ལྟ་བུའི་འཁྱག་རོམ་གྱི་གནས་གཞི། ཤར་གླིང་གི་ཆར་ཞོད་ལ་ཚོད་འཛིན་གྱི་ནུས་པ་ལྡན་པ་བཅས་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁྱད་པར་བ་ཞིག་ཡིན། དེའི་ཁོར་ཡུག་ཉམས་ཆག་སོང་ན་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་དང༌། དེའི་ས་འབྲེལ་ཡུལ་ཁམས་གཞན་ཡོངས་ལ་གནོད་ཚབས་ཆེན་པོ་ཡོང་གཞིར་བརྟེན། བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁག་གི་ཁོར་ཡུག་ལ་བདག་གཅེས་གཏན་ནས་མེད་པར་གང་བྱུང་གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་དང༌། ཆུ་བོ་བཀག་བསྐྱིལ། ཤིང་ནགས་གཅོད་འབྲེག་སོགས་བྱེད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་མ་འོས་པ་ཡིན་པས་འཕྲལ་དུ་མཚམས་འཇོག་བྱེད་དགོས། ད་ལྟ་ཉམས་ཆག་ཚབས་ཆེ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པའི་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ནི་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་སོགས་སྐྱེ་དངོས་སྲོག་ཆགས་མང་པོ་ཞིག་འཚོ་གནས་དང་འབྲེལ་བ་དམ་པོ་ཡོད་པས། རྒྱ་ནག་དབུས་སའི་གཞུང་དང༌། མང་ཚོགས་བཅས་ནས་དོ་སྣང་གིས་ཛ་དྲག་གི་ཉེན་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུ་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ་ཡིན།

ང་ཚོའི་ངོས་ནས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་འགྲིག་ཆགས་ཡོང་ཐབས་སུ་གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་དམ་འཛིན་ཐོག དབུས་འཐབ་ཕྱོགས་གཅིག་གྱུར་གྱི་ལས་ཀྱི་སྣེ་མོ་བ་རྣམས་ལ་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་ཁག་གཞིར་བཟུང་བོད་མིའི་མངོན་འདོད་དང་རེ་འདུན་གསལ་ཞིང་ཞིབ་པ་ངོ་སྤྲོད་བྱས་ཟིན་རུང༌། ད་བར་དོན་མཐུན་གྱི་ལན་གསལ་གང་ཡང་མ་བྱུང་བར་མ་ཟད། བོད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱ་རྒྱུའི་འདུན་པ་ཡོད་པའི་མངོན་རྟགས་གང་ཡང་མ་མཐོང་སྟབས། ང་ཚོའི་འགྲེལ་བརྗོད་དང་དགོས་འདུན་གསལ་བཤད་ཁག་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་གོང་རིམ་དབུ་ཁྲིད་ལ་བཅོས་སླད་མེད་པའི་ཞུ་བརྒྱུད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་མེད་ཐེ་ཚོམ་གྱི་གནས་སུ་གྱུར།བོད་རྒྱ་མི་རིགས་གཉིས་ནི་སྲིད་པ་ཆགས་ནས་བཟུང་ཁྱིམ་མཚེས་སུ་གནས་པའི་སྤུན་ཟླ་ལྟ་བུའི་མཆེད་གྲོགས་ཀྱི་མི་རིགས་ཤིག་ཡིན་པས། ཆབ་སྲིད་དབང་འཛིན་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་དབང་གིས་མི་རིགས་གཉིས་དབར་འཁོན་འཛིན་དང་སྡང་ཟུག་བྱུང་ན་གཏན་ནས་མི་འོས་པར་མ་ཟད། ལྷག་པར་ཕན་ཚུན་འཚེ་བའི་བྱ་བ་ཕྲ་མོ་ཙམ་བྱུང་ན་རང་གཞན་གཉིས་ཕུང་ཡོང་རྒྱུ་ལས་མ་འདས་པས། བོད་རིགས་ཡོངས་ནས་རྒྱ་རིགས་ཀྱིས་མཚོན་མི་རིགས་ཚང་མར་མཛའ་མཐུན་དང་གཅིག་ཕན་གཅིག་གྲོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བོད་མིའི་ཐུན་མིན་བྱམས་བརྩེ་ཡ་རབས་ཀྱི་བཟང་སྤྱོད་མ་ཉམས་པ་དགོས་རྒྱུ་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ། ཕྱི་སྡོད་བོད་རྒྱའི་མི་རིགས་དབར་སྔར་ལྷག་འབྲེལ་ལམ་གོང་མཐོར་གཏོང་ཆེད་དམིགས་བསལ་འབད་རྩོལ་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པར་གྲུབ་འབྲས་ཀྱང་མི་དམན་པ་ཐོབ་ཡོད། གཞིས་སྡོད་བོད་རིགས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་མཚུངས་ཀྱི་འབད་འབུངས་བྱེད་དགོས།

ཉེ་ཆར་བྱང་ཨཕ་རི་ཀ་དང་ཡུལ་ལུང་གཞན་མང་པོར་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལམ་ནས་རང་དབང་དང་མང་གཙོའི་རྩོལ་སྒྲུབ་བྱས་པ་དེ་དག་བསྔགས་པར་འོས་ཤིང༌། འཚེ་བ་མེད་པ་དང༌། མི་མང་གི་ནུས་སྟོབས་ལ་ངོས་ནས་རྒྱུན་དུ་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། བཟང་འབྲས་ཀྱི་མྱུ་གུ་འདི་དག་གསོ་སྐྱོང་གི་འབྲས་བུ་སྨིན་པའི་ལྗོན་ཤིང་དུ་འགྱུར་བའི་སྨོན་འདུན་བྱེད་དགོས།

ངོས་རང་ཆུང་དུས་ནས་ཡིད་ལ་བརྣག་པའི་མངོན་འདོད་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དག་པའི་མང་གཙོའི་ལམ་དུ་བསྒྱུར་རྒྱུར་བོད་དུ་སྲིད་དབང་བཟུང་བ་ནས་འབད་རྩོལ་གང་ཐུབ་བྱས་ཏེ་གཞི་རིམ་གྱི་འགྱུར་བ་རེ་ཟུང་བཏང་ཡང་གྲུབ་འབྲས་ཆེན་པོ་མ་ཐོན། བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་བ་ནས་བཟུང་འབད་རྩོལ་ཅི་ཡོང་བྱས་ཏེ་ད་ཆ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞིའི་འོག་སྤྱི་འཐུས་དང་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་མང་ཚོགས་ནས་ཐད་ཀར་འོས་འདེམས་བྱ་རྒྱུས་མཚོན་དེང་རབས་ཀྱི་མང་གཙོའི་མཚན་ཉིད་དང་ཆ་ལག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞིག་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་དངོས་སུ་ལག་བསྟར་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། 

ད་དུང་མང་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡོང་ཆེད་ངོས་ནས་མིང་གནས་རྗེས་འབྲེལ་གྱི་མི་རིགས་དང་འཛིན་སྐྱོང་གི་འགོ་ཁྲིད་བྱེད་མ་དགོས་པར་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལས་དོན་མཐའ་དག་མང་ཚོགས་ཀྱིས་རང་དབང་གི་སྒོ་ནས་འོས་འདེམས་བྱས་པའི་འགོ་ཁྲིད་རྣམས་ཀྱིས་བྱེད་ཐུབ་པ་དགོས་རྒྱུ་ཕྱི་ལོ་ཆིག་སྟོང་དགུ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་རེ་གྲངས་ནས་བཟུང་ཡང་ཡང་སྐུལ་འདེད་ལམ་སྟོན་བྱེད་བཞིན་པ་ལྟར་ད་ཆ་དེ་དག་དངོས་སུ་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུའི་དུས་ཚོད་སྨིན་པར་མཐོང་སྟེ། ད་རེས་འདི་ཟླའི་ཕྱི་ཚེས་༡༤་ནས་འགོ་འཛུགས་བྱ་རྒྱུའི་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་དུས་བཅུ་གཅིག་པའི་ཐོག་འཕྲིན་ཡིག་གི་ལམ་ནས་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱིས་གཙོས་ཁྲིམས་སྒྲིག་ཁག་ལ་གཞི་རྩའི་བསྐྱར་བཅོས་བྱ་དགོས་རྣམས་བྱེད་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་བྱས་ཏེ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ལུང་ཡོངས་རྫོགས་འོས་འདེམས་བྱས་པའི་འགོ་ཁྲིད་རྣམས་ལ་རྩིས་སྤྲོད་བྱ་རྒྱུའི་ཐག་གཅོད་ཟིན་པ་ཡིན། 

གནས་ཚུལ་འདི་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ནང་གསལ་བསྒྲགས་བྱུང་བ་ནས་བཟུང་བོད་ཕྱི་ནང་གང་སར་གནས་པའི་མང་ཚོགས་དང༌། སྒྲིག་འཛུགས་ཁག མི་སྒེར་མང་པོ་བཅས་ཀྱིས་ངོས་ལ་སྔར་བཞིན་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགན་འཁུར་མུ་མཐུད་བྱེད་དགོས་པའི་རེ་སྐུལ་ནན་པོ་བྱུང་ཡང༌། ངོས་ཀྱིས་སྲིད་དབང་རྩིས་སྤྲོད་བྱ་རྒྱུའི་བསམ་ཚུལ་འདི་འགན་འཁུར་བྱེད་འདོད་མེད་པའམ། སེམས་ཤུགས་ཆག་པ། བོད་མིའི་བདེན་དོན་གྱི་འཐབ་རྩོད་བློས་བཏང་བ་བཅས་གཏན་ནས་མིན་པར་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་འཕྲལ་ཕུགས་ཁེ་ཕན་ཁོ་ནའི་ཆེད་དུ་དམིགས་པ་ཞིག་ཡིན་པས་ཁྱེད་ཚོའི་རེ་སྐུལ་དང་ལེན་བྱ་ཐབས་མ་བྱུང་ཡང༌། བོད་མི་ཡོངས་ཀྱིས་ཇི་སྲིད་ངོས་ལ་ཡིད་ཆེས་བློས་འགེལ་ཡོད་པ་དེ་སྲིད་དུ་ངོས་རང་བོད་ཀྱི་ཡུལ་མི་ཞིག་ཡིན་པས་རང་འགན་ངེས་པར་བསྒྲུབ་རྒྱུར་བརྟེན། རིམ་བཞིན་གནད་དོན་འདིའི་དགག་དགོས་རྒྱུ་མཚན་རྣམས་གོ་རྟོགས་ཀྱིས་ངོས་ཀྱི་ཐག་གཅོད་ལ་མོས་མཐུན་དང་ལེན་བྱེད་པའི་ཡིད་ཆེས་ཡོད།

དྲང་བདེན་ལ་དགའ་བའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་དབུ་ཁྲིད་དང་ལས་ཀྱི་སྣེ་མོ་བ། གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི། ཤེས་ཡོན་ཅན་དང༌། རང་དབང་དོན་གཉེར་བ། བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ཁག་སོགས་ཀྱིས་དུས་ཡུན་རིང་པོའི་བར་ཡིད་ཐང་མ་ཆད་པ་དང༌། རྒྱ་གཞུང་གི་གནོན་ཤུགས་དང་བསུན་གཙེར་འདྲ་མིན་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པར་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་ལ་བདེན་པའི་རྒྱབ་སྐྱོར་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་དང༌། ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་ཀྱིས་གནང་མཁན་འཛམ་གླིང་ཤར་ནུབ་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཚང་མའི་ནང་གྲངས་ལས་འདས་པ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་དག་ལ་དེ་རིང་གི་གོ་སྐབས་འདི་བཟུང་སྟེ་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་གྱིས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞེས་བརྗོད་རྒྱུ་ཡིན། ལྷག་པར་རྒྱ་གར་གྱི་མང་ཚོགས་དང་དབུས་སའི་གཞུང་འཛིན་པ་རྣམ་པས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བདེ་དོན་དང༌། བོད་ཀྱི་ཆོས་རིག་སྲུང་སྐྱོབ། བོད་མིའི་ཕུགས་འདུན་སྒྲུབ་ཐབས་བཅས་ལ་སྒོ་ཀུན་ནས་མཐུན་འགྱུར་རོགས་སྐྱོར་གཡོ་མེད་རྒྱུན་འཁྱོངས་གནང་བའི་བཀའ་དྲིན་ནམ་ཡང་བརྗེད་ཐབས་མེད། 

སྐྱེ་འགྲོ་ཡོངས་ལ་འཕྲལ་ཡུན་དགེ་བའི་སྨོན་འདུན་བཟང་པོ་བཅས། ཤཱཀྱའི་དགེ་སྦྱོང་ཆོས་སྨྲ་བ་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐྱེ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༠ ལ།། །།

 

ཟུར་སྣོན། 

བཀའ་ཤག་གི་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་གྱི་གཏམ་བཤད་ལས་བཏུས་པ།

 

"ན་ནིང་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྐུ་དབང་རྩིས་སྤྲོད་གནང་རྒྱུའི་བཀའ་ཕེབས་བྱུང་སྐབས། བོད་མི་ཚོར་བློ་འཚབ་ཆེན་པོ་བྱུང་སྟེ་དགོངས་པ་བསྐྱར་བཞེས་ཡོང་བའི་གསོལ་འདེབས་ཀྱང་ཞུས་ཡོད། ད་ཆ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་རླབས་ཆེའི་དགོངས་པ་དང་ཐག་གཅོད་དེ་དག་ལ་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ཀྱིས་ངོས་འཛིན་དང་བསྔགས་བརྗོད་ཞུ་བཞིན་ཡོད། རྒྱལ་ཁབ་ཁག་བཞི་བཅུ་ལྷག་ནང་གནས་སྡོད་བྱེད་མཁན་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཚོས་རང་དབང་དང་དྲང་སྙོམས་ཀྱི་ལམ་ནས་སྤྱི་འཐུས་དང་བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་འོས་བསྡུའི་ལས་རིམ་ནང་ཞུགས་ཏེ། རླབས་ཆེའི་འཕོ་འགྱུར་དེ་འཇམ་ལྷིང་ངང་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་ཡོད།""བོད་མིའི་འཐབ་རྩོད་ནི་རྒྱ་ནག་མི་མང་ངམ་རྒྱལ་ཁབ་ལ་ཁ་གཏད་བྱས་པ་ཞིག་མ་ཡིན་པར། རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་ཁ་གཏད་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན། རྒྱ་གཞུང་ནས་བོད་ནང་གི་གཞི་རྩའི་དཀའ་ངལ་གྱི་གནས་སྟངས་ལ་ངོས་ལེན་བྱེད་དགོས་པ་དང་། དཀའ་ངལ་དེ་དག་དྲག་པོའི་ཐབས་ལམ་གྱིས་སེལ་མི་ཐུབ་པ་ལའང་ངོས་འཛིན་བྱེད་དགོས།”

"ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ འདི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ལོར་བརྩི་རྒྱུ་དང་། ལོ་འདིའི་ནང་བོད་མི་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་ཚོས་སོ་སོའི་གནས་ཡུལ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དབུས་དང་མངའ་སྡེའི་འཐུས་མི་ཚོར་བོད་དོན་སྐོར་དང་། བོད་ནང་གི་ད་ལྟའི་གནས་སྟངས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་འཛིན་སྟངས། ༸གོང་ས་མཆོག་དང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལངས་ཕྱོགས་ཇི་ཡིན་སོགས་འགྲེལ་བཤད་བྱས་ཏེ་གོ་རྟོགས་ཐུབ་པ་བཟོ་དགོས། བོད་དང་བོད་མིའི་རྩ་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཆེད་གྲོས་ཆོད་གཏན་འབེབས་ཡོང་ཐབས་དང་། བོད་སྐོར་བགྲོ་གླེང་གོ་སྒྲིག བོད་མིའི་དབུ་འཁྲིད་དང་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཆེ་མཐོང་གོང་མཐོར་གཏོང་བའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཐབས་བཅས་གནང་དགོས།”༼༢༠༡༢༽

"ད་ལྟའི་ཆར་བོད་ནང་དྲག་གནོན་གྱི་གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་ཆེ་ཤོས་སུ་སླེབས་ཡོད་པ་ནི། རང་ལུས་མེར་སྲེག་མུ་མཐུད་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པ་ལས་གསལ་པོ་རྟོགས་ཐུབ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ནས་བཟུང་ང་ཚོས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་བོད་མི་ ༡༠༧ གྱིས་རང་ལུས་མེར་སྲེག་བཏང་བ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ཟླ་ ༡༡ པའི་ནང་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་པ་ཚོགས་པའི་སྐབས་ཁོ་ནར་ ༢༨ བྱུང་ཡོད།"༢༠༡༣"ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ནས་བཟུང་ད་བར་བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ་ནང་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་མཁན་ ༡༢༦ བྱུང་ཡོད། ང་ཚོས་ཚབས་ཆེའི་ལས་འགུལ་འདི་རིགས་མ་སྤེལ་རོགས་ཞེས་འབོད་སྐུལ་རིམ་པ་ཞུས་ཀྱང་རང་ལུས་མེར་སྲེག་མུ་མཐུད་འབྱུང་བཞིན་པ་རེད། རང་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་རྒྱུར་ང་ཚོས་མོས་མཐུན་བྱེད་ཀྱི་མེད་ནའང་ཁོང་ཚོའི་མངོན་འདོད་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད།” ༼༢༠༡༣༽

"བཙན་བྱོལ་གྱི་གནས་སྟངས་ནི་ངེས་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་དང་། བཙན་བཟུང་ནི་མི་རིགས་ཀྱི་ངོས་འཛིན་རྩ་མེད་འགྲོ་ཉེན་ཆེ་བའི་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཡིན་པར་བརྟེན། གཞིས་དང་བྱེས་ཀྱི་གནས་བབ་མི་འདྲ་བའི་འོག་འཚར་ལོངས་བྱུང་བའི་མི་རབས་གསར་པ་ཚོར་བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་མུ་མཐུད་རྒྱུན་སྐྱོང་བྱ་དགོས་པའི་འགན་འཁྲི་བབས་ཡོད།དེ་ཡང་ཕུགས་རྒྱང་རིང་པོའི་ཐབས་བྱུས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་བློའི་འཁྱེར་ཕྱོགས་དང་ལག་ལེན་གཉིས་ཀའི་ཐོག་ནས་རང་རྐྱ་འཕེར་བའི་རང་ཁ་རང་གསོ་ཡོང་ཐབས་བྱ་དགོས། ལོ་ལྔ་བཅུ་ལྷག་ཕྱིན་པའི་འཐབ་རྩོད་ལམ་ལྷོང་ཡོང་བར་མི་གཞན་གྱི་རོགས་སྐྱོར་ཁོ་ནར་བརྟེན་ན་འགྲིག་ཐབས་མེད་ཅིང་། ད་ཆ་ང་ཚོས་གདེང་སྤོབས་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་འགོ་འཁྲིད་ཀྱི་ལས་འགན་ཁུར་ཐུབ་པ་བྱ་དགོས་པ་ཡིན། དེ་འདྲ་སོང་ཙང་སྤྱི་སྒེར་གཉིས་ཀས་ནུས་པ་མཉམ་རུབ་བྱ་རྒྱུའི་དུས་ལ་སླེབས་ཡོད།དེ་ལྟར་ཡོང་བར་ཤེས་ཡོན་ནི་རྨང་གཞི་ཡིན། གནའ་དེང་གི་ཤེས་ཡོན་ཟུང་དུ་འབྲེལ་ཏེ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཡ་རབས་བཟང་པོའི་གཞུང་བསྲངས་ཏེ་བོད་མིའི་བདེན་དོན་འཐབ་རྩོད་རྒྱུན་སྐྱོང་བྱ་དགོས། སྤྱི་ཚོགས་ཤེས་ཡོན་ལྡན་པ་ཞིག་བྱུང་ན་རང་ཁ་རང་གསོ་ཡོང་ཐུབ་པ་དང་། ནུས་འཇོན་ལྡན་ཞིང་འཛིན་སྐྱོང་ཚགས་ཚུད་པ། དེ་བཞིན་བོད་མིའི་བདེན་དོན་འཐབ་རྩོད་ལའང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་རྒྱབ་སྐྱོར་སྔར་ལྷག་ཐོབ་རྒྱུ་ངེས་པ་རེད།བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནི་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་བློ་གཏད་བཅོལ་ཡུལ་གྱི་སྲོག་ཤིང་ལྟ་བུ་ཡིན་སྟབས། ༧གོང་ས་མཆོག་དང་སྒྲིག་འཛུགས་དེ་ལས་ལྷག་པ་ཞིག་མེད་སྟབས་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་ནུས་པ་མ་ཉམས་པ་བྱེད་རྒྱུ་ནི་དོན་གྱི་སྙིང་པོ་ཡིན། མི་རབས་གཞོན་པ་ཚོས་འགན་ཁུར་མང་ཙམ་བླང་རྒྱུར་གཞེན་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་དང་། གསར་གཏོད་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་ལས་འཆར་དང་སྲིད་བྱུས་ཁག་མུ་མཐུད་སྤེལ་རྒྱུ་ཡིན།”༼༢༠༡༤༽

"བཀའ་ཤག་གི་ངོས་ནས་བོད་དོན་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཐབས་སུ་ཁ་བྲལ་མ་ཡིན་པར་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྐྱོང་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་མུ་མཐུད་ལག་བསྟར་བྱས་དང་བྱེད་མུས་ཡིན། འདི་ལོ་ཕྱི་ཟླ་ ༡ པོའི་ནང་བོད་རྒྱ་ཞི་མོལ་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་འདུ་བསྐོང་ཚོགས་ཞུས་ཏེ་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགྱུར་འགྲོས་བཅས་ལ་གཞིགས་ཏེ་འབྲེལ་མོལ་སྐོར་བསམ་ཞིབ་གྲོས་བསྡུར་ཞིབ་ལྷུག་བྱས་ཡོད་ཅིང་། བོད་མིའི་འགོ་ཁྲིད་ཀྱིས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་འགོ་ཁྲིད་དབར་འབྲེལ་མོལ་གྱི་ལམ་ནས་བོད་དོན་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཐབས་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཉིད་ཐབས་ལམ་བཟང་ཤོས་ཡིན་པའི་ཡིད་ཆེས་བརྟན་པོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད།” ༼༢༠༡༥༽

"གོ་ལའི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་པ་དང་ཚན་རིག་པ་ཀུན་གྱིས་མཐོ་སྒང་བོད་ཀྱི་གལ་གནད་སྐོར་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང༌། བོད་ནང་ཤིང་ནགས་འབྲེག་གཅོད་དང༌། གཏེར་ཁ་བསྔོག་འདོན། འཁྱག་རོམ་བཞུ་ཚད་ཇེ་མགྱོགས་སོང་བ། ཚན་རིག་དང་མི་མཐུན་པའི་ཆུ་རགས་བརྒྱབ་པ་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཁོར་ཡུག་ལ་གསབ་ཏུ་མེད་པའི་གནོད་སྐྱོན་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་པ་བསྐྱར་བརྗོད་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན། བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་མཐོང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་གནམ་གཤིས་གྲོས་བསྡུར་ཚོགས་འདུ་ཁག་ཏུ་རྒྱུན་མཐུད་གླེང་སློང་བྱེད་མུས་ཡིན། སྔ་ལོ་ཕ་རནསི་རྒྱལ་སར་གོ་ལའི་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག COP 21 གི་ཚོགས་འདུར་ཕེབས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་འདྲ་མིན་གྱི་ཚོགས་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་འཛམ་གླིང་གི་དོན་དུ་མཐོ་སྒང་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་གི་གལ་གནད་ཇི་ཡིན་དོན་ཚན་བཅུའི་ལམ་ནས་འགྲེལ་བཤད་བྱེད་པའི་ཡིག་ཆ་ཞིག་འགྲེམས་སྤེལ་བྱས་ཡོད་པ་དེ་བརྒྱུད་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་དང༌། རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་གཞུང༌། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་བཅས་ལ་མི་འབོར་དུང་ཕྱུར་མང་པོ་དང་སྲོག་ཆགས་གྲངས་ལས་འདས་པ་འཚོ་གནས་ཀྱི་གཞི་རྟེན་གཙང་ཆུ་མང་པོའི་འབྱུང་ཁུངས་སྲུང་སྐྱོབ་སླད་ཛ་དྲག་གི་ཐབས་ལམ་འདོན་དགོས་པའི་བསྐུལ་མ་མུ་མཐུད་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད།” ༼༢༠༡༦༽

"བོད་མིའི་ཐོག་དམ་བསྒྲགས་ཇི་ཡོད་སོགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་སྐོར་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྙན་ཐོ་ཁག་ནས་ཀྱང་གསལ་རྟོགས་ཐུབ་རྒྱུ་རེད། དེ་ཡང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ལོའི་ཨ་རིའི་གཞུང་གི་ཆོས་དད་རང་དབང་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྐོར་གྱི་སྙན་ཐོའི་ནང་། རྒྱ་ནག་ནི་ཆོས་དད་རང་དབང་ཐད་དམིགས་བསལ་དོ་སྣང་དགོས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ ༩ ཐེར་འདོན་བྱས་པའི་ནང་ཚུད་ཡོད་པ་མ་ཟད་གནས་སྟངས་སྔ་ལོ་ལས་ཇེ་སྡུག་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་འཁོད་འདུག དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༥།༡༦ ལོའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཉེས་ཡང་ཚོགས་པའི་སྙན་ཐོའི་ནང་ཡང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ཀྱི་དགོན་སྡེ་ཁག་ལ་དམ་བསྒྲགས་ཤུགས་ཆེ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་བསྡོམས་བརྒྱབ་འདུག དེ་མཚུངས་མང་གཙོ་དང་། ཆབ་སྲིད་རང་དབང། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སོགས་ལ་རྟོག་ཞིབ་བྱེད་མཁན་ཨ་རིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་གྲགས་ཅན་རང་དབང་ཁང་པ་ཞེས་པའི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ལོའི་སྙན་ཐོའི་ནང་དུ་ཡང་། ཆབ་སྲིད་དང་སྤྱི་དམངས་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་འཛམ་གླིང་ནང་སྡུག་ཤོས་ནང་ནས་སྡུག་ཤོས་ཨང་གཉིས་པ་དེ་བོད་ཡིན་པ་མཐའ་བསྡོམས་གསལ་པོ་བརྒྱབ་འདུག”

"༸གོང་ས་མཆོག་གིས་རེ་བ་བཟང་ས་དང་གྲ་སྒྲིག་སྡུག་ས་ནས་བྱེད་དགོས་པའི་བཀའ་སློབ་རིམ་ཕེབས་བཞིན། བཀའ་ཤག་གི་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་ཐབས་བྱུས་འོག་ནས་འབྱུང་འགྱུར་ལོ་ལྔའི་ནང་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་གཞིར་བཞག་བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྐྱོང་ཡོང་ཐབས་དང་། འབྱུང་འགྱུར་ལོ་ལྔ་བཅུའི་རིང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་མུ་མཐུད་སྲ་བརྟན་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་པ་བྱས་ཏེ་བོད་མིའི་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་རྒྱུན་སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན། འོན་ཀྱང་བོད་མིའི་རྩ་དོན་ལ་གནོད་གཞི་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་གཞི་མེད་མཚན་སྨད་ཞུ་མཁན་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་རྒྱུགས་ཁྱིའམ་དོལ་རྒྱལ་རྗེས་འབྲང་པ་ཁ་ཤས་ཀྱི་གཙོས་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་ཁ་ལ་འཁྱེར་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་ཟུར་ཟ་བྱེད་མཁན་བོད་མི་རེ་ཟུང་ཡོད་པ་ཚོའི་ཐ་ཤལ་གྱི་བྱེད་བབ་དེ་རིགས་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངོ་རྒོལ་དང་གདོང་ལེན་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན། བྱེད་བབ་དེ་རིགས་ནི་བོད་མི་ནང་ཁུལ་དཀྲུགས་ཤིང་དང་། དགྲ་དགའ་གཉེན་སྡུག་ཡོང་གཞི་ཡིན་པས་མཚམས་འཇོག་ངེས་པར་བྱེད་དགོས་པ་བསྐྱར་བརྗོད་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ལོ་འདི་བཞིན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནས་ལས་འགུལ་གྱི་ལོར་སྲུང་བརྩི་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པ་ལྟར་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་སོགས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་ངོ་སྤྲོད་དང་གོ་རྟོགས་རྒྱ་གང་ཆེ་སྤེལ་བའི་ཐོག་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་སྔར་ལྷག་ཡོངས་ཐབས་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན། དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ལོ་ནི་བོད་མི་རྣམས་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་ནས་མི་ལོ་ ༦༠ འཁོར་བའི་དྲན་གསོའི་དུས་ཚིགས་ཤིག་ཡིན་ན། རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་གཙོ་གྱུར་བོད་མི་གནས་སྡོད་བྱ་ཡུལ་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་ནང་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་གྱི་ངོ་བོར་སྲུང་བརྩི་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།” ༼༢༠༡༧༽

"སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དུས་རྒྱུན་དུ་རེ་བ་བཟང་ས་དང་གྲ་སྒྲིག་སྡུག་ས་ནས་བྱེད་དགོས་པའི་བཀའ་སློབ་ཕེབས་བཞིན་པ་ལྟར། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༡༠ པའི་ནང་རྒྱལ་སྤྱིའི་གནས་ཚད་ལྡན་པའི་ ༥།༥༠ འཆར་སྣང་གི་ཚོགས་འདུ་ཆེན་པོ་ཞིག་བསྐོངས་ཡོད། ཚོགས་འདུ་དེའི་ནང་དོན་གཙོ་བོ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་གཞིར་བཞག་རྒྱ་ནག་གཞུང་དང་གྲོས་མོལ་འགོ་འཛུགས་ཐུབ་ཐབས་ཀྱིས་ལོ་ལྔའི་ནང་བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྐྱོང་ཡོང་ཐབས་འབད་བརྩོན་བྱེད་རྒྱུ་དང་། ཅི་སྟེ་བོད་དོན་བདེན་མཐའ་གསལ་རྒྱུར་ལོ་ལྔ་བཅུ་དུས་འགོར་བྱུང་ན་ཡང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་མུ་མཐུད་སྲ་བརྟན་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་པ་བྱས་ཏེ་བོད་མིའི་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་རྒྱུན་སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུའི་ཕུགས་འཆར་ཞིག་ཡིན། རྒྱ་ནག་གི་ངོས་ནས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་འདི་བཞིན་དུས་འགྱངས་བྱས་ནས་ཡལ་འགྲོ་བའི་ཕུགས་དམིགས་ནི་དུས་ནམ་ཡང་མི་འགྲུབ་པའི་རྩིས་ལོག་ཅིག་ཡིན་པ་ངོ་སྤྲོད་གསལ་པོ་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན།""དེ་བཞིན་༸གོང་ས་མཆོག་ནས་བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་རྣམས་གནའ་དེང་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ཤེས་ཡོན་གྱི་ཕྱུག་པའི་འདབ་ཤོག་གཉིས་ལྡན་ཡོང་རྒྱུར་ཐུགས་བརྩོན་དང་བཀའ་སློབ་རིམ་ཕེབས་ལྟར། གཞིས་བྱེས་གཉིས་སུ་འཁོད་པའི་མི་རབས་གསར་པ་ཚོས་དེང་དུས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་དང་། ཁྱད་པར་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྐད་ཡིག་དང་། ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ལ་སྦྱངས་པ་བྱས་ཏེ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་མ་བརླག་པ་དང། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཤེས་པའི་ཐོག་ནས་ང་ཚོའི་མེས་པོ་དང་མི་རབས་རྒན་པ་ཚོའི་སྐུ་ལས་ཇི་བསྐྱོན་རྣམས་དྲན་པའི་ཡུལ་དུ་བཞག་སྟེ་རྩ་དོན་ཐོག་མུ་མཐུད་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན།” ༼༢༠༡༨༽

“རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་བཅས་པ་རྩ་མེད་བཟོ་ཆེད་ཞི་དྲག་གི་སྲིད་བྱུས་ཇི་ཙམ་ལག་བསྟར་བྱས་ཀྱང་། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་དང་། ཆོད་སེམས་ཇེ་བརྟན་དུ་སོང་ནས་རྒྱ་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་ལ་ཞི་བའི་སྒོ་ནས་གདོང་ལེན་དང། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་མངོན་འདོད་གསལ་འདོན་བྱེད་སླད། ལོ་རབས་ལྔ་བཅུ་པའི་འགོ་སྟོད་དུ་བཙན་འཛུལ་འགོག་ཐབས་རིམ་བྱས་མཐར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོའི་གསུམ་བཅུའི་སྒེར་ལངས་ཆེན་མོ་དང་། ལོ་རབས་དྲུག་ཅུ་པ་དང་བདུན་ཅུ་པའི་ནང་དུ་གུང་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ། དེ་བཞིན་ལོ་རབས་བརྒྱད་ཅུ་པའི་ནང་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ལྷ་སའི་ཞི་རྒོལ་བཅས་རྡོག་རྩ་གཅིག་བསྒྲིལ་གྱི་སྒོ་ནས་བོད་མིའི་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་རྒྱུན་མཐུད་བྱས་ཡོད།

ལྷག་པར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་མི་རབས་གསར་པས་འགོ་འཁྲིད་པའི་བོད་ས་ཡོངས་ཁྱབ་ས་བྱི་ཞི་རྒོལ་ཆེན་མོ་བརྒྱུད་བོད་མི་མང་གི་སྙིང་སྟོབས་དང་ལ་རྒྱ་འཛམ་གླིང་མི་མང་གིས་མདུན་སར་གསལ་སྟོན་བྱས་ཤིང་། བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་དྲག་ཤུགས་ཀྱིས་བོད་མིའི་འབོད་སྒྲ་རྣམས་བཀག་འགོག་བྱེད་མི་ཐུབ་པ་དང་བོད་མིའི་ཡིད་ཀྱི་དམ་བཅའ་ཡ་ཡོར་གཏོང་མི་ཐུབ་པའི་བརྡ་ལན་གསལ་པོ་བཏང་ཡོད།”

“སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་ཕུགས་རྒྱང་རིང་པོའི་དགོངས་བཞེད་དང་མཐུན་པར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་བཞིན་མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་སུ་བསྒྱུར་ཐུབ་པ་དང་། མང་གཙོ་ཆ་ལག་ཚང་བ་ཞིག་ཡོང་ཆེད་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོར་༸གོང་ས་མཆོག་ནས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྐུ་དབང་མི་མང་གིས་འོས་འདེམས་བྱས་པའི་འགོ་འཁྲིད་ལ་རྩིས་སྤྲོད་གནང་ཡོད། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནི་གཞིས་བཞུགས་བོད་མི་རྣམས་དང་དེ་བཞིན་ཕྱི་རྒྱལ་རྒྱལ་ཁབ་ ༤༠ ཙམ་དུ་གནས་བཞིན་པའི་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་ངོ་ཚབ་ཆགས་ཡོད། ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་བཅུ་གསུམ་ནང་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ལས་ཁུངས་བཙུགས་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་ནང་གཞིས་སྒར་ ༧༡ དང་། དགོན་སྡེ་ཆེ་ཆུང་གྲངས་ ༢༧༦ སློབ་གྲྭ་གྲངས་ ༦༨ གཞིས་སྒར་དེ་དག་ནང་སྨན་ཁང་དང་རྒས་གསོ་ཁང་བཅས་ཇི་ཡོད་ལའང་ལྟ་སྐྱོང་བྱེད་བཞིན་ཡོད།

བོད་དང་བོད་མིར་རྒྱབ་སྐྱོར་ལ་མཚོན་ན། ཉི་ཧོང་གི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ ༩༠ ཡོད་པ་ནི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་ཚོགས་པ་ཆེ་ཤོས་དེ་ཡིན་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཅེཀ་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་གཉིས་ནས་འཐུས་མི་ ༥༥ ལྷག་ཡོད་པ་ནི་ཡོ་རོབ་ནང་གྲངས་འབོར་མང་ཤོས་ཡིན། དེ་བཞིན་རྒྱལ་ཁབ་ ༤༠ བརྒལ་བའི་ནང་གྲངས་འབོར་མང་ཉུང་ལ་མ་ལྟོས་པར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་དང། རྒྱལ་ཁབ་ ༥༤ ཡིན་ནང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་ཚོགས་སྒེར་མང་པོ་ཡོད་པ་བཅས་ནི་དགའ་སྤོབས་བྱེད་འོས་པ་ཞིག་ཡིན།” 

“རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཨ་རི་སོགས་ལ་མཉམ་འབྲེལ་དང་གྲོས་མོལ་བྱེད་དགོས་ཟེར་བ་ནི་ཁ་བཤད་ལག་ལེན་མི་མཚུངས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ང་ཚོས་ཤེས་ཀྱི་ཡོད། གལ་སྲིད་མཉམ་འབྲེལ་དང་གྲོས་མོལ་གྱི་ཐོག་ནས་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེ་བསྐྲུན་རྒྱུར་ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ན་བོད་དོན་ཐོག་ལ་དེ་དག་ལག་ལེན་དངོས་སུ་བསྟར་ཏེ་བོད་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་སེལ་རྒྱུར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་སྐུ་ཚབ་དང་གྲོས་མོལ་འགོ་འཛུགས་བྱེད་དགོས། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་འདོན་གནང་མཛད་པའི་གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་བརྒྱུད་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་དགོངས་དོན་བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྐྱོང་དགོས་པ་བསྐྱར་བརྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་རྣམ་པ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་སྐུ་ཚབ་དང་མཉམ་དུ་གྲོས་མོལ་འགོ་འཛུགས་བྱེད་རྒྱུར་གྲ་སྒྲིག་ཡོད་པ་ནན་བརྗོད་བྱེེད་རྒྱུ་ཡིན།” ༼༢༠༡༩༽

“གལ་ཏེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་གསལ་ཐབས་སུ་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གིས་ལས་དོན་སྒྲུབ་ཀྱི་ཡོད་ཚེ། གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་བརྒྱུད་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་སྒྲོམ་གཞིའི་འོག་བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྐྱོང་སྤྲོད་དགོས། དེ་ལྟར་བྱུང་ན། སྤྱི་ཚོགས་བརྟན་ལྷིང་དང་། མཐུན་འབྲེལ། འདྲ་མཉམ་སོགས་ངང་གིས་འགྲུབ་ཐུབ། དེས་ན། རྒྱ་གཞུང་གི་ངོས་ནས་བོད་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་སེལ་རྒྱུར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་ལྷན་དུ་འཕྲལ་དུ་འབྲེལ་མོལ་འགོ་འཛུགས་བྱེད་དགོས།

དེ་བཞིན་ལོ་ངོ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་པའི་༸ཀུན་གཟིགས་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་། ནང་མི་ལྷན་རྒྱས། བྱ་བྲལ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་གནས་སྟངས་ཇི་ཡིན་གསལ་པོ་བཟོ་དགོས་པ་མ་ཟད། བོད་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་རྒྱ་ནག་གི་ཁྲིམས་དང་མཐུན་པའི་རང་དབང་རྩོད་མཁན་བོད་རིགས་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྣམས་གང་མགྱོགས་གློད་བཀྲོལ་གཏོང་དགོས།”

“སྔ་ལོ་བོད་མིའི་དབུ་འཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་དགུང་ཀེག་དངོས་གཞིའི་ལོར་སྐུའི་གསང་གསུམ་ལ་མི་མཐུན་པའི་འགལ་རྐྱེན་མི་ཡོང་བའི་སླད་དུ་བོད་མི་ཡོངས་ནས་ཞབས་རིམ་ཕོན་ཆེ་འབད་སྒྲུབ་ཞུས་ཡོད་པ་མ་ཟད། གཞུང་འབྲེལ་བརྟན་བཞུགས་སྐབས་སུ་༸མགོན་པོ་མཆོག་གིས་དགུང་ལོ་ ༡༡༠ ལྷག་བཞུགས་རྒྱུའི་ཞལ་བཞེས་བཟང་པོ་ཐོབ་པར་དགའ་མགུ་ཡི་རང་ཇི་ཙམ་བྱུང་བ་ཚིག་གི་ལམ་ནས་ཞུ་མི་ཐུབ་ཀྱང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ལོ་འདི་ཉིད་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་གྱི་ལོར་སྲུང་བརྩི་ཞུ་རྒྱུ་དང་། དེའི་སླད་དུ་ཐུགས་བསྐྱེད་དམ་བཅའ་ཁག་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་གཞི་ཁག་གཅིག་སྤེལ་རྒྱུ་ཡིན། དེ་དོན་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱིས་རང་དོན་རང་གཅེས་ཀྱིས་རྒྱ་གང་ཆེ་བསྒྲུབ་གནང་ཡོང་བའི་སྐུལ་འདེབས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།

འདས་ལོའི་ལོ་མཇུག་ནས་ཁྱབ་གདལ་འགྲོ་བཞིན་པའི་ཝུ་ཧན་ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་འདི་འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་བློ་འཚབ་རང་བཞིན་ཆགས་ཡོད་པ་ལྟར། བོད་ལའང་རིམས་ནད་དེ་ཉིད་ཕོག་པའི་མི་གྲངས་བརྒྱ་སྐོར་ལས་མེད་པ་འཁོད་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་གནས་ཚུལ་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་མེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བོད་ནང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་ཤེས་ཐབས་བྲལ། ང་ཚོའི་ངོས་ནས་ནད་ཡམས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་འཆི་རྐྱེན་བྱུང་རིགས་ཡོངས་ལ་སྨོན་ལམ་དང་། ཤུལ་ལུས་ནང་མི་ལྟོས་བཅས་རྣམས་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཞུ་རྒྱུ་མ་ཟད། རིམས་ནད་དེ་ཉིད་རྒྱ་ཁྱབ་ཏུ་མི་འགྲོ་བའི་སྨོན་འདེབས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།” ༼༢༠༢༠༽

“མདོར་ན། བོད་མི་རིགས་ཀྱིས་ལོ་ངོ་དྲུག་ཅུ་ལྷག་བོད་བསྟན་སྲིད་ཆེད་དུ་སྙིང་སྟོབས་ཞུམ་པ་མེད་པར་ཚེ་སྲོག་བློས་བཏང་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ནས་ད་བར་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་མཁན་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་ཁྱོན་བསྡོམས་ ༡༥༥ བྱུང་ཡོད་ཅིང་། དེའི་ཁྲོད་ནས་རྒྱལ་གཅེས་པ་ ༡༣༣ འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་ཟིན། ང་ཚོའི་ངོས་ནས་ཁོང་རྣམ་པས་བོད་ལ་རང་དབང་དགོས་པ་དང་། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་བོད་ལ་གདན་འདྲེན་ཞུ་དགོས་པའི་མངོན་འདོད་བསྒྲགས་པ་དེ་དག་ཉིན་མཚན་དུས་དྲུག་ཏུ་མ་བརྗེད་པའི་ཐོག་མངོན་འདོད་དེ་དག་སྒྲུབ་ཐབས་སུ་འབད་བརྩོན་ངེས་པར་དུ་གནང་དགོས།”

“ང་ཚོས་དུས་རྟག་ཏུ་སེམས་འཚབ་བྱེད་ཡུལ་ནི། གཞིས་བཞུགས་བོད་མི་ཡོངས་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་ཁག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། ཉེ་ཆར་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་པ་བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་ཀྱི་བཙོན་འཇུག་དུས་ཡུན་རྫོགས་ནས་གློད་བཀྲོལ་ཐོབ་པར་དགའ་ཚོར་དང་བཅས། ༸ཀུན་གཟིགས་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་གཙོས་པའི་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྣམས་གང་མགྱོགས་གློད་བཀྲོལ་གཏོང་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ནན་པོ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།

ད་རེས་གོ་སྐབས་འདི་བརྒྱུད་སྐབས་བཅུ་དྲུག་པའི་བཀའ་ཤག་གི་སྲིད་སྐྱོང་དང་། སྐབས་བཅུ་བདུན་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་བཅས་ཀྱི་དངོས་གཞིའི་འོས་བསྡུ་ཆེན་མོ་དེ་ཉིད་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༡༡ ཉིན་གནང་གི་ཡོད་སྟབས། སྲིད་སྤྱིའི་དངོས་གཞིའི་འོས་མིར་ཚུད་པ་རྣམས་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་རྣམས་ཀྱིས་འོས་བསྡུའི་དྲིལ་བསྒྲགས་གནང་སྐབས་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་བཟང་སྤྱོད་དང་མཐུན་པ་གནང་དགོས་ཤིང་། འོས་འཕེན་མཁན་རྒྱ་ཆེ་མི་མང་གིས་ཀྱང་བརྟག་དཔྱད་འཐུས་ཚང་གནང་ནས་འོས་ཤོག་འཕེན་དགོས། དེ་དང་ཆབས་ཅིག་ཏུ་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དུས་ནས་དུས་སུ་ཆོལ་གསུམ་བོད་མི་ཡོངས་རྫོགས་རྡོག་རྩ་ཆིག་སྒྲིལ་དགོས་པའི་བཀའ་སློབ་ཕེབས་དོན་བཞིན། བོད་མི་ཡོངས་ཀྱིས་སྤྱི་དོན་སླད་དུ་ནུས་པ་མཉམ་སྤུངས་དང་རྡོག་རྩ་ཆིག་སྒྲིལ་སྔར་ལྷག་གནང་དགོས། དེ་མིན་སྤྱི་ཚོགས་དྲྭ་ལམ་བེད་སྤྱོད་ལོག་པར་བཏང་ནས་བོད་མིའི་ཆིག་སྒྲིལ་ལ་གནོད་པའི་འཆལ་གཏམ་དང་། དཀྲུག་ཤིང་། འཐེན་འཁྱེར་སོགས་ཀྱི་གཏམ་རྙོག་སྤེལ་མཁན་རིགས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ཚེ། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ངོས་ནས་ངན་པ་རྒྱ་ཡན་དུ་མ་སོང་བར་ཐེར་འདོན་བྱ་རྒྱུ་དང་། མི་མང་བྱིངས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་འདྲའི་མགོ་སྐོར་འོག་ལ་མ་ཚུད་པར་ཡིད་གཟབ་གནང་དགོས་པའི་དྲན་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།” ༼༢༠༢༡༽

 

 

“བསྟན་དང་དེ་འཛིན་ཆབ་སྲིད་རང་རིགས་སླད། །གཅེས་པའི་ལུས་སྲོག་ལོངས་སྤྱོད་ཡོངས་བཏང་སྟེ།།

དཀའ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་བསྒྲུབས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས། །གྲུ་འཛིན་མགོན་དེས་ཐུགས་རྗེས་སྐྱོང་བར་མཛོད།།”

 

“མདོར་ན་མགོན་པོ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་གིས། །སྲས་བཅས་རྒྱལ་བའི་སྤྱན་སྔར་གངས་ཅན་ཞིང་།།

 

ཡོངས་བཟུང་རྒྱ་ཆེན་སྨོན་ལམ་གང་མཛད་པའི། །འབྲས་བཟང་དེང་འདིར་མྱུར་དུ་འཆར་བར་གསོལ།།”